Straf: dat wat je er (niet) over wilt horen!

“Naar de gang!” Boos kijkt Linda haar twaalfjarige zoon aan en wijst naar de deur. Met zijn één meter zeventig komt hij nog net niet boven haar uit. Allebei moeten ze hun best doen om niet in de lach te schieten, als ze bedenken dat hij eigenlijk te oud is om nog naar de gang gestuurd te worden. Baldadig verdwijnt Lars naar de aangewezen plek.  

Het is een paar weken later. Lars heeft inmiddels zijn eerste mobieltje gekregen. En je weet hoe dat gaat: steeds vaker hangt hij met zijn neus in het scherm. En steeds vaker spreken Linda en haar man hem daarop aan. Als Lars het die dag te bont maakt, krijgt hij een passender straf dan een zit op de gang: hij mag zijn mobiel een dag inleveren. Lars is gefrustreerd: “Als jullie niet meer van mij houden door die mobiel, kan ik hem net zo goed weggooien!”, zegt hij tegen zijn moeder en loopt richting de prullenbak.  

In de overdenking van gisteren schreef ik over drie soorten zonden en hoe God daarmee omgaat. Dat we onze verdraaiingen, rebellie, tekortkomingen en doelmissende levensstijl aan Hem mogen belijden, en dat Hij ons daarvoor wil vergeven. De tekst die we lazen, liet zien dat God soms ook een straf aan de zonden verbindt. Dit kan vragen oproepen. Want: wij leven toch in de tijd ná Jezus’ verzoenende offer aan het kruis? Als God ons in Jezus Christus vergeeft, kan er dan nog wel een straf op volgen? Of is dat iets dat alleen in het Oude Testament voorkomt?  

God straft ook nog in het Nieuwe Testament 

Om op dat laatste in te gaan: nee, het komt niet alleen in het Oude Testament voor. In het Nieuwe Testament lees je bijvoorbeeld over Annanias en Saffira, die als directe straf op hun zonden dood neervielen. Dit is een extreem voorbeeld. Een ander gedeelte uit het Nieuwe Testament dat over straf spreekt, is Hebreeën 12. Daarin verwijst de schrijver naar een tekst uit het Oude Testament (Spreuken 3:11-12) en past hij dat toe op de gemeente uit het Nieuwe Testament.  

Want let  toch  scherp op Hem Die zo’n tegenspraak van de zondaars tegen Zich heeft verdragen, opdat u niet verzwakt en bezwijkt in uw zielen. U hebt nog niet tot bloedens toe weerstand geboden in uw strijd tegen de zonde. En u bent de vermaning vergeten waarmee u als kinderen wordt aangesproken: Mijn zoon, acht de bestraffing van de Heere niet gering en bezwijk niet, als u door Hem terechtgewezen wordt. Want de Heere bestraft wie Hij liefheeft, en Hij geselt iedere zoon die Hij aanneemt. Als u bestraffing verdraagt, behandelt God u als kinderen. Want welk kind is er dat niet door  zijn  vader bestraft wordt? Maar als u zonder bestraffing bent, waar allen deel aan hebben gekregen, bent u bastaarden en geen kinderen. En verder hadden wij onze aardse vaders als opvoeders, en wij hadden ontzag voor hen. Zullen wij ons dan niet veel meer onderwerpen aan de Vader van de geesten, en leven? Want zij hebben ons wel voor een korte tijd naar het hun goeddacht bestraft, maar Hij  doet dat  tot  ons  nut, opdat wij deel krijgen aan Zijn heiligheid. En elke bestraffing schijnt op het moment  zelf  wel geen  reden  tot blijdschap te zijn, maar tot droefheid. Maar later geeft zij hun die erdoor geoefend zijn een vreedzame vrucht van gerechtigheid. 
– Hebreeën 12: 3-12 (HSV). 

