Wat kun je doen met je angst?

Eén voor één lopen andere studenten stilletjes het lokaal uit. Je zit er nog als laatste achter de computer terwijl je nogmaals alle vragen doorloopt en twijfelt of je ze wel goed beantwoord hebt. “A, nee toch B.” Toch maar weer veranderen naar antwoord A. Oké, alle vragen beantwoord. Er rest alleen nog te klikken met de muis op de knop ‘volgend blok’ voor de uitslag van mijn toets. Mijn hand beweegt de muis naar de knop en klikt erop. Mijn hart bonst en mijn handen trillen terwijl mijn ogen zich richten op een punt onderin het scherm waar de score nog niet te zien is. Zal ik het deze keer gehaald hebben? Langzaam bewegen mijn ogen zich naar het midden van het scherm. Gehaald! Opgelucht haal ik adem en een glimlach vormt zich op mijn lippen.  

Angst. Wie kent het niet? Er is tegenwoordig zoveel waar je angstig voor kunt zijn. Angst om je toets voor de zoveelste keer niet te halen, angst om te falen, angst voor de operatie die je staat te wachten, angst voor eenzaamheid, angst voor spinnen, angst om ziek te worden, angst om je baan te verliezen, angst voor wat de dag van morgen je nu weer brengen zal, angst voor de dood, en -niet te vergeten- zovele broeders en zusters in de wereld die angst kennen, omdat ze vervolgd worden vanwege hun geloof.
Ik denk niet dat we iemand kennen die zal zeggen dat hij nergens bang voor is. Maar wat heeft de Bijbel ons nu te zeggen over angst?   

Wat is angst? 

Angst wordt in de literatuur als volgt beschreven: Angst is een natuurlijke, belangrijke en nuttige functie. Wanneer je geconfronteerd wordt met iets gevaarlijks, zorgt angst ervoor dat het lichaam in staat van paraatheid wordt gebracht. Hierdoor kan besloten worden of het gevaar ontweken of bestreden moet worden; de zogenaamde vlucht- of vechtreactie.
Blijkbaar is angst een natuurlijke en nuttige functie van ons lichaam. Maar angst kan ook zover gaan dat er psychiatrische hulp nodig is. We spreken dan van een angststoornis. Angst kan dus best diep zitten. 

Angst in de Bijbel 

Waar is het begonnen met angstig zijn? Het eerste voorbeeld wat ik kon vinden, staat in Genesis nadat Adam en Eva van de verboden vrucht hadden gegeten. 
En de Heere God riep Adam en zei tegen hem: Waar bent u? En hij zei: ik hoorde Uw stem in de hof en ik werd bevreesd, want ik ben naakt; daarom verborg ik mij. (Genesis 3: 9-10, HSV) 
Nadat de eerste mensen gezondigd hadden, kenden ze angst. Het is niet te zeggen of zij daarvoor nooit angstig waren, maar hier staat het voor het eerst beschreven. Voor de zonde was alles goed, en met de zonde kwam ook de angst. 

Na Adam en Eva was angst geen bijzonder fenomeen. De mensen in de Bijbel kenden angst. Izak was bevreesd toen de inwoners van Gerar hem naar zijn vrouw vroegen. 
Toen de mannen van die plaats hem naar zijn vrouw vroegen, zei hij: Zij is mijn zuster, want hij was bevreesd om te zeggen: Zij is mijn vrouw. Hij dacht: anders zullen de mannen van deze plaats mij doden om Rebekka. Zij was namelijk knap om te zien.
– Genesis 26: 7 (HSV)

Ik weet zeker dat ook bijvoorbeeld Mozes en David angst kenden in tijden van gevaar en nood. Ja, en zelfs de discipelen kenden angst ook al was Jezus in de buurt: 
Er stak een harde stormwind op en de golven sloegen over in het schip, zodat het al volliep. Hij lag in het achterschip te slapen op een hoofdkussen; en zij wekten Hem en zeiden tegen Hem: Meester, bekommert U Zich er niet om dat wij vergaan? En Hij, wakker geworden, bestrafte de wind en zei tegen de zee: Zwijg, wees stil! De wind ging liggen en er kwam een grote stilte. Hij zei tegen hen: Waarom bent u zo angstig? Hebt u dan geen geloof?
– Markus 4: 37-40 (HSV)

Is bang zijn verkeerd? 

