Wat is wijsheid?

Een veel gebruikte uitspraak in mijn gezin is: ‘Wat is wijsheid?’ Deze uitspraak werd in verschillende situaties gebruikt als we een dilemma hadden over een bepaalde keuze. Of het nou ging om de optimale route naar onze vakantiebestemming, de kledingkeus bij twijfelachtig weer, of de belangrijke keus welke smaak ijs we wilden. Oftewel, wijsheid is bij alles in het leven nodig! Ook de Bijbel heeft het vaak over wijsheid. Maar waarom is het zo belangrijk? En, in de woorden van mijn gezin, wát is wijsheid?!

De Bijbel heeft het vaak over wijsheid. Bepaalde boeken, zoals Spreuken, Job en Prediker, worden ook wel de wijsheidsliteratuur genoemd. In de Katholieke Kerk is er zelfs een bijbelboek genaamd Wijsheid (van Salomo).

De wijsheid van koning Salomo

Salomo, de zoon van koning David, staat bekend om zijn wijsheid. Dat is natuurlijk niet voor niets, want hij heeft zijn wijsheid van God gekregen.

“In Gibeon verscheen de HEERE ‘s nachts aan Salomo in een droom, en God zei: Vraag wat Ik u geven zal. Salomo zei: (…) Geef dan Uw dienaar een opmerkzaam hart, om recht te kunnen spreken over Uw volk, om met inzicht onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad, want wie zou over dit machtige volk van U kunnen rechtspreken? Het was goed in de ogen van de Heere, dat Salomo dit gevraagd had. God zei tegen hem: Omdat u hierom gevraagd hebt, en niet gevraagd hebt om een lang leven voor uzelf; omdat u niet om rijkdom voor uzelf hebt gevraagd en niet om de dood van uw vijanden hebt gevraagd, maar om inzicht hebt gevraagd voor uzelf om naar rechtszaken te kunnen luisteren, zie, daarom doe Ik overeenkomstig uw woorden: zie, Ik geef u een wijs en verstandig hart, zodat uws gelijke er vóór u niet geweest is, en uws gelijke na u niet zal opstaan.”
– 1 Koningen 3: 5-12 (HSV)

Salomo had alles kunnen kiezen! Geld, macht, de nieuwste gadgets, of de hipste kleren. Maar toch koos hij voor iets anders: een opmerkzaam hart en inzicht. Salomo vraagt om wijsheid. God vindt dit een goede keuze en zegent hem dus met wijsheid. Daarnaast krijgt Salomo nog veel meer als beloning voor zijn goede keuze. Kennelijk is wijsheid iets wat God ook belangrijk vindt om na te streven.

Wijsheid volgens Spreuken

Gelukkig wil Salomo deze wijsheid ook met ons delen en schrijft hij het boek Spreuken. Voor elke dag van de maand is er een hoofdstuk vol wijsheden en gezegden. In Spreuken schrijft Salomo ook dat wijsheid belangrijk is in het leven.

“Hoeveel beter is het verwerven van wijsheid dan bewerkt goud, en het verwerven van inzicht is verkieslijker dan zilver!” – Spreuken 16:16 (HSV)

Ook zegt Salomo dat wijsheid iets is wat je niet zomaar hebt, maar dat het een cadeau van God is. Wijsheid krijg je van God, door ontzag te hebben voor Hem en te luisteren naar zijn Woord.

“De HEERE geeft immers wijsheid, uit Zijn mond komen kennis en inzicht.” – Spreuken 2: 6 (HSV)

“Wie ontzag heeft voor de HEERE wint aan wijsheid, bescheidenheid gaat aan eerbetoon vooraf.” – Spreuken 15: 33 (NBV)

Wat is wijsheid?!

Allemaal leuk en aardig, maar ik ben geen koning Salomo. En aangezien ik nog steeds aan deuren trek als er ‘duwen’ op staat, zal ik wel niet gezegend zijn met wijsheid. Toch is het kennelijk wel iets om na te streven als Salomo er om vraagt, en Spreuken er vol mee staat. Maar wanneer ben je dan wijs?

“Wie is wijs en verstandig onder u? Laat hij uit zijn goede levenswandel zijn werken laten zien, in zachtmoedige wijsheid. Wanneer u echter bittere afgunst en eigenbelang in uw hart hebt, beroem u dan niet en lieg niet tegen de waarheid. Dat is niet de wijsheid die van boven komt, maar ze is aards, natuurlijk, duivels. Want waar afgunst en eigenbelang is, daar heersen wanorde en allerlei kwade praktijken. Maar de wijsheid die van boven is, is ten eerste rein, vervolgens vreedzaam, welwillend, voor rede vatbaar, vol barmhartigheid en goede vruchten, onpartijdig en ongeveinsd.” – Jakobus 3: 13-17 (HSV)

Er is blijkbaar een verschil tussen aardse wijsheid en wijsheid van boven. Aardse wijsheid is gericht op eigenbelang, egoïsme en jaloezie. Wijsheid van boven daarentegen is zuiver, vredelievend, mild, voor rede vatbaar, barmhartig, onpartijdig en oprecht. Wat een mooie dingen om na te streven!

Wil jij wijsheid in jouw leven?

Is dit iets wat jij ook graag zou willen merken in jouw leven? Wat zou jij vragen als God aan jou zou vragen wat je zou willen hebben? Zou je dan wijsheid vragen of iets anders?

Merk jij dat er vaak egoïsme en jaloezie in jouw leven is, of herken je meer de punten van wijsheid van boven? Zoals Salomo in Spreuken zegt is wijsheid iets wat God geeft. Dus het enige wat je maar hoeft te doen, is vragen aan God of Hij je wijsheid wil geven. Daarnaast kun je groeien in wijsheid door je te verdiepen in Gods Woord, naar Hem te luisteren en ontzag voor God te hebben. Zo merk je dat wijsheid steeds meer en meer in jouw leven komt en egoïsme en jaloezie steeds minder een ding worden.

Vraag God om die wijsheid en zoek het ook, dan doe ik het ook. Wie weet duw ik dan binnenkort wel tegen een deur als er ‘duwen’ op staat!

Aan de slag

• Bid vandaag: Lieve God, wilt U mij net als koning Salomo zegenen met Uw wijsheid. Wilt U mij helpen om altijd te zoeken naar Uw wijsheid en niet naar de aardse wijsheid. In Jezus naam, Amen.
• Als je nieuwsgierig bent naar de wijsheden van Salomo kan je het boek Spreuken lezen. Er zijn 31 hoofdstukken, dus in principe kan je elke dag van de maand een hoofdstuk lezen.