Spreuken 5: een waarschuwing tegen overspel

Je weet dat het niet goed is, maar het is zó verleidelijk. Je houdt het geheim, want je weet dat niemand om je heen het goed zal keuren. Toch praat je het een tijdje goed. Totdat je je écht in het nauw gedreven voelt. Je wéét dat de situatie niet goed is, maar hoe kom je er weer uit? Help!

Misschien herken je je hierin. Denk je nu aan een bepaalde periode in je leven, waar overspel of andere leugens, centraal stonden. Vandaag zet Spreuken hier een spotlight op. Wat wil God ons leren?

Mijn zonen, luister daarom naar mij.
Doe iets met wat ik jullie zeg.
Blijf ver bij haar vandaan.
Kom niet in de buurt van de deur van haar huis.
Want bij haar zul je je eer verliezen.
Je komt in haar macht en ze zal je niet meer laten gaan.
Dan zullen andere mensen genieten
van alles waar jij zo hard voor hebt gewerkt.
Want alles wat je bezit, zal in haar huis terecht komen.
En als er tenslotte niets meer van je over is,
zul je kreunen:
‘Waarom heb ik niet gedaan wat mijn vader mij heeft geleerd?
Had ik maar naar hem geluisterd!
Had ik maar geluisterd naar wat wijze mensen mij zeiden!
Waarom heb ik mijn oren gesloten voor wat ze mij leerden?
Ik heb allemaal verkeerde dingen gedaan!
En iedereen heeft het gezien!’

– Spreuken 5: 7-14 (BasisBijbel)

Deze zinnen bevatten een waarschuwing. Maar waartegen? Op het eerste gezicht lijkt het op de (verkeerde) invloed van een vrouw. ‘Blijf ver bij haar vandaan.’ Maar zit er nog iets meer achter? Het gaat hier nog iets verder. Het gaat om de waarschuwing tegen overspel. ‘Bij haar zul je je eer verliezen.’ Waarschijnlijk gaat het hier om een jongen die een relatie aangaat met een getrouwde vrouw die gescheiden is van haar eerste man, aldus de Online Studiebijbel. Een nog jonge jongen die zijn beste jaren aan de verkeerde persoon geeft.

Leugens als overspel zijn verkeerd, maar houden ons soms in de ban

Natuurlijk weten we dat het verkeerd is. We lezen het in de Tien Geboden, we leren het al van jongs af aan. ‘Houd je ver van dat soort dingen!’ Toch is dat soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Misschien heb jij je ooit wel eens in een situatie bevonden waarvan je opeens dacht: ‘Hoe ben ik hier nou weer in terecht gekomen?!’ Je schaamde je, durfde er met niemand over te praten. Misschien was het geen overspel, maar een ander soort leugen. Was je in de ban van iets. Een macht, zoals Spreuken het noemt. Bevond je je in een soort web. Je kwam er gewoon niet meer uit.

God weet hoe het werkt. Hij weet precies wat voor soort machten er in deze wereld werken en welke invloed die op ons mensen (kunnen) uitoefenen. Dat we ons ergens helemaal in kunnen verstrikken en er niet zelf uitkomen. Dat we ons steeds meer schamen, de leugens proberen te verbergen en we langzaam eenzamer worden.
Spreuken zegt het heel typerend: ‘En als er tenslotte niets meer van je over is…’ Je kwijnt weg, in het donker. Samen met je geheim. ‘Je zult kreunen: had ik maar naar mijn vader geluisterd!’
De eerder genoemde jongen krijgt waarschijnlijk te maken met de jaloerse echtgenoot van de vrouw, die extreem hoge vergoedingen eist en met niets anders genoegen neemt dan executie. Hij bevindt zich in een heel benarde positie! Niet zo gek dus, dat hij deze woorden uitschreeuwt.

God weet als geen ander wat overspel of andere leugens met ons doen

Het klinkt zo simpel, hè? ‘Pleeg geen overspel.’ God zegt dit niet om kort door de bocht te zijn of omdat Hij gevoelloos is. ‘Weet Hij dan niet wat voor worsteling het is?!’ Jawel! En juist daarom zegt Hij dit. In het bijbelgedeelte laat Hij merken dat Hij als geen ander weet wat overspel of andere leugens met ons doen. Wat het effect is op onszelf, op de ander. Hoe het relaties kapot maakt en het levens verwoest. Hoe de zonde ons steeds verder terugtrekt, in onszelf, in het donker. En hoe we zo steeds verder verwijderd raken van wie we eigenlijk horen te zijn. Hoe we compleet verstrikt raken, met uiteindelijk bijna geen enkele uitweg.

Dat doet God verdriet. En juist daarom heeft Hij zuivere relaties zo hoog staan. Wetende wat het spelen met bepaalde gedachten voor gevolgen kan hebben, trekt Hij een scherpe grens. ‘Begin er niet aan! Laat je er niet mee in! Je kunt het (nu nog) niet overzien, maar hier komt niets goeds uit.’ En als er vervolgens niets meer van je over is, als je jezelf nauwelijks nog herkent, vraag je je af: ‘Waarom heb ik niet geluisterd?’

God is met ons begaan. Hij geeft om ons. Meer dan we ooit om onszelf of een ander kunnen geven. Neem zijn geboden in liefde aan en vertrouw erop dat Hij het beste met je voor heeft!

Challenge!

God geeft meer om ons dan we ooit om onszelf of een ander kunnen geven.

• Welke schat heb jij vandaag ontdekt?
• Bedenk hierbij een challenge die je vandaag zelf of samen met iemand uitvoert. Check #spreukenchallenge op Instagram voor inspiratie van anderen en deel ook jouw challenge!