Wat leer jij van Jona’s dilemma?

Misschien ken je plaatjes uit de kinderbijbel van Jona die naar de bodem zinkt of Jona die in de buik van de vis zit. Het verhaal van Jona is een zeer bekend verhaal. Hij loopt weg van Gods opdracht, maar krijgt een tweede kans. Ninevé bekeert zich en Jona snapt er niets meer van. Welk dilemma hield hem bezig en wat kan ik hiervan leren?

Jona’s straf blijft uit

Sta op, ga naar de grote stad Ninevé en predik tegen haar, want hun kwaad is opgestegen voor Mijn aangezicht.
– Jona 1:2 (HSV)

God roept Jona om de mensen van Ninevé op te roepen tot bekering. Maar in plaats van dit te doen, besluit Jona weg te gaan uit Israël, ondanks dat hij weet wat de consequentie daarvan zal zijn. Terwijl hij ligt te slapen op een schip dat richting Tarsis vaart, komt het schip in een heftige storm terecht. Jona geeft zich over aan zijn verdiende straf en wacht op de dood. God straft hem echter niet, maar begrijpt zijn dilemma. Hij probeert Jona iets te leren over hoe God naar mensen kijkt.

Jona’s dilemma

Er zijn verschillende interpretaties mogelijk van Jona’s dilemma. Ik beschrijf zometeen één van die interpretaties, maar laten we eerst naar wat achtergrondinformatie kijken. 

Ninevé lag in Assyrië, waar een machtige koning zijn rijk steeds verder had uitgebreid. Daarmee was Assyrië een serieuze vijand voor Israël. De Assyriërs zelf waren geen gelovig volk, maar in Ninevé aanbaden ze wel een godin. Uit historisch onderzoek* blijkt dat in het jaar dat Jona de profetie kwam brengen, de mensen van Ninevé dramatische gebeurtenissen meemaakten, waaronder de dood van een koning die veel overwinningen had behaald. 

Jona kwam op een moment dat Ninevé zocht naar rust en herstel. Maar de mensen van Ninevé zochten dit bij de verkeerde god. Dankzij hem wisten de mensen van Ninevé richting te geven aan hun leven, maar Jona was bang dat dit volk (opnieuw) tegen het Joodse volk zou opstaan. Hij snapte niet waarom God deze mensen wilde redden; deze mensen die zich hoogstwaarschijnlijk tegen Israël, Gods volk, zouden keren. 

Nadat Jona de profetie heeft gebracht, gaat hij buiten de stad zitten. God geeft hem een boom om hem te beschermen tegen de ergste hitte. Op die manier was die boom belangrijk voor Jona. Zo zijn ook de mensen uit Ninevé belangrijk voor God. Hij heeft hen gemaakt en wil hen de kans geven om zich tot Hem te bekeren. In de Joodse mystiek wordt dit duidelijk gemaakt met een verhaal, net als Jezus’ gelijkenissen:

Toen de Israëlieten uit Egypte werden geleid en de mannen van de farao in de zee stortten, zeiden de engelen tegen God: ‘Laten we zingen!’ Maar God antwoordde: ‘Nee, laten we stil zijn, want Ik heb hen gemaakt.’ God vindt geen vreugde in de ondergang van mensen. Hij is een genadig God voor iedereen!

Een genadig God

Ik leer van Jona om anderen niet te veroordelen voor wat ze in de toekomst misschien fout zullen doen. Ik leer niet naar anderen te kijken door de bril van mijn eigen angsten, maar met liefde en hoop op herstel voor de ander. In de afgelopen maanden vroeg ik aan anderen om te bidden voor de terreurorganisatie die tegen Israël is opgestaan, wiens naam ik niet over mijn lippen krijg. Ik vind het moeilijk om te bidden voor mensen die mij naar het leven staan. Ook Jona zat gefrustreerd te wachten op rechtvaardigheid voor zijn eigen volk. Met tranen in mijn ogen probeer ik verder te kijken dan mijn eigen emoties.

Maar deze les slaat niet alleen op hoe wij naar anderen kijken; het slaat ook op Gods liefde voor ons. Op momenten dat wij weglopen van God, haakt Hij niet af. Hij begrijpt jouw emoties en gedachten en de dingen die jij moeilijk te bevatten vindt. En wat ziet God? Dat je ondanks je weglopen, net als Jona, toch weer terugkomt bij Hem. Dat je vandaag deze overdenking tot je hebt genomen om Hem te zoeken. 

Jona kreeg gelijk over Ninevé. Niet veel later keert Ninevé terug naar haar zondige praktijken en wordt alsnog uitgeroeid; dit lees je in het boek Nahum. God wist dat en begreep daarom Jona’s dilemma, maar het nam niet weg dat God oproept genadig te zijn voor iedereen, tot het moment waarop Hij besluit dat het genoeg is geweest.

Aan de slag!

Welke les haal jij uit het boek Jona?

Bron: *Gertoux, G., 2015, Jonah vs King of Nineveh: Chronological, Historical and Archaeological Evidence