Mozes: Egyptenaar, herder en leider (deel 2)

In de overdenking van gisteren hebben we gekeken naar Mozes als Egyptenaar. Nu gaan we kijken naar Mozes als herder. Er is nog niet eens een heel hoofdstuk aan deze 40 jaar van Mozes’ leven gewijd, maar toch wordt Mozes hier ook voorbereid en gevormd voor zijn grote taak: leider worden van het volk van Israël.  

Mozes als herder 

Nadat Mozes was gevlucht voor de farao kwam hij in Midjan terecht, waar hij bij de priester Jetro bleef en zelfs trouwde met één van zijn dochters. Ze krijgen een zoon en verder had Mozes een baantje als schaapsherder. Je zou zeggen: hij heeft een mooi leventje opgebouwd. Toch kan je al aan de naamkeuze van zijn zoon zien (Gersom betekent vreemdeling) dat hij zich niet thuis voelt in Midjan. Hij woont in een land dat hij niet kent en hij is zich ervan bewust dat hij een vreemdeling is, maar ja: terug naar Egypte was ook geen optie. 40 jaar blijft Mozes schaapsherder, totdat hij eens ver van huis is met de schapen van zijn schoonvader… 

De brandende braamstruik 

“Mozes gooit een steentje precies achter een schaapje en het schiet naar voren. Goed zo, doorlopen! Hij is al een paar weken onderweg, zoekend naar eten voor de kudde van zijn schoonvader. Het steppeland was droog, dor en er was te weinig voedsel voor alle kuddes. Mozes is dus verder getrokken, richting de bergen. Helaas is het hier ook droog en is het moeilijk om alle schapen bij elkaar te houden op de rotsachtige grond. Ah, nu gaat er weer eentje net een hoekje om! Mozes zucht en klautert over de rotsen achter het schaap aan.

Als hij het hoekje om loopt ziet hij een braamstruik die in brand staat. Niet zo ongewoon in deze tijd, het is immers erg droog. Zo’n braamstruik vliegt zo in de brand! Maar als Mozes het schaap heeft gevonden en terug gebracht heeft naar de kudde kijkt hij weer eens om. Hè, wat gek! Die braamstruik is helemaal niet verbrand! Mozes blijft nog een tijdje kijken en besluit dan om het iets dichterbij te gaan bekijken. Als hij een paar stappen in de richting heeft gezet hoort hij een stem uit de struik: ‘Mozes! Mozes!…’” 

Mozes geroepen 

Uit de brandende braamstruik spreekt de stem van God, die Mozes vertelt dat Hij gezien heeft hoe de Israëlieten lijden en dat Hij er een einde aan wil maken. Hij wil het volk naar het beloofde land brengen. Ik zie Mozes in mijn gedachten al bijna een rondtedansje maken: ‘Yes! God gaat er een einde aan maken!’ Tot God zegt dat Hij Mozes stuurt. ‘Wat?! Ik?! Maar…’ Mozes geeft vijf tegenwerpingen waarom hij niet zou kunnen gaan of waarom Gods plan niet zou werken en God geeft daarop weer vijf antwoorden die ook voor ons van toepassing zijn.  

1. Wie ben ik dat ik naar de farao zou gaan?
   Is dit een stukje onzekerheid vanuit Mozes? Hij had immers al een keer geprobeerd het volk te helpen, maar dat was mislukt. Daarnaast was hij nu 40 jaar schaapsherder en was hij misschien zijn identiteit kwijt. Wie was hij nou? Een Egyptenaar, een Israëliet of een Midjaniet? Ik vind Gods antwoord zo mooi. Hij zegt: ‘Ik zal er zijn.’ Het gaat er niet om wie Mozes is, het gaat erom wie God is! Alles wat Mozes gaat doen is tot Gods eer.  
    

2. Wat is Uw naam?
   Mozes vraagt om Gods naam om te kunnen vertellen wie hem heeft gestuurd als hij naar Egypte terug gaat. Hiervoor was God altijd de God van Abraham, Isaak en Jakob, maar nu geeft God Zijn naam. JHWH: Ik zal er zijn. Dat maakt het opeens ook een stuk persoonlijker. God is niet meer alleen de God van zijn voorouders, maar ook de God van Mozes en Hij zal er altijd zijn.  
   

3. Ze zullen me niet geloven!
   Nu wist Mozes Gods naam, maar was hij weer bang dat ze hem niet zouden geloven. God antwoord hem door hem drie wondertekenen te geven die hij kan doen voor het volk zodat ze hem geloven.
   

4. Ik kan niet goed praten.
   Mozes was 40 jaar herder geweest. Niet echt een beroep waar je nu zoveel met andere mensen in aanraking komt. Hij kon al niet goed spreken, maar als je ook zo lang in de stilte bent, kan ik me voorstellen dat het een grote drempel is om te spreken in het openbaar. Mozes kon nooit de juiste woorden vinden en denkt dat dat ook nu niet gaat gebeuren. Dan zegt God: ‘Ik heb je een mond gegeven, Ik zal bij je zijn en je de woorden in de mond leggen.’ God geeft een oplossing voor al Mozes’ zwakheden. Hij zegt eigenlijk weet tegen Hem: Ik zal er zijn!  
   

5. Ik kan het écht niet!
   Mozes vraagt als laatste of God alsjeblieft iemand anders wil sturen. Eigenlijk had Mozes dus niet een spraakprobleem, maar een gehoorzaamheidsprobleem. Er was geen excuus om Gods opdracht maar naast zich neer te leggen. Mozes was nu gewoon ongehoorzaam. Dan wordt God boos, maar zelfs in Zijn boosheid geeft Hij Mozes toch nog een oplossing. Aäron is al naar Mozes onderweg en zal zijn mond zijn als hij moet spreken tegen het volk.  

JHWH: Ik zal er zijn. In die naam klinkt een belofte door die God in alle antwoorden hierboven geeft. In elk antwoord zegt Hij: Je doet het niet alleen, samen zullen we het volk bevrijden. Ik zal er zijn!  

Hoe reageer jij? 

Hoe reageer jij als God iets van je vraagt of als je in situaties zit waar je geen uitkomst in ziet? Soms vraagt God iets van je wat onmogelijk lijkt. Je kunt dit toch helemaal niet? Waarom vraagt Hij het niet aan een ander? Toch wil God ons mensen gebruiken voor Zijn plannen en soms betekent dat dat Hij iets vraagt wat ongebruikelijk is of onmogelijk lijkt. Iets dat je misschien nog nooit hebt gedaan of juist helemaal niet kunt. Ik denk dat God juist dát wil gebruiken, want dan zijn we in al onze zwaktes compleet afhankelijk van zijn grootsheid. Het draait uiteindelijk niet om ons, maar om Gods eer. Hij wil laten zien dat Hij er zal zijn, ook al denken wij dat we niet geschikt zijn voor zijn functie.  

Aan de slag! 

Vaak weten we diep in ons hart wel welke opdracht God voor ons heeft, maar reageren we als Mozes. Dan proberen we allemaal dingen te bedenken waardoor we er misschien onderuit kunnen komen. Onthoud goed: God wil jou gebruiken en Hij zegt: ‘Ik zal er zijn, ik zal je steunen en helpen.’ Hoe tof is dat? Je hoeft het niet alleen te doen. Dus denk eens even vijf minuten goed na: wat vraagt God van jou en hoe reageer je hierop? Weet je het niet of heb je het idee dat je als Mozes reageert op je taak: bid tot God dat Hij je zal leiden op de weg die je moet gaan.