Praktische tips voor vriendschap en wijsheid

Met Spreuken 27 kun je veel kanten op. Zelf viel me de link tussen vriendschap en wijsheid op. Vriendschap kun je lezen als een specifieke relatie die je hebt met iemand zonder dat iets jullie per se bindt: je kiest ervoor met elkaar om te gaan puur omdat je met elkaar wilt omgaan. Dit kan ook voorkomen in andere relaties zoals met familie of collega’s, maar er is iets bijzonders aan deze reden om met elkaar op te trekken. Wat hebben vriendschap en wijsheid met elkaar te maken?

Ware vriendschap

Als we willen kijken naar vriendschap en wijsheid in dit hoofdstuk, is vers 9 een goed begin:

De geur van balsem en wierook maakt gelukkig,
maar zoeter voor het hart is ware vriendschap.
– Spreuken 27:9 (NBV)

Balsem en wierook staan bekend om hun heerlijke geuren en waren erg kostbaar. Het was een luxe om van deze geuren te genieten. Vriendschap is daarentegen zoeter voor het hart. Om dit te begrijpen, kan het helpen om naar de HSV-vertaling te kijken:

Olie en reukwerk verblijden het hart,
zo is de genegenheid van iemands vriend, vanwege de hartelijke raad.
– Spreuken 27:9 (HSV)

Vriendschap doet het hart goed. In deze vertaling komt ook de reden voor de genegenheid naar voren: hartelijke raad. Vriendschap en wijsheid komen bij elkaar. Zelf zie ik hartelijke raad als advies dat voortkomt uit liefde voor die persoon en uit wijsheid. Je wilt het beste voor ze en probeert vanuit die houding het beste advies te geven, zodat de persoon daar van kan leren of ermee geholpen is.

Scherp blijven

Hartelijke raad verbindt wijsheid en vriendschap, maar hoe werkt een goede vriendschap en hoe geef je liefdevolle raad? Vers 17 geeft hier een beeld van:

Zoals men ijzer scherpt met ijzer,
zo scherpt een mens zijn medemens.
– Spreuken 27:17 (NBV)

Bij het scherpen van ijzer vormen twee metalen elkaar. De schrijver had hier ook andere beelden kunnen gebruiken, maar ik denk dat ijzer goed gekozen is. Het gaat hier trouwens om een medemens, niet over vriendschap alleen, maar laten we voor nu kijken naar die context. Als vrienden wil je het beste voor elkaar. Dat betekent ook dat je elkaar soms uitdaagt om het beste uit zichzelf te halen of er iets van zegt als de persoon iets verkeerds doet.

Eerder staat dat het beter is om in het openbaar terechtgewezen te worden dan dat je uit liefde wordt gespaard (27:5, NBV). Als je moest kiezen tussen deze opties, dan is de eerste optie uiteindelijk beter, want als iemand je vertelt dat je iets verkeerds doet, kun je er iets aan veranderen. Belangrijk is wel vanuit welke overweging iemand iets tegen je zegt. Niet voor niets is het verwijt van een vriend oprecht (vers 6) en kan een vijand heel vriendelijk lijken. Dit verwijst weer terug naar de hartelijke raad en genegenheid. Een vriend kan je terechtwijzen uit liefde.

Vrienden dichtbij

Het einde van vers 10 kwam je misschien bekend voor als spreekwoord:

Houd een vriend in ere, ook die van je vader,
ga niet naar je broer als je problemen hebt;
een vriend in de buurt is beter dan een broer ver weg.
– Spreuken 27:10 (NBV)

Hier zie je ook een verbinding tussen wijsheid en vriendschap: wie wijs is, vraagt hulp bij nabije vrienden in plaats van verre familie. Dit kun je op verschillende manieren lezen. Zo kan een vriend dichter bij je staan, bijvoorbeeld omdat jullie veel met elkaar omgaan in je dagelijks leven, in je klas, op je werk of in je vrije tijd. Deze persoon staat misschien dichterbij jouw dagelijks leven en kan op die manier met je meedenken. Daarbij is het een heel praktisch advies: als je familie ver weg zit, kun je beter dichtbij hulp zoeken. Dat betekent ook dat je goed voor je vriendschappen moet zorgen.

Een vriend geeft hartelijke raad, durft de waarheid te zeggen en is dichtbij als je hulp nodig hebt. Wellicht lukt het niet altijd om al deze dingen te doen, maar het is het waard om dit doel na te streven. Vriendschap en wijsheid gaan zo hand in hand, zodat mensen op elkaar kunnen bouwen en van elkaar kunnen leren.

Challenge!

Een vriend geeft hartelijke raad, durft de waarheid te zeggen en is dichtbij als je hulp nodig hebt

• Welke schat heb jij vandaag ontdekt?
• Bedenk hierbij een challenge die je vandaag zelf of samen met iemand uitvoert. Check #spreukenchallenge op Instagram voor inspiratie van anderen en deel ook jouw challenge!