Vasten – een vast onderdeel van je geloofsleven?

Vasten was een vast (haha) onderdeel van het leven van christenen in de Bijbel. Jezus deed het, de apostelen deden het. En toch is het, in ieder geval in de traditie waarin ik ben opgegroeid, niet écht een… traditie. Ik luisterde toevallig een podcast over het beoefenen van deze discipline (want dat is het), en werd nieuwsgierig. Hoe doe je het precies? En wat is het effect dat het op je geestelijk leven kan hebben?

Het is namelijk iets dat meerdere keren genoemd wordt, in zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Onder andere op deze momenten:

Daarom aten we niet en smeekten we onze God om ons een veilige reis te geven. En Hij deed wat wij Hem gebeden hadden.
– Ezra 8:23 (BasisBijbel)

Roep alle Joden die in Susa wonen bij elkaar en vast voor mij: eet niet en drink niet, overdag niet en ’s nachts niet, drie dagen lang. Ook ik zal op die manier vasten met mijn dienaressen. Daarna zal ik naar de koning gaan, al is dat tegen de wet. Moet ik omkomen, goed, dan zal ik omkomen.
– Ester 4:16 (NBV)

Smakelijk voedsel at ik niet, vlees en wijn kwamen niet in mijn mond, en ik wreef mij niet in met olie tot er drie weken verstreken waren.
– Daniël 10:3 (NBV)

Op een dag, toen ze aan het vasten waren en een samenkomst hielden voor de Heer, zei de heilige Geest tegen hen: ‘Stel Mij Barnabas en Saulus ter beschikking voor de taak die Ik hun heb toebedeeld.’ Nadat ze gevast en gebeden hadden, legden ze hun de handen op en lieten hen vertrekken.
– Handelingen 13:2-3 (NBV)

Wat valt je op? Vasten gaat samen met bidden, en misschien nog wel een stapje verder dan dat. Zoals het in Ezra staat, een ‘smeken’ tot God. Het is een op je knieën gaan voor God en iets met je handen omhoog bij Hem brengen. Vaak een specifiek onderwerp dat zwaar op je hart ligt. In de grondtekst wordt vasten ‘inna nephesh’ genoemd, wat ‘verootmoediging’ betekent. Een uiting van een hartsgesteldheid: je weet dat je niet verder kunt zonder God.

Waarom vasten van eten?

Waarom gaat dat gekoppeld met niet eten? Wat voegt dat toe?

In het je iets ontzeggen zit de kracht. Je gebed wordt aangevuurd als je iets mist en je beseft hoe afhankelijk je van God bent. Er zit een pit in die je soms mist als je leven comfortabel is en alles je voor de wind gaat. Door jezelf eten te ontzeggen, besef je je dieper hoe afhankelijk je écht van God bent. Iedere keer dat je maag rommelt. Iedere keer dat je overstag wilt gaan. Je keert terug naar Hem, in gebed.

Dit heeft effect op de manier waarop je bidt. Je brengt voor Zijn troon wat je dwars zit, waar je niet uitkomt. En je blijft dat doen, omdat je wéét dat Hij alleen het voor elkaar kan krijgen. Omdat je weet wat Hij kan doen, hoe machtig Hij is. Omdat je weet dat God écht God is.

De tijd die je niet besteedt aan eten geeft je bovendien de ruimte om meer in de Bijbel te lezen. Met God te zijn. Meer tijd met Hem maakt automatisch dat Hij nabijer voelt en je meer met Hem bezig bent.

Kun je alleen vasten van eten?

Ik hoor je denken: dat kan toch ook met andere dingen? Dat hoeft toch helemaal niet met voedsel? Nee, dat klopt! Vasten is méér dan je eten of drinken laten staan. Het gaat om het afwijken van je dagelijkse patroon, om daarin meer van God te zien. Het kan daarom met alles waar je veel aandacht aan geeft. Sociale media, Netflix, noem het maar op. Alles wat je op den duur gaat missen, geeft je een mooie voedingsbodem voor een korte of lange periode van vasten.

Ikzelf ben heel klein begonnen met een keer één dag twee maaltijden overslaan. Zelfs met een kleintje van 1,5 jaar thuis lukte het me om op bepaalde momenten (bijvoorbeeld als zij zat te eten) extra Bijbel te lezen. Even kort te bidden als mijn maag rommelde. Ik geloof dat de impact groter zal zijn als je het langer dan één dag doet, maar op deze manier maakte ik mezelf er wat bekender mee. Het hoeft niet perfect, zolang je hart er maar in zit. Je intentie klopt. En als de Bijbel het erover heeft, waarom zouden we ons er dan niet in verdiepen?

Aan de slag!

Misschien wil je een poging wagen, zo aan het begin van het jaar. Heb je zelfs een idee waarvoor je zou willen vasten. Hoe pak je dit aan? Bepaal:

– hoe lang je wilt vasten. Begin niet té groot, 40 dagen is vrij heftig 😉 Eén dag is ook prima!
– waarvan je wilt vasten. Is het eten? Of is het juist iets anders?
– wanneer je wilt vasten. Misschien is een drukke dag midden in de week of juist een weekenddag geen goed moment. Schuif het niet te ver vooruit, maar wees bewust van je keuze.

Luistertip: ‘TSF Q&A: Faith + Fasting’ van That Sounds Fun with Annie F. Downs. In het Engels, maar een diepe bron van wijsheid over dit onderwerp.