Een hoopvolle toekomst in een hopeloze situatie – Waar gaat Jeremia 29:11 over?

‘Want Ik weet wat mijn plannen voor jullie zijn, zegt de Heer. Ik heb mooie plannen voor jullie. Plannen vol vrede, niet vol ellende. Want Ik heb een hoopvolle toekomst voor jullie.’ Deze prachtige tekst lees je in Jeremia 29:11. Je kunt wel zeggen dat dit één van de populairste Bijbelteksten onder christenen is. Het zijn mooie en bemoedigende woorden. God zegt dat Hij een plan heeft én dat de toekomst hoopvol is. Wat een belofte! Maar over wat voor toekomst heeft God het hier? En wat voor plannen heeft Hij bedacht? Wat betekent de belofte die God doet? Waar gaat Jeremia 29:11 eigenlijk over?

De woorden van deze tekst zijn opgeschreven door de profeet Jeremia. Hij werd door God geroepen om zijn volk te waarschuwen. Als profeet moest hij de woorden van God brengen aan Israël. Zijn boodschap was niet erg hoopvol. De zonden van het volk waren niet meer om aan te zien. Hoe vaak ze ook door profeten werden gewaarschuwd, ze bleven maar zondigen. Nu is de maat vol. Het zal niet lang meer duren, of hun vijand komt. Het volk zal in ballingschap worden gevoerd: ze zullen meegenomen worden en in een vreemd land moeten leven.

Wat Jeremia ook probeert en hoe vaak hij het volk ook waarschuwt, ze luisteren niet. En dan komen zijn woorden uit. De Babyloniërs vallen aan en verwoesten de stad Jeruzalem. Ze nemen een groot deel van de Israëlieten mee naar hun land Babylonië. Daar moeten ze als vreemdelingen leven. Jeremia blijft met nog een aantal volksgenoten achter in de verwoeste stad. Hij houdt contact met de Israëlieten in Babylonië door middel van brieven. Daarin geeft hij de woorden van God aan het volk door:

Pas als er 70 jaar in Babel voorbij zijn, zal Ik naar jullie toe komen, zegt de Heer. Dan zal Ik de goede dingen doen die Ik jullie heb beloofd: dan zal Ik jullie naar je land terugbrengen. Want Ik weet wat mijn plannen voor jullie zijn, zegt de Heer. Ik heb mooie plannen voor jullie. Plannen vol vrede, niet vol ellende. Want Ik heb een hoopvolle toekomst voor jullie. Dan zullen jullie Mij aanbidden. Jullie zullen naar Mij toe komen en tot Mij bidden. En Ik zal naar jullie luisteren. Jullie zullen Mij zoeken en Mij ook vinden, als jullie met je hele hart naar Mij verlangen. Ik zal Mij door jullie laten vinden, zegt de Heer. Ik zal een einde maken aan jullie gevangenschap. Ik zal jullie weer verzamelen uit alle volken en alle plaatsen waarheen Ik jullie heb weggejaagd. Ik zal jullie terugbrengen naar de plaats waaruit Ik jullie gevangen heb laten meenemen.
(Jeremia 29:10-14)

God spreekt door Jeremia tot het volk. Hij zegt hen dat ze nog 70 jaar in ballingschap zullen blijven leven. Dan zal er een einde aan de ballingschap komen. Nog 70 jaar! Dat betekent voor de meesten van hen, dat ze nooit meer naar hun land terug zullen keren. Het betekent dat ze de stad Jeruzalem nooit meer terug zullen zien. Een hoopvolle toekomst? Daar lijkt het niet op. Het klinkt allesbehalve hoopvol. Ze zullen de rest van hun leven als vreemden moeten leven. Als straf. Omdat ze maar niet wilden luisteren. Omdat ze maar niet konden stoppen met zondigen.

Het is een hopeloze situatie. Het verbond, dat God met het volk had gesloten, is door hen zelf verbroken. God lijkt Zijn volk te hebben losgelaten en te zijn vergeten. Hij lijkt hen aan hun lot te hebben overgelaten en niets meer met hen te maken willen hebben.

Toch doet God Zijn volk juist op dat moment deze belofte. Toch belooft God dat Hij een plan met hen heeft. Met zijn volk en met de wereld. Hij belooft dat de ballingschap na 70 jaar afgelopen zal zijn. Dat hun kinderen en kleinkinderen terug zullen keren naar hun eigen land. God zelf zal hen terugbrengen. God belooft dat Hij Zijn volk niet zal loslaten en niet zal vergeten. Al lijkt alles daar wel op te wijzen.

God heeft hen niet losgelaten. Na die 70 jaar zullen ze weer in hun eigen land kunnen wonen. Ze zullen weer als Zijn volk kunnen leven. Het volk waarmee Hij een verbond had gesloten. En God zal zich laten vinden, als ze Hem met hun hele hart zoeken. Hij zal naar hen luisteren als ze Hem roepen. God laat zien dat Hij nog steeds dezelfde is en dat Hij het voor het zeggen heeft op de aarde.

Een hoopvolle toekomst? Ja. Maar niet zoals de Israëlieten het waarschijnlijk in gedachten hadden. Niet zoals het volk het graag had gewild. Maar God houdt Zijn plan. Hij houdt zich aan Zijn beloften. Hij is dichtbij en Hij laat hen niet los, ook al had het volk elk recht daarop verspeeld.

Jeremia 29:11 is een prachtige tekst. Met een hoopvolle belofte. Maar het is toch een andere belofte dan wij vaak denken. Het is geen belofte dat alles goedkomt. Het is geen belofte dat je niets zal overkomen of dat er geen moeilijke dingen zullen gebeuren. Het is ook geen tekst die iets zegt over jouw toekomst die door God is uitgestippeld.

Toch is het een tekst waar je je door kan laten bemoedigen. Het is een belofte dat God een plan heeft met deze wereld. Dat Hij niet zomaar loslaat wat Zijn hand is begonnen. Dat Hij doorgaat, hoe erg wij mensen er ook een puinzooi van maken. Dat Hij dezelfde blijft en zich laat vinden. Ook als wij mensen elk recht daarop verloren hebben. Ook als we dat helemaal niet meer verdienen. Het laat zien dat God de macht heeft op deze aarde en alles in Zijn hand houdt.

En de tekst is een belofte dat God Zijn beloftes nakomt. Hoe onwaarschijnlijk ze ook lijken. Dit bleek ook voor het volk, toen ze na 70 jaar Babylon mochten verlaten om naar hun eigen land terug te keren.

Aan de slag!

Denk na over de volgende vragen:
-Wat haal jij uit deze tekst Jeremia 29:10-14? Wat voor belofte neem je mee?
-Waar zou jij naar aanleiding van deze tekst voor willen bidden?

Download de dagtekst en deel ‘m via social media. Gebruik de hashtag #zijlacht, vinden we leuk!