Help, ik laat me door mijn gevoelens leiden! – Over de oudste zoon in Lucas 15

05

dec

Mandy

Onlangs las ik deze overdenking van Marleen over het verhaal van de verloren zoon, die ze schreef naar aanleiding van het boek ‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen. Een echte aanrader, dat boek! Door de overdenking realiseerde ik me weer eens te meer: hoe vaak gedraag ik me niet als de oudste zoon, niet alleen naar God, maar ook naar andere mensen? Hoe vaak laat ik me leiden door mijn (onterechte) gevoelens? Hoewel de jongste zoon centraal staat, herken ik me soms zoveel meer in die oudere broer. Laten we vandaag in onze gevoelens – en de basis ervan – duiken!

‘Kijk eens, ik werk al jarenlang voor u en ben u nooit ongehoorzaam geweest. Maar u heeft mij nog nooit één geitje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. Maar nu die zoon van u is thuisgekomen die uw geld heeft opgemaakt bij de hoeren, heeft u voor hém het vetgemeste kalf laten slachten!’
– Lucas 15: 29-30 (BasisBijbel)

Even een aantal typerende verzen uit het hele Bijbelverhaal, dat in Lucas 15 te lezen is. De oudste zoon is één en al verwijt. Hij voelt zich verre van gewaardeerd of geliefd en uit dat met een bak vol met kritiek. It ain’t pretty!

En hoe confronterend dat ook is, daar herken ik me wel in. Als ik me niet gewaardeerd voel of niet lekker in mijn vel zit verander ik snel in een criticus. Niet alleen naar mezelf, maar juist ook naar anderen. Degenen die dichtbij mij staan moeten dat (al is het maar in mijn hoofd) het meest ontgelden. Hoe meer ik let op alles wat niet goed gaat, hoe kritischer ik bovendien word. Een sneeuwbaleffect! En voor ik het weet, heb ik een sneeuwpop gemaakt van alle dingen waarin ikzelf of mijn naaste(n) tekortschieten. Iets zegt me dat de oudste zoon zich daarin herkent. Misschien jij ook wel.

Onterechte gevoelens zorgen voor een onjuiste basis

Maar de vader zei tegen hem: ‘Jongen, jij bent altijd bij mij. En alles wat van mij is, is van jou! Maar nu moeten we feestvieren en vrolijk zijn. Want je broer was dood en hij is weer levend geworden. Want ik was hem kwijt, maar ik heb hem weer terug.’
– Lucas 15: 31-32 (BasisBijbel)

Uit de reactie van de vader in het verhaal blijkt echter dat de manier waarop de oudste zoon zich behandeld voelt onterecht is. Hij voelt zich niet gewaardeerd, maar ís het wel. Dat vertelt me iets over hoe God wil dat wij met onze (onterechte) gevoelens van kritiek omgaan. Dat jij en ik ons realiseren dat veel van die gevoelens voortkomen uit het gevoel dat we niet geliefd zijn, maar dat we mogen weten dat God ons ten diepste liefheeft. Dat dat gevoel de basis mag zijn voor alle andere gevoelens.

Daarmee bedoel ik niet dat bepaalde gevoelens als bij toverslag verdwijnen of we iets maar moeten wegduwen als dat eerste niet lukt. Juist het tegenovergestelde: onderzoek je gevoelens en ga na waar ze uit voortkomen. Zo realiseerde ik me dat in sommige gevallen mijn kritiek ongegrond is en alleen maar voer is voor méér ongegronde kritiek. In andere gevallen heeft iemand je misschien echt onterecht behandeld, doet je dit verdriet, en reageer je vanuit die emotie. Misschien zijn er zelfs twee verschillende situaties die je hetzelfde gevoel geven.

Gevoelens zijn prachtig én door God gegeven

Ik denk dat dat het leven met God is: je steeds bewuster worden van je eigen patronen en onderscheid kunnen maken in hoe je je uit en waarom. Zondige patronen doorbreken en zo op een gezonde manier omgaan met al je gevoelens. Je hebt ze niet voor niks gekregen en gevoelens zijn prachtig! Maar ook dit aspect van ons leven is helaas met zonden doorspekt. Bovendien vormen ze de basis voor jouw gezondheid én je relaties met anderen.

Maar hoe pak je dit aan: op een goede manier met je gevoelens omgaan? Dat vraagt een mate van bewustwording die niemand aan komt waaien. Wel denk ik dat het iets is wat God ons wil geven, zodat we steeds volwassener mogen worden en beter met onszelf én anderen leren omgaan. God wil ons ten diepste échte vrijheid geven. En echte vrijheid is steeds weer terugkeren naar Hem en hoe Hij ons wil veranderen. Een keer op keer bekeren.
Dit betekent: op alle vlakken, en dus óók emotioneel gezien. Wanneer we slaaf zijn van onze gevoelens, doordat we ons erin laten meesleuren en niet onderzoeken wat goed of niet goed is, zijn we niet vrij. Dit schaadt niet alleen onszelf, doordat we Gods liefde niet écht kunnen ontvangen, maar ook onze relaties met anderen, doordat we ons afreageren. We leven niet vanuit wat God over ons zegt, maar reageren op andermans reacties op ons. Herken je je daarin?

Aan de slag!

En nu praktisch, hóe doe je dit? Je legt het aan de Heilige Geest voor. Vanuit onszelf kunnen we behoorlijk grote blinde vlekken hebben. Pas als we erop gewezen worden, worden onze ogen vaak geopend. Bid vandaag meerdere keren dit gebed: ‘Heilige Geest, wilt U mij laten zien welke gevoelens in mij onterecht zijn en voortkomen uit het gevoel dat ik niet geliefd ben? Wilt U die vervangen door de juiste gevoelens en mij zo doen inzien wat uw Waarheid is?’

Deel deze overdenking

  1. Renee schreef:

    Dankjewel Mandy!
    Gods geliefd kind, staan in de waarheid!
    Ik weet het, maar soms door de omstandigheden vergeet ik het!
    Ons gevoel is niet de maatstaf , maar Gods waarheid over ons! 💖🙌🏻

  2. Sjanetta schreef:

    Heel herkenbaar inderdaad, wat je beschrijft.
    Dank voor de handvatten!

  3. Josje schreef:

    Wat herkenbaar, je bent echt blij voor de jongste zoon, bent ontroerd hoe de vader hem met zóveel liefde ontvangt.

    Maar ik begrijp de oudste zoon óók, ik schaamde me om zó te denken.
    Je voelt je dan niet gewaardeerd, is het dan de hoogmoed die je parten speelt? ” ik doe veel voor anderen, bid soms héél veel voor anderen, ” . Maar dat ziet een ander niet.
    En dan kom je er achter dat je steeds weer terug moet, naar de Vader. Wij lopen ook zo vaak bij Hem weg.
    Fijn om dit stukje te lezen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2023 Zij Lacht | Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap