Shema – als een wijze vrouw luisteren naar Jezus

‘Een wijs man bouwde zijn huis op de rots’ en ‘Don’t build your house on the sandy land’ zijn liedjes die je als klein christelijk kind al leert op de zondagsschool. We kennen ze door en door, maar weten we wel wat het echt betekent? Hoe luisteren wij naar de woorden van Jezus? 

Shema 

Ik zal jullie vertellen op wie diegene lijkt die bij me komt, naar mijn woorden luistert en ernaar handelt: hij lijkt op iemand die bij het bouwen van zijn huis een diep gat groef en het fundament op rotsgrond legde. Toen er een overstroming kwam, beukte het water tegen het huis, maar het stortte niet in omdat het degelijk gebouwd was. Wie wel naar mijn woorden luistert maar niet doet wat ik zeg, lijkt op iemand die een huis bouwde zonder fundament, zodat het meteen instortte toen het water ertegen beukte en er alleen een bouwval overbleef.
– Lucas 6: 47-49 (NBV) 

In Mattheüs wordt in deze gelijkenis de eerste persoon een wijs iemand genoemd (een wijze vrouw) en de tweede persoon een dwaas iemand (een dwaze vrouw). Als je het goed leest, zie je dat de wijze en de dwaze allebei luisterden naar de woorden van Jezus. Het Hebreeuwse woord voor luisteren is shema. Shema gaat veel dieper dan ons woord ‘luisteren’. Het betekent namelijk: luisteren en beseffen, luisteren en gehoorzamen, en: luisteren en volgen. De joodse geloofsbelijdenis heet zelfs het shema, vernoemd naar het eerste woord:

‘Luister Israël: de Heer, onze God, is de enige Heer! Heb de Heer, uw God lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.’

Hier zie je ook dat horen en luisteren gekoppeld wordt aan een actie. Het is niet ‘het ene oor in en het andere oor uit’, maar gaat veel dieper en dat is ook wat Jezus bedoelt in deze gelijkenis. De ene, wijze vrouw doet shema, de andere niet.  

De wijze vrouw 

Als eerste zoomen we in op de wijze vrouw. Jezus zegt in de gelijkenis dat een wijze vrouw iemand is die bij Hem komt, naar zijn woorden luistert en er naar handelt. De eerste stap om te bouwen op het goede fundament is dus: naar Jezus toe komen. Jezus zegt in Openbaring 3:20 (NBV): 

Ik sta voor de deur en klop aan. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal ik binnenkomen, en we zullen samen eten, ik met hem en hij met mij.

Jezus belooft dat als iemand Hem zoekt, Hij zich zal laten vinden. De eerste oproep van Jezus is dus: kom tot Mij! Dat is het eerste waar je naar moet luisteren. Als jij Jezus accepteert als jouw Verlosser, ben je gered en zal je altijd bij Hem mogen zijn.  

Maar dan… dan stopt het niet. Als je volgeling van Jezus wordt, dan begint het pas! Dan wil je dolgraag zijn wil doen en luisteren en doen wat Hij vraagt. Dat betekent dat alle dingen die je van Hem weg houden, weg moeten uit je leven, en dat betekent weer: graven! Ik weet niet of jij wel eens een diep gat hebt moeten graven, maar ik kan je vertellen dat het veel inspanning kost. Je moet er moeite voor doen. Alleen luisteren naar Jezus kost geen moeite, dat kan iedereen. Maar er echt iets mee doen, dat kost je iets. We moeten eerst alle dingen weg doen uit ons leven die er niet horen: bepaalde verslavingen, denkbeelden, noem maar op! Dan kunnen we ons huis gaan opbouwen op het goede fundament en met de goede bouwstenen.  

De dwaze vrouw 

Nu zoomen we in op de dwaze vrouw. Deze vrouw gaat misschien ook wel netjes naar de kerk, luistert naar de preek en geeft geld aan de collecte, maar heeft geen levende relatie met Jezus en heeft misschien zelfs nooit een persoonlijke keuze voor Hem gemaakt. Het christelijk geloof is voor haar een religie geworden: een verzameling van mooie, zinvolle uitspraken van Jezus, maar ook wetten, regels en tradities die haar worden opgelegd. De dwaze vrouw luistert wel naar de woorden van Jezus, ze hoort de oproep wel: ‘Kom tot Mij’, maar ze doet er niets mee. Deze vrouw luistert niet op een shema-manier. Een gemiste kans, want als de stormen komen, kan alleen het goede fundament je helpen om stand te houden.  

Luister jij op een shema-manier? 

Luisteren op een shema-manier is dus dé manier om te bouwen op het goede fundament, maar hoe doe je dat dan? Hiervoor gaan we terug naar de definitie van shema: je moet luisteren en beseffen, gehoorzamen en dan volgen.  

• Beseffen: Als je luistert en beseft, dan dringen de woorden echt tot je door. Daarnaast snap je niet alleen wat er gezegd wordt, maar ook wie het zegt. Heel belangrijk, want waarom zou je iets doen als diegene helemaal niet betrouwbaar is? Door te beseffen dat de Koning der Koningen iets aan je vraagt en dat Hij je wil gebruiken, voel je je dienstbaar. God heeft niemand nodig om iets voor elkaar te krijgen, Hij is almachtig, maar toch wil Hij ons heel graag gebruiken voor zijn plannen. Mooi toch?  
• Gehoorzamen: Dat besef dat God iets van je vraagt en dat Hij je heel graag wil gebruiken, die realiteit zou iets moeten veranderen in ons. Als je ondanks dat besef toch nog je eigen ding doet en niet gehoor geeft aan zijn opdrachten, wat stelt ons geloof dan voor? Geloven is doen! Luister en gehoorzaam! 
• Volgen: En dan volgen, want luisteren naar Jezus betekent een verandering van je levensstijl. Doe je wat met zijn woorden in je dagelijkse leven of is het iets dat je alleen hoort of doet op zondag? Lees je zijn woorden en wat doe je er dan mee? Kunnen andere mensen zien dat jij een volgeling van Jezus bent door je levensstijl? Goed om eens over na te denken! 

Door Jezus’ woorden niet alleen te horen, maar er ook wat mee te doen, kunnen we iets laten zien van wie Hij is in ons leven en hoe Hij ook een licht kan zijn in de levens van anderen. En als er dan stormen komen en ons huis begint te kraken en te piepen, dan valt het niet om, want het is gebouwd op de Rots.  

Aan de slag! 

Luisteren is niet altijd een makkelijke opgave, zeker niet als je er ook nog iets mee moet doen! Jezus’ stem verstaan in al onze drukke bezigheden is soms lastig en laten we daarom de tijd nemen om te vragen om zijn wijsheid en geduld: 

‘Jezus, open mijn oren 
Leer mij Uw stem te verstaan 
leer mij uw woorden te horen 
Te weten waar ik moet gaan 
Om Uw licht te verspreiden 
Uw naam te belijden 
Leer mij uw stem te verstaan 

Amen!’ 

(Open mijn oren – Elly en Rikkert)