Vrij van oordeel – leven in vrijheid

‘Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opgedaan. Want ieder die vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal worden opengedaan’. Misschien ken je deze tekst wel. Ook mensen die minder thuis zijn in de Bijbel hebben vaak wel van deze tekst gehoord. Meestal in de trant van: ‘zoekt en gij zult vinden’, maar is dat ook zo? Het klinkt zo zeker, maar wat en waar moet ik zoeken?

Deze bekende tekst staat in hoofdstuk 7 van Matteus (NBV). Het gaat in dit hoofdstuk over oordelen. ‘Oordeel niet, opdat er niet over jullie geoordeeld wordt. Want op grond van het oordeel dat je velt, zal er over je geoordeeld worden en met de maat waarmee je meet zal jou de maat genomen worden’ – vers 1 en 2. ‘Waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?’ – vers 3.

Vrij van oordeel

Het gaat dus misschien wel over waarheidsvinding en recht doen. Vrij van oordelen en veroordelen. Het vinden van de waarheid, élke waarheid. Wat een vrijheid zou dat geven als iedereen, inclusief jijzelf, de ruimte krijgt om te zoeken naar die waarheid. Wat een onbevangenheid zou het geven als je niet alleen vrij bent van het oordeel van een ander maar ook van het oordeel dat je over jezelf uitspreekt. Het is een tekst van hoop. Het heeft iets van vallen en opstaan. Het doet denken aan een proces waarin je steeds meer vrij bent van het oordelen over anderen maar ook vrij van het veroordelen van jezelf. Vrij zijn van oordelen en veroordelen betekent niet dat er geen oordeel zal zijn. Jezus wil ons behoeden voor het veroordelen van elkaar omdat wij geen rechtvaardig oordeel kunnen vellen. Veroordelen kan meer kapot maken dan je lief is zowel in je eigen leven als dat van een ander. Jezus waarschuwt ons daarvoor en beschermt ons er tegelijkertijd mee door het terug te leggen bij God aan wie het oordelen toekomt.

‘Vind de waarheid, élke waarheid’

In vers 1 staat: ‘oordeel niet, opdat er over jou niet geoordeeld wordt’. Vaak lezen we hier (en terecht ook) iets in van, wie zonder zonde is werpt de eerste steen of behandel een ander zoals je zelf behandeld zou willen worden of zoals in vers 3: ‘waarom kijk je naar de splinter in het oog van je broeder of zuster, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt?’

Tja dat is wel een terechte vraag. Waarom doen we dat? Omdat het makkelijker is of omdat je je onzeker voelt over jezelf? Het kan prettig voelen iets te vinden van een ander en je daar stevig aan vast te houden. Die balk in je eigen oog zit soms zo in de weg dat het je zicht op God vertroebelt. Die balk zorgt soms voor een blinde vlek. Je bent niet meer in staat naar jezelf te kijken maar vooral naar die ander. Toch staat het er heel eenvoudig: ‘oordeel niet, opdat er over jou niet geoordeeld wordt’.

Op meerdere plekken in de Bijbel gaat het over oordelen. ‘Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden. Veroordeel niet, dan zul je niet veroordeeld worden. Vergeef, dan zal je vergeven worden’ – Lucas 6: 37 (NBV). Ook Jakobus kent een dergelijke tekst: ‘Maar wie bent u, om uw naaste te veroordelen?’- Jakobus 4:12 (NBV).Als dit over mijn naaste gaat, wat betekent dat dan voor mij?  

God is rechtvaardig. Hij zal recht doen en tegelijkertijd geloof ik dit: God is groter dan mijn zonden groot zijn.

‘Ik heb lief wie mij liefhebben’

Op ontdekking

Ik hoef mijn naaste (en daarmee mezelf) niet te veroordelen. Ik mag mijn leven lang blijven vragen en ontvangen, zoeken en vinden, kloppen en naar binnen gaan. Die zoektocht naar waarheid en recht is nooit af, maar laat je daardoor niet ontmoedigen want: ‘Ik heb lief wie mij liefhebben, en wie mij ernstig zoeken, zullen mij vinden’- Spreuken 8:17 (HSV). Die zoektocht is geen uitzichtloze reis maar een belofte, een ontdekkingsreis waarbij je God steeds weer op je weg vindt en elke keer weer onder de indruk mag raken van zijn liefde en genade, vrij van oordeel!

Aan de slag!

Oordelen en beoordelen. Het is soms zomaar gebeurd. Voordat je het goed en wel in de gaten hebt vind je er al iets van. Herken je dat? Sta vandaag eens stil bij een situatie en geef het terug aan God.

Vraag in gebed aan God of Hij je wil helpen.