Van bitter naar zoet – het verhaal van Naomi

Bitter. Het doet me vaak denken aan de spruitjes die ik vroeger weleens at en die een bittere smaak in mijn mond achterlieten. Lekker vond ik ze dan ook niet. Net als de spruitjes kan ook het leven een bittere smaak achterlaten. Gebeurtenissen die je veranderen van een vreugdevolle vrouw in een bittere vrouw. Net zoals dat bij Naomi het geval was.

Het verhaal van Naomi

Stel je eens voor dat je het volgende zou overkomen. Je woont met je man en kinderen in het land waarin je opgegroeid bent. Je hebt nooit een tekort gehad aan voedsel, maar op een gegeven moment merk je dat het eten op begint te raken. De voorraad in het keukenkastje slinkt, de schappen in de supermarkt worden steeds leger en de oogst mislukt. Een hongersnood breekt aan, er is niet meer genoeg voedsel voor iedereen. Je staat voor een moeilijke keuze: blijf je in je eigen land wonen, hopend en biddend dat er voldoende eten zal zijn om in leven te blijven, of vertrek je naar een onbekend land? Een land waar voedsel in overvloed is, maar waar de rest van je toekomst onzeker is.

Na lang wikken en wegen maak je een keuze: je besluit om met je gezin te vertrekken naar het buitenland. Je vindt een plekje om te verblijven en kan je kinderen weer genoeg te eten geven. Maar dan slaat het noodlot toe. Je geliefde echtgenoot komt te overlijden en je blijft alleen achter met je zoons, in een onbekend land. En alsof dat nog niet genoeg is, overlijden je – inmiddels gehuwde – zoons een paar jaar later ook nog en blijf je moedersziel alleen achter.

Het is het verhaal van Naomi. Tegenslag op tegenslag. Wat moet het moeilijk zijn geweest om in hongersnood terecht te komen en wat een verdriet moet ze hebben gehad om het gemis van haar man en haar zoons.

Naomi wordt Mara

Wanneer Naomi verneemt dat de hongersnood in haar eigen land achter de rug is – God had naar Zijn volk omgezien en ze brood gegeven – keert ze terug, samen met haar schoondochter Ruth. De inwoners van Bethlehem reageren opgewonden op het nieuws dat Naomi weer terug in de stad is, maar Naomi zelf zit vol verbittering over de dingen die haar zijn overkomen.

Maar zij zei tegen hen: Noem mij niet Naomi, noem mij Mara, want de Almachtige heeft mij grote bitterheid aangedaan. Ík ging vol weg, maar de HEERE heeft mij leeg laten terugkeren. Waarom zou u mij Naomi noemen, nu de HEERE tegen mij getuigd heeft en de Almachtige mij kwaad gedaan heeft?
– Ruth 1:20-21 (HSV)

Naomi gaat zelfs zover dat ze liever Mara (bittere) in plaats van Naomi (lieflijke) genoemd wil worden. Ze is verbitterd. De Van Dale omschrijft ‘verbitterd’ als volgt: ‘vol haat en wrok na een tegenslag’. Het is niet gek dat Naomi die gevoelens heeft na alles wat ze heeft meegemaakt, na alle tegenslagen die ze heeft moeten verduren.

Bitterheid. Het heeft een grote impact op Naomi’s leven en kan ook een grote impact op ons eigen leven hebben. In Job 21:25 wordt het als volgt omschreven: “De ander daarentegen sterft met een bittere ziel, en hij heeft niet van het goede gegeten.” Als je bitter bent is het dus moeilijk om van het goede te eten, het is moeilijk om vreugde te vinden als je bitter bent. Aan Naomi’s reactie is dat ook af te lezen. Ze zegt dat ze vol is weggegaan en leeg is teruggekomen, maar vergeet dat haar schoondochter Ruth haar hele leven heeft achtergelaten om met Naomi mee te reizen.

Van bitter naar zoet

Maar hoe ga je dan van bitter (terug) naar zoet? Voor het antwoord op deze vraag springen we van het bijbelboek Ruth naar het bijbelboek Exodus. Ook hier komt Mara voor. Ditmaal niet als een persoon, maar als een plaats. Een plaats waar de Israëlieten langskomen tijdens hun tocht door woestijn. Een plaats waar ze eindelijk water vinden, maar waar het water te bitter is om te drinken. En dan? De Israëlieten beginnen te klagen. Mozes roept God aan en God wijst op een stuk hout. Een stuk hout dat het water verandert van bitter naar zoet.

Aan de slag!

Naomi raakt verbitterd wanneer ze tegenslagen in haar leven krijgt. De Israëlieten klagen wanneer het moeilijk wordt. Mozes doet echter iets anders: hij roept God aan. Wat doe jij wanneer er tegenslagen op je pad komen? Raak je, net als Naomi, verbitterd of roep je, net als Mozes, God aan?

Neem vandaag eens de tijd om na te denken over verbittering in jouw leven. Ben je ergens verbitterd over? Hoe kan dat? En hoe ga je met die bitterheid om?