Vrouwen die vechten tegen de dood

Zou jij verloskundige willen zijn? Het lijkt mij persoonlijk een té spannend beroep. Je bent verantwoordelijk voor het begeleiden van een van de meest risicovolle gebeurtenissen in een mensenleven: de geboorte. Voor Sifra en Pua werd het helemaal tricky. Ze weerstaan het bevel van de koning van Egypte en riskeren erbij hun eigen leven omdat ze meer respect hebben voor de God van het leven.  

“De vroedvrouwen vreesden echter God en deden niet wat de koning van Egypte tot hen gesproken had, maar lieten de jongetjes in leven.”
(Exodus 1:17, HSV)

In de bevrijding van het volk Israël uit Egypte spelen een aantal sleutelfiguren een rol. Exodus 1 vertelt het verhaal van twee vroedvrouwen, Sifra en Pua. De farao heeft notabene aan verloskundigen gevraagd om baby’s te doden. Als zij de bevalling begeleiden, mogen ze de Joodse jongetjes niet in leven laten. Dat gaat waarschijnlijk al helemaal in tegen hun ‘beroepscode’, maar in Exodus lezen we over een andere reden waarom ze het bevel negeren. Ze hebben ontzag voor God, de God van het leven. Ook de farao was iemand om ontzag voor te hebben en hij wordt als een god vereerd. Maar de vroedvrouwen beseffen wie God is en dat hij leven geeft. Daar willen ze niet tegenin gaan.  

Een pact van vrouwen 

Twee vroedvrouwen zal wel niet genoeg zijn geweest voor een heel volk. Ik vermoed dat deze vrouwen aan het hoofd stonden van een groep. Wat ze doen is levensgevaarlijk. Ze moeten zich organiseren en samenwerken met de Israëlitische vrouwen en ze bedenken een pact van vrouwen. Tegenover de macht van de farao die gebaseerd is op angst en dwang stellen zij een soort liefdevolle intelligentie. Ze verzinnen een list om de Joodse jongetjes te redden en toch zelf buiten schot te blijven. God zegent hen met kinderen.

In die tijd en cultuur was de zegen van kinderen heel erg belangrijk. Het krijgen van kinderen gaf je status als vrouw. Toch denk ik dat er ook iets symbolisch zit in deze beloning van God. De God van het leven zegent deze vrouwen met nieuw leven omdat zij het leven hebben beschermd. God is blij met wat ze doen. 

Een bitter leven 

In het hele boek Exodus komen we de thema’s van dood en leven tegen. Dood is niet alleen een moment. In Egypte hébben de Israëlieten geen leven. Ze moeten als slaven werken voor de rijkdom van een koning die alleen uit is op macht en op zijn eigen rijkdom. Hij staat aan de top van een systeem van uitbuiting.
Ik heb een poos gewoond in Guatemala-stad en gewerkt op een theologisch seminarie. In de stad lijkt de dood dichterbij. De gieren hangen er letterlijk boven. Ook al woonden we zelf beschermd, we hoorden iedere dag de verhalen. Het moordcijfer in de kranten is schrikbarend hoog.
Bijna elke dag hadden collega’s of studenten iets te vertellen. Het waren heftige verhalen over een broer die werd vermoord gewoon in huis, over weer een bus die was overvallen. Criminaliteit, armoede en uitbuiting maken het leven van zoveel mensen heel zwaar. De vrouwen in mijn groepen voelden zich geïnspireerd door dit verhaal om te vechten voor leven.
Wat voor hen ook een eyeopener was, is dat de vrouwen in het verhaal de overheid niet gehoorzamen. Soms is het nodig om in opstand te komen als het tegen Gods wil ingaat.  

Vechten voor leven  

Misschien heb jij best een mooi leven. Toch zijn de dood en de krachten van de dood nooit echt afwezig in deze wereld. Je kent vast iemand die ziek is. Sommige dingen heb je niet in de hand en ze putten je uit. Ze ontnemen je als het ware de levenskracht. Ook in Nederland zijn er krachten aan het werk die levens kapot maken. Vechten tegen de dood betekent vechten vóór het leven.
Ik geloof dat God nog steeds een God van het leven is. Jezus kwam om leven te geven en leven in overvloed. Dat heeft weinig te maken met het verlangen naar een dikke auto of een designertas. Ik denk dat het gaat om het zoeken naar het leven dat God geeft en hoe het bedoeld is.

Toen ik in Guatemala tijdens een Bijbelstudie de vraag stelde wat ze wilden doen om te vechten voor leven, deelde een vrouw dat ze 10 cent opzij wilde zetten, zodat ze in het weekend eens tortilla’s kon kopen in plaats van zelf te bakken. Zo had ze een moment van rust en kon ze op zondag een keer op een stoel zitten. Het was voor haar een kleine stap naar een waardig leven.

Hoe wil jij vechten voor het leven? Wat moet je dan weerstaan? God ziet het graag als je het doet.  

Aan de slag!

• Denk er eens over na wat het leven zoals God het bedoeld heeft, bedreigt. Hoe kun jij vechten voor leven?  
• De vroedvrouwen moeten samenwerken en vormen een pact van vrouwen. Met wie in jouw omgeving ben je solidair, met wie kun je samen vechten voor leven?
• Laat dat eens weten in een lief appje, een gedeeld filmpje, of een kaartje.