De schrijver van Hebreeën noemt een paar dingen over straf. Ik loop ze kort even door: 

1. Straf is een pedagogisch middel 

Het woord dat voor ‘bestraffing’ gebruikt wordt, staat voor de straf die kinderen soms krijgen als deel van hun opvoeding. Elk kind heeft het nodig om, naast een grote hoeveelheid complimenten en knuffels, zo af en toe straf te krijgen voor dingen die niet goed gaan.  

2. Straf heeft een doel 

Straf wordt, als het goed is, niet uit frustratie gegeven, wat een menselijke tekortkoming is die God niet bezit. Nee, een goede straf heeft een doel: het kind bijsturen, zodat het een goede, evenwichtige volwassene wordt. Gods doel met de straf die Hij geeft, is dat mensen deel krijgen aan zijn heiligheid: Zijn kinderen worden heilig, zoals God heilig is. Uiteindelijk zullen ze door de straf heen een ‘vreedzame vrucht van gerechtigheid’ ontwikkelen.  

3. Wie straf krijgt, wordt als kind behandeld 

De schrijver van Hebreeën is heel scherp: als God je nooit bestraft, is het de vraag of je echt zijn kind bent, of dat je een ‘bastaard’ bent – iemand van wie Hij niet de vader is. Juist omdat God van zijn kinderen houdt, geeft Hij hen straf als het nodig is.  

4. Straf is niet leuk 

De schrijver is zich ervan bewust dat straf niet leuk is. Lars, de jongen uit de inleiding, dacht dat zijn ouders niet meer van hem hielden. Hoe vaak zeggen mensen niet: ‘Als God écht van mij hield, dan had Hij dit wel voorkomen…’, of: ‘…dan zou Hij wel zorgen dat dit stopt’. Soms is júist de pijn uit jouw situatie een blijk van liefde van jouw Vader. Laat het een bemoediging zijn, omdat Hij je als zijn kind behandelt!  

Mocht je jezelf nu afvragen waarom een ander wel door God uit een situatie geholpen wordt en jij niet… God past zijn opvoeding op de persoon aan, net zoals Linda haar opvoeding aan haar veranderende zoon aan moest passen. God levert maatwerk. Wat voor jou goed is, hoeft het voor een ander niet te zijn. En wat jou vandaag helpt, hoeft morgen niet meer de juiste manier te zijn. 

Ik kan er nog heel veel meer over zeggen, maar dan zou deze overdenking te lang worden. Daarom wil ik je ten slotte bemoedigen. Het idee dat God zou straffen kan je bang maken. Maar keer dat eens om: juist als je merkt dat God je (be)straft, heb je reden om blij te zijn. Hij ziet jou. Hij kent jou. Hij houdt van jou en Hij is extreem bij jouw leven betrokken. Zijn doel met jou is dat je leeft met Hem. Heilig bent, zoals Hij heilig is. Vrede en gerechtigheid ervaart en uitdeelt. Wat een liefde van onze grote God én Vader! 

Aan de slag 

1. Waarom is straf soms nodig? Wat gebeurt er met een kind, als het nooit straf van zijn ouders krijgt?  
2. Wat is het doel van straf? Wat is Góds doel met straf (vers 10-11)? Probeer dat eens in eigen woorden te omschrijven, of zoek de betekenis van deze woorden op in een studiebijbel.  
3. Denk eens na over jouw eigen leven. Waarin zie je Gods hand (niet)? Zou er ergens sprake (geweest) kunnen zijn van een bestraffing van God, met als doel jou te vormen? 
4. Welke bemoediging haal je uit dit gedeelte? 
5. Luister naar het lied ‘Blessings’ van Laura Story. Gods liefde en zegeningen worden soms juist zichtbaar op de momenten, dat we denken dat zijn liefde faalt.  

Hef daarom de slappe handen op en strek de knikkende knieën, en maak rechte sporen voor uw voeten, opdat wat kreupel is, niet wordt ontwricht, maar veeleer genezen wordt. 
– Hebreeën 12: 13 (HSV).