Zij wel en ik niet, God. Over medeleven voor gevorderden

Het is een kort zinnetje in een lange, aansporende brief van Paulus. Zo klein, dat ‘ie bijna niet opvalt. Ingeklemd tussen grote onderwerpen als gastvrij zijn, zegenen en altijd het goede proberen te doen. Als je niet oplet, lees je er zo overheen. Het is een gegeven, ‘ja, natuurlijk doe ik dat’, en gauw lees je verder. Maar dan zou je de waarde die erin ligt aan je voorbij laten gaan. Over welke zin heb ik het? 

“Leef mee met andere mensen, of ze nu blij of verdrietig zijn.”
(Romeinen 12:15, BasisBijbel) 

Lees jij de brieven van Paulus ook wel eens als een checklist?  

Wees verheugd: check.  
Wees gastvrij: check.  
Wees vol medeleven: check.  

Medeleven? Makkie! 

En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Maar dat doen we niet. Vandaag staan we stil bij die laatste check: medeleven. Want om te voorkomen dat het écht alleen maar een checklist is, duiken we er iets meer in. In ons hart, om precies te zijn. Daar waar we bij een checklist alleen aan de oppervlakte blijven (‘ja, dat zit bij mij wel goed!’) gaan we nu iets dieper. Hoe zit het met je beweegredenen, je diepere gevoelens? Die ondergrondse grotten die voor iedereen behalve God verborgen zijn en waar een hoop narigheid zich kan verschuilen. We gaan er een kijkje nemen.  

Want medeleven, dat is niet zo moeilijk toch? Luisteren naar iemand die verdriet heeft. Een knuffel voor iemand die lijdt. Vaak denk ik bij medeleven aan medelijden. En me inleven in de situatie van anderen? ‘Ja, dat kan ik prima!’ 

Maar deze tekst? Die heeft het ook over blij zijn. Wees blij als iemand blij is. ‘Oh, maar dat is toch nóg makkelijker?’ Het is toch heerlijk om blij te zijn met mensen die blij zijn? Samen lachen, samen vreugde vinden in verhoorde gebeden.  

Wanneer medeleven geen makkie is 

Oké, dan gaan we een stapje verder. Bedenk eens wat je op dit moment het allerliefste wilt. Iets materieels of juist immaterieels, wát dan ook. Maak het zo tastbaar mogelijk. Schrijf het op, teken het uit, tot in de kleinste details. Totdat je helemaal en met heel je hart voelt dat dit is wat je het aller-allerliefste wilt. Zie voor je hoe die specifieke wens, dat prachtige verlangen, naar je toe komt gelopen, het is al zo dichtbij! Nog maar een paar stappen! Je kunt het bijna in je armen sluiten! Maar wacht… nee! Niet voorbij lopen… Waar ga je naartoe? Je kijkt achterom en ziet daar een goede vriendin staan die het verlangen lachend in haar armen sluit. Je maag trekt zich samen en je kan wel janken. Ja, echt. 

Wat als je vriendin datgene krijgt waar jij zo ontzettend naar verlangt?  

Leef mee met andere mensen, of ze nu blij of verdrietig zijn. 

‘Ze verdient het niet eens! Pff, ik heb er véél langer voor gewerkt dan zij, en wil het ook nog eens veel liever, dat weet ik zeker. Ik kan op dit moment echt niet blij voor haar zijn.’  

Leef mee met andere mensen, of ze nu blij of verdrietig zijn. 

Misschien is het een huis of een baan. Misschien een relatie of zelfs een kindje. Dan wordt deze tekst opeens bittere ernst, en vrijwel onmogelijk. Wat als haar vreugde jouw verdriet is?  

Wees verheugd: check.  
Wees gastvrij: check.  
Wees vol medeleven: …  

Opeens voelt het minder als een makkelijk af te vinken checklist, en meer als een onmogelijke opgave. Als iets dat we niet alleen kunnen.  

We kunnen het niet alleen! 

Al die ‘checklisten’ die Paulus opsomt? Die zijn er niet om onszelf en God ervan te overtuigen dat we het alleen kunnen. Misschien heel even. Deels. Zolang het verlangen wat de ander krijgt niet is wat we zelf zo graag willen. Maar op den duur stort het kaartenhuis in en brengen we er niks meer van terecht. Medeleven wordt moeilijk, krampachtig. We kunnen het niet alleen.  

Niet zonder Gods liefde. Zonder die overweldigende kracht kunnen we alleen gevoelens faken, terwijl we onze ware gevoelens in de diepe ondergrondse grotten verborgen houden of ze onbedoeld aan de oppervlakte komen. Met zijn liefde kunnen we de narigheid die daar huist aan het licht brengen en het van z’n kracht beroven. Betere mensen worden. Meer op Hem gaan lijken. Beide dingen vasthouden: vreugde én verdriet.  

Aan de slag! 

Ja, dat is een hele opgave. Maar het is nooit de bedoeling geweest dat we die alleen aan zouden gaan. Dit nummer van Citipointe Live geeft prachtig weer hoe het is om je door God te laten veranderen en je door Hem te laten vervullen. Laat dit vandaag je soundtrack zijn! Alleen zijn liefde kan je écht veranderen.