Er zijn grofweg twee soorten angst. De angst voor wereldse dingen en de ‘vreze des Heeren’.
De vreze des HEEREN is het beginsel van de kennis, dwazen verachten wijsheid en vermaning.” (Spreuken 1:7, HSV)
De ‘vreze des Heeren’ betekent niet dat je bang bent voor God, zoals je bang kunt zijn voor spinnen. Nee, de ‘vreze des Heeren’ houdt in: eerbied (respect) en nederigheid tegenover onze Schepper en Verlosser. Vrees (angst) is dus niet altijd verkeerd, maar wanneer dan wel? 

Lees de laatste zin van Markus 4 nog eens, daar staat: “Hebt u dan geen geloof?” Geloven betekent ook: vertrouwen op Jezus. Naar Hem toegaan met onze angsten. Angst zelf hoeft niet verkeerd te zijn, maar hoe we ermee omgaan, kan op een verkeerde manier zijn als het op onszelf gericht is. Het was goed van de discipelen dat zij naar Jezus gingen toen zij bang waren, maar Jezus vermaande hen omdat zij het gevoel hadden dat God hen in de steek liet – zo staat het in de aantekeningen van de Studiebijbel (HSV).  God laat ons nooit in de steek, Hij is toch de getrouwe, barmhartige God. Psalm 91 leert ons dat we onder zijn vleugels de toevlucht mogen nemen, Hij is onze veilige vesting.  

Woorden van Jezus 

Heb goede moed, Ik ben het; wees niet bevreesd.
– Mattheüs 14:27 (HSV) 

Bekende woorden van Jezus tegen de discipelen toen zij angstig waren en dachten dat Jezus een spook was dat over het water liep. Jezus zegt ook tegen ons: “Wees niet bevreesd.” 

We mogen altijd vertrouwen op Hem, want Hij is met ons in al onze vreugde, maar ook in onze moeite en strijd tegen de zonde. Hij is het die de zonde en de dood overwonnen heeft, onze schuld heeft betaald. Hij is de Zoon van God, die zo vol liefde voor ons onderweg ging naar Golgotha met een kruis op zijn rug. We mogen door zijn bloed gereinigd worden en met vrijmoedigheid tot de troon van God naderen.
Hij herinnert ons er ook aan: “Ik ben het” oftewel: JAHWEH. God zelf is oppermachtig en de Schepper van hemel en aarde. Hij is de Herder die zijn schapen kent en beschermt (Psalm 23).

Wanneer je bang bent, ga dan naar Hem. Hij is het licht van de wereld en bij Hem ben je veilig. Wie of wat is er sterker dan Hij? Niets of niemand toch?
En niets kan ons scheiden van Zijn liefde. God is altijd met je en we mogen Hem ook Vader noemen, wij mogen Zijn kinderen zijn door het werk van Jezus. Een Vader beschermt zijn kinderen altijd en troost hen wanneer zij bang zijn. We hebben het niet verdiend, maar mogen altijd rusten en getroost worden in zijn aanwezigheid. Wie op Hem vertrouwt zal nooit beschaamd uitkomen. 

Aan de slag!

I know, na deze overdenking zal je heus niet ineens nooit meer bang zijn. Maar wat voor mij altijd helpt op het moment dat ik bang ben of zenuwachtig, is om een bemoedigende Bijbeltekst te zeggen in mijn hoofd.
Voor mij is dat vaak Psalm 23, bijvoorbeeld vers 4: “Al ging ik ook door een dal vol schaduw van de dood, ik zou geen kwaad vrezen, want U bent met mij; Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij.” 
Ik vind dit zo’n mooi vers. Misschien heb jij wel een ander gedeelte of vers wat je troost geeft. Probeer het de volgende keer maar eens wanneer je angstig bent.

Schrijfster
Deze overdenking is geschreven door gastschrijfster Joanne de Graaf. Joanne is 21 jaar en student verpleegkunde aan de Christelijke Hogeschool Ede. Ze houdt van creatief bezig zijn, zoals handletteren en schrijven, maar ook van gezellig een middagje weg met haar familie of vriend. Zij lacht wanneer ze anderen over de Bijbel kan vertellen.