Weloverwogen spreken, weloverwogen zwijgen – Lessen uit Spreuken 17

‘Soms kan je beter veelzeggend zwijgen dan nietszeggend spreken.’ Deze woorden stonden in een boekje uit mijn boekenkast, en deze zijn bijzonder treffend voor het thema dat in Spreuken 17 naar voren komt. Deze gedachte staat haaks op de tijdgeest van de tijd waarin we nu leven. Het schijnt nodig (en mogelijk!) om meningen te pas en te onpas te delen. Iedereen heeft een verhaal, en het is de trend geworden om dat verhaal in boekvorm of middels een documentaire de wereld in te gooien. Maar… er zijn momenten dat het beter is om te zwijgen: zwijg wanneer je woorden een negatieve sfeer teweegbrengen en zwijg wanneer het niet het juiste moment is. Spreek slechts op het juiste moment en spreek slechts opbouwende woorden.

De tong is het krachtigste orgaan in het menselijk lichaam. De tong kan een loflied voor God zingen, maar kan ook negatief spreken tot of over onze naaste. In Jakobus 3 kan je lezen over het goed en kwaad dat de tong teweeg kan brengen. Het moge duidelijk zijn dat de tong op het juiste moment moet worden ingezet door te spreken en worden beteugeld door te zwijgen.

Zwijg, maar spreek opbouwende woorden

God heeft ons taal gegeven om met elkaar te communiceren en met elkaar in relatie te leven. Het is van belang dat we met onze woorden elkaar opbouwen, en niet neerhalen. Spreuken 17:9 vertelt ons hoe we vriendschap na kunnen jagen. Door elkaar fouten en gebreken te vergeven, wordt een relatie opgebouwd. In een vriendschap of een relatie is het niet nodig om constant oude koeien uit de sloot te halen en je op die manier van elkaar te vervreemden. Een tweede advies ontvangen we in Spreuken 17:20. In de relaties die we hebben is het belangrijk om eerlijkheid hoog te houden. Om elkaar op te bouwen is het van belang dat we elkaar geen leugens vertellen, omdat deze niet tot iets goeds kunnen leiden: zowel de leugenaar als degene tegen wie gelogen is, zullen ongelukkig worden wanneer de waarheid wordt ontdekt.

Wie vriendschap zoekt, dekt fouten toe, wie ze telkens oprakelt, verliest zijn vrienden.
– Spreuken 17:9 (NBV)

Wie onbetrouwbaar is, vindt geen geluk, wie een valse tong heeft, stort zichzelf in het verderf.
– Spreuken 17:20 (NBV)

Zwijg, maar spreek op het juiste moment

De laatste verzen van hoofdstuk 17 gaan over terughoudendheid in het spreken. Er zijn momenten dat het goed is om niets te zeggen. Wanneer je weet op welk moment het beter is om niets te zeggen, getuigt dat van inzicht. Door te zwijgen, creëer je ruimte in je gedachten om een weloverwegen mening te geven. Niet alleen dat, maar ook geef je jezelf de kans om naar de ander te luisteren. Over een situatie waarin deze kunde goed van pas komt, worden we geadviseerd in vers 14: zwijg wanneer er een ruzie in de lucht hangt. Het opvoed-advies ‘Tel eerst tot tien tot je wat gaat zeggen!’ is hier bijzonder treffend. Denk na over wat je zegt, want als je het eenmaal hebt geuit, kun je het niet meer terugnemen. Mocht dat uitlopen op een conflict, dan is de kans groot dat het onnodig escaleert.

Wie een ruzie begint, ontketent een stortvloed; staak de strijd voordat hij losbarst.
– Spreuken 17:14 (NBV)

Een verstandig mens is karig met zijn woorden, iemand met inzicht is bezonnen. Een zwijgende dwaas wordt beschouwd als verstandig; men denkt dat hij wijs is als hij zijn mond houdt.
– Spreuken 17: 27-28 (NBV)

Aan het naderende eind van deze overdenking is het van belang om nog een nuance aan te brengen. Het is goed om soms te zwijgen, maar dit is geen excuus om conflicten standaard te vermijden of om niet aan de bel te trekken wanneer je in nood verkeert. ‘Zwijgen’ betekent niet dat je uit angst je mond moet houden, maar weloverwogen en doordacht. We hebben taal als wonderlijk communicatiemiddel van God gekregen, dus dat moeten we dan ook inzetten op momenten dat het écht nodig is – soms is de timing voor jou goed en zal het jou opbouwen wanneer je je hart bij anderen uitstort.

Challenge!

‘Soms kan je beter veelzeggend zwijgen dan nietszeggend spreken.’

• Welke schat heb jij vandaag ontdekt?
• Bedenk hierbij een challenge die je vandaag zelf of samen met iemand uitvoert. Check #spreukenchallenge op Instagram voor inspiratie van anderen en deel ook jouw challenge!