Waar vind je houvast bij veranderingen in het leven?

Stel je de meest onbereikbare plaatsen op de wereld voor (of zelfs daar voorbij). Waar denk je aan? De Noordpool, een hoge bergtop, misschien wel een ander sterrenstelsel? De schrijver van Psalm 139 doet iets vergelijkbaars: hij stelt zich de meest onmogelijke plaatsen voor en verwondert zich erover dat God ook daar met hem zou zijn. Waar hij ook heen gaat, hoe zijn omstandigheden ook veranderen, Gods aanwezigheid verandert niet. De Griekse filosoof Heraclitus zou hebben gezegd dat de enige constante in het leven verandering is. Heraclitus zag verandering dan ook als een basiseigenschap van de wereld. Dat betekent niet dat we niet kunnen worstelen met veranderingen in het leven. Vandaag wil ik met je kijken naar hoe de verbeelding van Psalm 139 ons kan helpen om ons te verwonderen over Gods grootheid ten opzichte van veranderingen in ons leven.

Waar ben je nu?

Als ik terugkijk naar waar ik was vorig jaar rond deze tijd, verbaast het me wat er in een jaar kan gebeuren. We zitten al een tijd in de Covid-19 pandemie en geen zorgen, daar ga ik het verder niet te veel over hebben. Voor velen betekende deze tijd dat er veel veranderingen in ons leven plaatsvonden. In vreemde tijden kunnen er ook wonderbaarlijke veranderingen plaatsvinden, groot of klein. Misschien heb je iets nieuws over jezelf ontdekt, oog gekregen voor details waar je eerder overheen keek of misschien verbaas je je over je eigen weerbaarheid in stressvolle tijden. Het kan ook een tijd zijn van wegdromen en nadenken over mogelijkheden wanneer plannen maken moeilijk is.

In Psalm 139 loopt de dichter verschillende denkbeeldige scenario’s na terwijl hij zich bedenkt waar God zou zijn op die plaatsen. Neem ook vooral een moment om je deze plaatsen voor te stellen:

Klom ik naar de hemel – u tref ik daar aan,
lag ik neer in het dodenrijk – u bent daar.
Al verhief ik mij op de vleugels van de dageraad,
al ging ik wonen voorbij de verste zee,
ook daar zou uw hand mij leiden,
zou uw rechterhand mij vasthouden.
– Psalm 139: 8-10 (NBV)

De verre oorden die de psalmist hier schetst zijn beeldend en de tekst is poëtisch. Door de woorden heen kunnen we in onze verbeelding afreizen naar die plekken en ons verbazen over Gods aanwezigheid. Deze psalm, die je kunt zien als een wijsheidspsalm, brengt zo wijsheid en poëzie bij elkaar om door het taalgebruik de lezer iets te leren dat moeilijk gaat met theorie alleen.

De wereld is nooit te groot

Waar de psalmist ook zou gaan, God is daar. Sterker nog, God gaat met hem mee. Dit kan beklemmend klinken, bijvoorbeeld als mensen angst voelen voor God of dit beeld hebben meegekregen als een dreiging. Er zijn ook momenten in de Bijbel waarop mensen probeerden te vluchten voor God. Denk bijvoorbeeld aan Adam en Eva die zich verscholen voor God of Jona die God probeerde te ontlopen. Toch is Gods aanwezigheid geen negatief gegeven in deze psalm, integendeel zelfs.

De sleutelwoorden hier zijn liefde en vertrouwen. De psalmist staat aan Gods kant en weet dat God aan zijn kant staat. Net zoals het geruststellend kan zijn als een vriend met je meereist, je altijd terecht kunt bij een ouder of wanneer je wordt verwelkomd door je trouwe hond of kat, zo kan Gods aanwezigheid troosten, je geruststellen en je verblijden. Het kan het ook makkelijker maken om met God te praten als je weet dat Hij je beter kent dan jij jezelf kunt kennen. Want zoals God ons beter kent dan wij onszelf kennen, zo houdt Hij ook meer van ons dan wij ons ooit kunnen voorstellen. Genoeg om met ons naar de einden van de aarde en daar voorbij te reizen en onze hand de hele weg vast te houden.

Ons fundament in tijden van verandering

Wat vertelt dit gedeelte van de psalm ons precies over omgaan met verandering? Een paar dingen.

1. Wat wij ook veranderen, God verandert niet.
2. Hoe onze omstandigheden ook veranderen, God laat niet los.
3. Hoe moeilijk het ook wordt, niets is te groot voor God.

In zijn geheel vertelt de psalm over hoe God ons door en door kent, ons niet in de steek laat en dat de psalmist aan Gods kant wil staan. Wat we ook bedenken, waar we ook heen gaan, welke veranderingen we ook doormaken: Hij is daar en blijft bij ons.

Aan de slag!

Neem ergens deze week een moment de tijd om terug te kijken op een bepaalde periode, bijvoorbeeld afgelopen jaar of afgelopen maand. Welke veranderingen heb je doorgemaakt? Kun je je voorstellen waar God was op die momenten? Bespreek ze in gebed en als je merkt dat je er met iemand over wilt praten, vind iemand bij wie je je veilig voelt en met wie je dit kan delen.

COMING SOON: ONLINE CURSUS ‘ZIJ HUILT’ MET TESSA VAN OLST

Schrijf je in en we brengen je direct op de hoogte als onze nieuwe cursus ‘Zij Huilt’ lanceert. In deze cursus neemt Tessa van Olst je mee in de moeilijke thema’s van het leven: depressie, angsten, verdriet, zorgen. Wat zegt de Bijbel erover? Hoe gaan we er als christen mee om? Hoe vinden we God temidden van dat alles?