“Moge God je zegenen met woede en tranen. Moge God je zegenen met onrust en ontevredenheid. Moge God je zegenen met dwaasheid en koppigheid.” Heb je ooit zoiets tegen iemand gezegd? Ik kan me voorstellen van niet. Het zijn niet echt dingen die je een ander toewenst. Laat staan dat ze passen bij je leven als christen. Toch is dit precies wat er gebeden wordt in een Franciscaanse zegenbede. Het is een gebed dat in 1985 geschreven is door Ruth Fox, een Benedictijnse zuster. Het is een gebed om de zegen van God voor jezelf en voor de ander. Een gebed om woede en tranen te ontvangen. Ontevredenheid en onrust. Dwaasheid en koppigheid. Hoe kun je daar nu voor bidden? Zou je als christen niet moeten bidden om rust en tevredenheid, troost en wijsheid?

Bovenstaand gebed is eigenlijk een oproep tot het doen van recht. Het roept je op om je oogkleppen af te zetten. Om eens om je heen te kijken en te zien wat voor onrecht er gebeurt. Om in actie te komen. Om op te staan voor de zwakken en de armen. Om in te gaan tegen onrecht dat een ander wordt aangedaan. Om in te gaan tegen gebeurtenissen en structuren. Het roept je op om je niet meer blind of dom te houden.

Aan het eind van het Oude Testament vinden we allerlei grote en kleine profeten. Zij haalden uit naar de Israëlieten en klaagden hen aan voor wat ze deden. Ze waren corrupt en ze buitten de zwakkeren uit, mensen waar ze juist voor op zouden moeten komen. Amos was één van die profeten. In zijn tijd brachten de Israëlieten God netjes de offers die Hij had voorgeschreven. Ze offerden vette kalven en zongen de prachtigste liederen. Toch zegt Hij dit tegen hen:

“De Heer zegt: Ik haat de feesten die jullie voor Mij vieren. Ik kan die bijeenkomsten niet meer zíen. Want jullie offeren wel brand-offers en meel-offers aan Mij, maar Ik ben er niet blij mee. Ik walg van jullie dank-offers van vette kalveren! Laat Mij het lawaai van jullie lofliederen niet meer horen! Houd op met jullie harpmuziek! Wees liever eerlijk en rechtvaardig. Zorg voor eerlijke rechtspraak, rechtspraak waarop de mensen kunnen vertrouwen zoals je vertrouwt op een beek die nooit droogstaat.”
(Amos 5: 21-24, BasisBijbel)

Onrecht vs recht

God moest niets van hun offers en liederen hebben. Hij keurde het zelfs geen blik waardig. Waarom? Om het onrecht dat ze deden. Omdat ze corrupt waren en anderen uitbuitten. Omdat het onrecht dat ze deden hen koud liet. ‘Houd er dan maar mee op!’ zei God tegen hen. ‘Als je me écht wilt eren, moet je recht gaan doen. Niet koud blijven, maar het onrecht je laten raken. Er tegenin gaan. Recht gaan doen, zoals Ik recht doe. Dan eer je me. Meer dan met offers. Meer dan met mooie liederen.’

Hoe zit het met jou en mij? Ook in onze samenleving is er ontzettend veel onrecht. Structuren en systemen zijn scheefgetrokken. Rijkdom en armoede zijn ongelijk verdeeld. De rijkste 1% van de wereld heeft samen meer dan de 99% die nog overblijft. Wij wonen in één van de rijkste landen van de wereld. Ons eten, drinken en onze kleding wordt gemaakt over de rug van anderen. We maken gebruik van de armen, om nog goedkopere spullen te kunnen kopen. Er is meer corruptie en uitbuiting dan waar wij weet van hebben. We hebben vaak niet eens door waar we allemaal aan meedoen.

Doe recht

En dan roept God ons op om recht te doen. Om onze verantwoordelijkheid te nemen in deze wereld. Om naar de mensen om ons heen te kijken en voor hen op te staan. Niet alleen onze naaste mensen, maar ook mensen aan de andere kant van de wereld. Mensen die je nooit zult ontmoeten, maar die wel jouw koffiebonen plukken en je nieuwe jurk maken. God roept ons op om voor hen op te staan. Om tegen het onrecht in te gaan. Om niet dezelfde fout te maken als de Israëlieten. Om recht belangrijker te vinden dan gelikte woorden en inspirerende quotes. Om het belangrijker te vinden dan een strakke liturgie en een spiksplinternieuw kerkgebouw. Om God te eren met het recht dat wij doen.

Recht doen begint met onrustig worden. Je oogkleppen afzetten. Je verantwoordelijk voelen voor wat er hier en aan de andere kant van de wereld gebeurt. Ook voor de dingen waar je niets aan kunt doen. Die onrust zal je in beweging zetten. Kleine druppels op een oververhitte, gloeiende plaat. Kleine druppels, die het verschil misschien niet lijken te maken, maar die God zullen eren.

Aan de slag!

Waar word jij onrustig van? Waar word jij boos over? En wat doe je daartegen? Laat het hieronder weten!

En bid je mee?

Moge God ons zegenen met ongemak
bij gemakkelijke antwoorden, halve waarheden
en oppervlakkige verhoudingen
zodat we diep vanuit ons hart mogen leven.
Moge God ons zegenen met woede
bij onrechtvaardigheid, onderdrukking, en uitbuiting van Gods schepselen
zodat we mogen werken aan rechtvaardigheid, vrijheid en vrede.
Moge God ons zegenen met tranen
om te vergieten voor hen die lijden aan pijn, verwerping, honger en oorlog
zodat we onze handen kunnen uitstrekken om hen te troosten en om hun pijn in vreugde te veranderen.
En moge God ons zegenen met genoeg dwaasheid
om te geloven dat we een verschil kunnen maken in de wereld,
zodat wij kunnen doen waarvan anderen zeggen dat het niet gedaan kan worden.

– Franciscaanse zegenbede