Volg nooit je hart – Een veranderd hart (deel 1)

“Volg je hart!” is een populair zinnetje en ook een zinnetje dat we allemaal graag horen. Weet je niet wat je moet? Moet je een moeilijke beslissing maken? Moet je kiezen tussen twee kwaden bijvoorbeeld? Volg je hart! Natuurlijk, het is fijn om je eigen hart te volgen, maar ik vraag me af of dat altijd de goede keuze is…

Wie op zijn hart vertrouwt, die is een dwaas, maar wie in wijsheid zijn weggaat, die zal ontkomen.
– Spreuken 28:26 (HSV)

Wat is ‘je hart volgen’?

Het is zo’n standaard leus: “Volg je hart! Want dat klopt.” Maar wat bedoelen mensen daar eigenlijk mee? Hoe weet je wat je hart wil en hoe je dat moet volgen? Vaak bedoelen we met je hart volgen dat je vertrouwt op je onderbuikgevoel, je intuïtie. Iets waarvan je van binnen voelt dat je dat wil, of het nu rationeel is of niet. Je hart volgen kan in het groot: bijvoorbeeld je goed betaalde baan opzeggen voor een onzeker bestaan dat wel beter of fijner ‘voelt’, maar het kan ook in het klein: je weet dat iedereen die schoenen lelijk vindt, maar je volgt je hart en koopt ze toch, gewoon omdat jij ze mooi vindt. Je hart volgen staat voor trouw zijn aan jezelf. Niet te veel stil testaan bij wat anderen vinden, maar alleen wat jouw hart je vertelt te volgen. Maar is dit nu wel zo slim?

Wat zegt de Bijbel over ons hart?

De Bijbel spreekt vaak over ons hart als ons innerlijke wezen, de bron van ons zijn, waaruit al onze verlangens komen. Volgens de Bijbel is het daarom heel belangrijk wat voor soort hart je hebt. Als de bron verkeerd is, zul je namelijk ook verkeerd putten uit die bron. We zouden wel eens heel bedrogen uit kunnen komen als we luisteren naar ons hart, als dat hart niet een goed hart is.

Het eerste wat we over het hart lezen in de Bijbel is in Genesis 6. Daar staat dat God zag dat alle gedachtespinsels van het hart van de mens alleen maar slecht waren… Sjonge. Het eerste wat de Bijbel zegt, is dat de gedachtespinsels van het hart van de mens slecht zijn. God besluit door de harten van de mensen dat het zijn hart pijn doet dat Hij ons geschapen heeft en Hij kondigt de zondvloed aan. Na de zondvloed richt Hij een verbond op en belooft dat er nooit meer zo’n grote vloed zal komen, want zegt Hij:

De gedachtespinsels van het hart van de mens zijn immers slecht, van zijn jeugd af.
– Genesis 8:21 (HSV)

De Bijbel zegt dat je een goed hart of een slecht hart kunt hebben, en blijkbaar hebben we vanaf onze jeugd af standaard een slecht hart, een hart dat alleen gericht is op ons zelf. Net noemde ik het hart een bron van onze verlangens, maar je zou het ook kunnen vergelijken met een boom.

Jezus zegt: “De goede mens brengt het goede voort uit de goede schat van zijn hart, en de slechte mens brengt het slechte voort uit de slechte schat van zijn hart.” (Lukas 6: 45)
Hij zegt ook: “Waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.” (Mattheüs 6: 21)
Ons hart zal ons dus inderdaad altijd wijzen naar wat wíj willen, maar omdat ons hart versteend is door de zonde, is wat wij willen niet altijd goed… De Bijbel vertelt ons dat er vernieuwing van ons hart nodig is en noemt ons zelfs ‘dwaas’ als we naar ons hart luisteren (Spreuken 28:26)!

Waarom dan toch dat advies?

Maar als het zo slecht gesteld is met ons hart, waarom horen we dan zo graag dat we naar ons hart moeten luisteren? Een bekende uitspraak van Steve Jobs is: “De beste manier om de valkuil van de gedachte dat je wat te verliezen hebt te ontwijken, is te herinneren dat je zult sterven. Je bent al naakt. Er is geen reden om niet je hart te volgen.”

Steve Jobs zegt dat je niets te verliezen hebt. Als je erbij nadenkt, is dat misschien best logisch. Natuurlijk, als we een hoopje cellen zijn zonder reden om op deze aarde te zijn en we hebben de wetenschap dat we allemaal een keer zullen sterven, dan is er inderdaad geen reden om niet ons hart te volgen. Als er geen God is, dan is er ook niets of niemand buiten ons hart dat we meer zouden kunnen vertrouwen dan onszelf. Als er niemand Anders is die uit is op ons welzijn, dan zijn we op onszelf aangewezen en hebben we inderdaad niets te verliezen, want wat zijn we dan? Dan is ons eigen hart misschien wel het betrouwbaarste op deze aarde.

Een nieuw hart

Gelukkig is er wel Iemand en wel een Reden van ons bestaan. We hebben wél wat te verliezen: ons leven tot eer van God. Daarom is het wel van belang wat onze keuzes uitwerken en is ons eigen hart niet het enige waar we op zouden kunnen vertrouwen. De Bijbel adviseert ons juist niet ons hart te volgen, maar God te kennen in al zijn wegen, want geloof het of niet: Hij heeft het beter met je voor dan je eigen hart.

“Vertrouw op de HEERE met heel je hart en vertrouw op je eigen inzicht niet.”
– Spreuken 3:5 (HSV)

Daarbij heeft het ook niet heel veel zin om je eigen hart te volgen. Je bent maar een mens en God is almachtig, en de Bijbel zegt dat als jij iets wil, dat niets uitmaakt als het niet Gods wil is: “Het hart van de mens overdenkt zijn weg, maar de HEERE bestuurt zijn voetstappen.” (Spreuken 16: 9)
Het mooie is dat jouw hart het zijne aanging. Dat Hij stierf voor jouw hart en dat Hij je een nieuw hart wil geven: van een stenen hart wil hij een hart van vlees maken (Ezechiël 11:19). Een hart dat gericht is op zijn wegen. Laten we samen met David bidden: “Schep mij een rein hart, o God!” (Psalm 51:12)

Aan de slag!

Teken een groot hart op een A4’tje en probeer de verlangens van je hart erin te tekenen of schrijven door het hart op te delen in vakjes van verschillende groottes. Wat jouw hart het meest bezighoudt, komt in een groot vak, wat je minder, maar wél bezighoudt in een kleiner vakje. Wat maakt deel uit van jouw hart? Hoort het bij een vlezen hart of een stenen hart? Bid of God je hele hart (weer) wil vernieuwen en jouw verlangens gelijk wil maken aan die van Hem. Spoiler alert: het gebed wordt verhoord.