Recht doen – dan gaat het licht aan!

06

feb

Martina Fraanje

Paul Schenderling beschrijft in zijn promotieonderzoek dat elk Nederlands huishouden gemiddeld twee slaven in dienst heeft.1 Onze economie zit zo in elkaar dat er in ontwikkelingslanden mensen aan het werk zijn onder vreselijke omstandigheden voor onze welvaart. Omdat we hen niet kennen en ze op afstand zijn, voelen we het niet. Toch zijn het mensen die door God zijn gemaakt. In Jesaja 58 lezen we erover dat het volk Israël wordt opgeroepen de banden te verbreken van de slaven. Er ligt ook een belofte in dit hoofdstuk. Als ze recht doen, dan gaat het licht aan.  

Jesaja 58 is een pittig hoofdstuk. Jesaja moet schreeuwen tegen het volk Israël en hen wijzen op hun fouten. Wat is er aan de hand? Het volk verlangt naar de Heer, ze zoeken Hem, ze doen er zelfs hun best voor maar God wil niet naar hen luisteren. Waarom niet? De mensen hebben het echt niet door. Ze vragen zelfs aan God waarom Hij niet naar hen kijkt. Maar terwijl het volk zoekt, verlangt en zijn best doet voor God, worden mensen uitgebuit. In het dagelijks leven gebruiken de mensen geweld. Zelfs op vastendagen drijven ze handel en beulen ze de arbeiders af. Ze denken misschien dat ze heel goed bezig zijn met hun stille tijd en hun gift voor goede doelen, maar God accepteert het niet. Op dit soort vasten zit Hij niet te wachten.  

Banden verbreken 

Het echte vasten ziet er heel anders uit. In Jesaja 58 komt God aan het woord: 

Is dit niet het vasten dat ik verkies: misdadige ketenen losmaken, de banden van het juk ontbinden, de verdrukten bevrijden, en ieder juk breken?  
– Jesaja 58:6 NBV 

Eigenlijk staat hier drie keer bijna hetzelfde. Zo belangrijk is het voor God. De geschiedenis van het volk Israël ook begonnen. De Heer bevrijdde hen van de slavernij in het land Egypte. De wet begint er zelfs mee: Ik heb jullie bevrijd, word niet opnieuw slaaf. Het is ook een terugkerend refrein in hoe de mensen met hun medemens om moeten gaan. Ze mogen niet vergeten dat ze zelf slaaf en vreemdeling waren in Egypte. Het komt dus niet uit de lucht vallen dat God het niet kan aanzien dat het volk een volk is geworden van slavendrijvers. Als ze willen dat Hij naar hen luistert, moeten ze eerst die boeien maar eens losmaken.  

Een belofte 

Het zijn scherpe woorden, maar het volk Israël krijgt wel een duidelijke richting. En… er zit een belofte in de woorden. De dageraad zal over hen opgaan. Als ze recht doen, gaat het licht aan, zo staat het in de Bijbel in Gewone Taal. Dan is God bij hen.
Hoewel de profeet Jesaja zich tot Israël wendde, denk ik dat het nog steeds iets te zeggen heeft. Soms kan ik vertwijfeld blijven staan bij het horen over onrecht waarvan ik onderdeel ben. Het is te groot. Wat moet ik doen? 

Het lijkt alsof we eerst licht nodig hebben om te weten wat we moeten doen, maar hier wordt het omgedraaid. Je moet recht doen en dan gaat het licht aan. Ik moet denken aan die superbekende tekst uit Micha 6:
Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de HEER van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God. (Micha 6:8, NBV)
Als we recht doen, zal God erbij zijn.  

Licht aan 

Een lied van Schrijvers voor Gerechtigheid baseert zich op dit hoofdstuk uit Jesaja. Eén van de makers van het lied, Michiel van Heusden, schrijft erover: ‘…Toch was het startpunt voor dit lied niet de terechtwijzende vinger, maar de belofte: het zal licht worden als wij anders leven. Het hart van deze donderpreek is Gods verlangen naar een aarde vol liefde en zorg. Jesaja is ongemakkelijk precies. Het gaat niet om ‘iets goeds doen’, of ‘uitreiken’, het gaat om hele praktische hulp aan mensen die dat nodig hebben. Ook ik ken ze, dichtbij me en verder weg… Mij helpt het om mezelf van dag tot dag de vraag te stellen of ik de dingen doe waarvan God zelf zegt dat Hij dat graag wil. Want als ik dat doe, dan gaat het licht aan.’ 2 

Misschien ben je net begonnen aan je dag als je dit leest. Het zou goed kunnen, dat je net als ik, geen idee hebt, waar de koffie of thee die je erbij drinkt, vandaan komt en wie het heeft geproduceerd. In je eentje kun jij de economie niet veranderen. Maar wegkijken is geen optie. Ik denk dat God ons roept om recht te doen. Het zal misschien een lange en ingewikkelde reis zijn, maar we kunnen wel op weg gaan en we staan er niet alleen voor. Dan gaat het licht om ons heen aan.  

Aan de slag! 

In je eentje kun je de wereld niet veranderen, maar je kunt wel beginnen met recht doen. Onze economie zit zo in elkaar dat mensen in andere landen eronder lijden. Een goed begin is consuminderen. Je kunt ook eens kritisch naar je koopgedrag kijken. Oxfam Novib maakt zich sterk voor arbeiders in ontwikkelingslanden. Kijk bijvoorbeeld op eens op deze website.

Luister naar het lied ‘Licht aan‘ van Schrijvers voor Gerechtigheid.

Bronnen
‘Ieder Nederlands huishouden gebruikt twee ‘niet-westerse’ slaven.

Deel deze overdenking

  1. Hannie schreef:

    Een blog naar mijn ♡

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2023 Zij Lacht | Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap