Wat reikt de Bijbel ons aan over gepest zijn of worden?

‘Schelden doet geen pijn’, werd vroeger gezegd. Inmiddels weten we wel beter en realiseren we ons hoeveel invloed woorden hebben op onze eigenwaarde en ons persoonlijk welzijn. Er is tegenwoordig veel meer aandacht voor pesten op scholen en zelfs op de werkvloer. Neem bijvoorbeeld negeren, kleineren, stalken, manipuleren, intimideren; allemaal vormen van pesten en allemaal even gemeen en destructief. Gepest zijn of worden grijpt enorm diep in. Is er hoop vanuit Gods Woord als je ooit gepest bent of op dit moment gepest wordt?

Koning David werd ook gepest

David was de koning van Israël, dus dan zou je denken dat hij het voor het zeggen heeft. Toch heeft hij ook te maken gehad met veel pestkoppen: buitenlandse vijanden die hem naar het leven stonden, tegenstanders uit zijn eigen volk en dan nog Saul, zijn schoonvader die David achterna zat om hem te vermoorden. Behoorlijk heftig dus en David uit zijn nood hierover bij God in verschillende psalmen. Ik werd geraakt door Psalm 54 t/m 57 en 59, omdat ik mij realiseerde dat er zoveel herkenning in terug te vinden is voor hen die gepest zijn of worden.

Ik zwerf rond in mijn klagen en kreun, vanwege het schreeuwen van mijn vijand, vanwege de goddeloze die angst aanjaagt. Want zij storten onrecht over mij uit, in toorn haten zij mij. Mijn hart beeft in mijn binnenste, dodelijk schrik heeft mij overvallen. Vrees en beven komen over mij, huiver bedekt mij.
– Psalm 55: 3b-6 (HSV)

De hele dag verdraaien zij mijn woorden; al hun gedachten zijn tegen mij ten kwade. Zij scholen samen, zij verbergen zich; zij letten op mijn voetstappen, omdat zij loeren op mijn leven.
– Psalm 56: 6-7 (HSV)

Onschuldig en toch de klos

Wat opvalt als je deze psalmen leest, is zowel de eenzaamheid, als de onschuld van David. Gepest en bedreigd worden maakt eenzaam; je voelt je alleen staan. Daarnaast is er vaak schuldgevoel, terwijl David overtuigd is van het tegendeel. Hij heeft helemaal niets gedaan waardoor hij deze pesterijen verdient. Wat betreft buitenlandse vijanden is het nog een beetje te snappen, maar in alle andere gevallen is het onbegrijpelijk voor David. Soms gaat het om partijschap – de kant van Saul kiezen-, soms om de goddeloosheid van de ander en bij Saul was er sprake van jaloezie, maar in alle situaties ‘zonder overtreding of zonde van mijn kant’, zegt David (Psalm 59:4c, HSV). Er werd hem onrecht aangedaan.

Dat is goed om bij stil te staan, want hoe vaak denk je niet dat het je eigen schuld is, dat je het verdiend hebt, dat er iets niet aan je deugt. Maar je mag weten dat pesten onrecht is dat jou wordt of werd aangedaan.

Mijn tranen in Gods kruik?

U hebt mijn omzwervingen geteld; doe mijn tranen in Uw kruik. Staan zij niet in Uw register? Dit weet ik: dat God met mij is.
– Psalm 56: 9 en 10b (HSV)

God zag het gepest en het onrecht dat David werd aangedaan en Hij ziet ook met welk onrecht jij te maken hebt of had. Hij weet het als jij gepest wordt of werd. En ook al vraag je je misschien af waarom Hij niet ingrijpt of heeft ingegrepen, Hij sluit zijn ogen niet voor onrecht. Hij ziet jouw tranen en Hij is met jou. Dat wist David en jij mag dat ook weten. En er komt een dag dat alles aan het licht komt en God recht zal spreken; het onrecht wordt gestraft. Je mag troost en hoop hieruit putten.

Hoe ging David om met deze situaties waarin God hem niet direct uitredding gaf? Kunnen wij iets van hem leren, zodat we de moed niet opgeven als we gepest worden of zijn?

Wat doet David als hij gepest en bedreigd wordt?

Allereerst geeft David ons zijn gouden tip: Vertrouw op de Heer als het leven zwaar is. Hij zal voor je zorgen.
– Psalm 55:23a (BGT)

Daarnaast zien we een aantal acties die David onderneemt als hij gepest en bedreigd wordt; opvallend is dat ze allemaal op God zijn gericht. Je kunt het terug vinden in Psalm 54-57 en 59:

• Hij roept tot God en bidt om genade, recht en vergelding;
• Hij kiest er voor om zijn toevlucht onder Gods vleugels te zoeken;
• Hij blijft vertrouwen op God en verwacht van Hem zijn redding;
• Hij wil zingen voor God, zijn veilige vesting, zijn kracht, zijn goedertieren God.

In de eenzaamheid, terwijl het gepest en de dreiging nog aanwezig is, zoekt David zijn heil bij God en huilt hij en schuilt hij bij Hem. Waarom?

• Hij weet dat God met Hem is (Psalm 56:10b). Hij voelt het misschien niet, ervaart het waarschijnlijk niet, maar wéét het!
• Hij gelooft dat God: zijn werk aan hem zal voltooien; hem hulp zal zenden; af zal rekenen met de pestkoppen; én dat God zijn goedertierenheid en trouw zal zenden (Psalm 57: 3-4).

Word of ben jij ook gepest?

David hield zich vast aan wat hij wist vanuit eerdere ervaringen en vanuit de getuigenissen over God. God ís betrouwbaar, Hij ís een God van recht en verlossing, de God bij wie we veilig zijn en tot wie we onze toevlucht kunnen nemen. God zal zijn werk aan hem voltooien; wat een hoop gaat hier vanuit! David wist en geloofde dit. Weet jij het ook, geloof jij het? David richtte zich op God, wat doe jij?

Aan de slag

• Lees op je gemak één van de genoemde psalmen en noteer de verzen die je troost bieden.

Als je tijd hebt, kun je ze allemaal lezen.  

• Soms kun je vastzitten door pijn uit het verleden en is het nodig om los te laten wat je niet kunt veranderen. Luister eens ‘Everytime I pray’ van de Bowery en spreek het uit als gebed naar God.
• Gepest worden is nooit aanvaardbaar. Zoek (christelijk) hulp als je de situatie zelf niet op kunt lossen of als je moeite hebt om je verleden te verwerken. Schaam je niet, het is niet jouw schuld.