Met welk kompas wandel jij?

Als ik Google Maps niet had, zou ik overal grandioos verdwalen . Ik kan me niet voorstellen hoe ze vroeger overal naar toe navigeerden met behulp van een kompas; een klein apparaatje waarvan de naald altijd naar het noorden wijst, als je kompas tenminste goed afgesteld is. In deze overdenking gaan we na hoe het kompas van ons hart werkt, welke richting die ons wijst en hoe je de richting van je leven kunt veranderen als je niet de juiste kant op gaat.

In het leven wandel je ook met een kompas. Helaas is er echter behoorlijk wat mis met het kompas in ons hart. Ons hart leidt ons van nature niet naar God. In Romeinen 3:11 staat zelfs: “Er is niemand die God zoekt, zelfs niet een.” Daarom moeten we ons omkeren van onze weg. Dat is waar Jesaja 55:7 de vinger bij legt. Ik nodig je uit om het hele hoofdstuk rustig door te nemen en daarnaast Efeze 4:17-29 te lezen. 

Laat de goddeloze zijn weg verlaten, de man van ongerechtigheid zijn gedachten. Laat hij zich bekeren tot de HEERE, dan zal Hij zich over hem ontfermen, tot onze God, want Hij vergeeft veelvuldig.

Jesaja 55:7 (HSV)

De richting van je leven

Het leven wordt in de Bijbel vaak vergeleken met een weg. Bijvoorbeeld in Psalm 1. De goddeloze wil niet naar Gods wet leven. Hij of zij maakt keuzes op basis van haar eigen ideeën en begeertes. Misschien herken je je helemaal niet in deze omschrijving, omdat je keurig naar de kerk gaat en ook je Bijbel braaf leest. Toch wil ik je uitdagen om eens kritisch naar je leven te kijken. Ik merk bij mezelf vaak in kleine dingen dat ik God toch niet boven alles liefheb en dat ik mijn naaste niet altijd liefheb als mijzelf. Het is goed om kritisch bij jezelf na te gaan waar jouw kompas je tot nu toe gebracht heeft. Ook als je je eerder in je leven al omgekeerd hebt naar God, kan het zomaar gebeuren dat je langzaam je eigen weg weer op gaat.

Omkeren van je eigen weg

God roept ons op om ons van onze eigen weg af te keren. Hij wil dat je je niet meer laat bepalen door je eigen gedachten, maar door zijn gedachten. Gods gedachten zijn namelijk niet zoals onze gedachten en zijn wegen zijn niet onze wegen (Jesaja 55:8). Gods manier van doen is totaal anders. Hiervoor moeten onze gedachten vernieuwd worden. Dat is waar Paulus over schrijft in Efeze 4:23-29 . Onze oude levenswandel moeten wij afleggen en we moeten vernieuwd worden in ons denken. Dit vraagt een actieve daad van onze kant. Je omkeren, je oude levensweg verlaten. Hoe je dat doet? Daar geeft Paulus hele praktische aanwijzingen voor: de waarheid spreken, niet onnodig lang boos blijven, trouw je werk doen, geen vuile taal spreken, maar opbouwende woorden spreken en vergevingsgezind zijn naar elkaar zoals God ons vergeeft in Christus Jezus. Dat is behoorlijk anders dan de weg die ik bewandel als ik me door mijn eigen verlangens laat leiden.

‘God ontfermt Zich over wie naar Hem toekomt’

Erbarmen

Het is lastig om je oude gewoontes te veranderen. Gelukkig hoeven we die omkering niet in eigen kracht te weeg te brengen. God ziet naar je om als je met je gebreken en zonde naar Hem toe komt! Het woord ‘ontfermen’ in vers 7 kun je ook vertalen met erbarmen. Erbarmen heeft in het Hebreeuws te maken met het woord ‘baarmoeder’. De baarmoeder is de plek waar de moederliefde voor een kindje ontstaat. Daar doet het kindje niets bijzonders voor. De liefde ontstaat vanuit de moeder. Zo’n soort liefde heeft God ook voor mensen.

Die liefde wordt niet opgewekt doordat wij zo lief zijn, maar God kiest er vanuit Zichzelf voor om ons lief te hebben. Vanuit Zijn binnenste ontspringt Zijn liefde. Die liefde zorgt ervoor dat God naar ons om ziet. God vergeet ons niet, ook al zijn we onze eigen weg gegaan. God ontfermt zich over wie naar Hem toekomt. Zijn liefde is de grond waarop we naar Hem terug mogen wandelen. God heeft zijn Zoon gegeven om ons kompas weer de juiste kant op te laten wijzen. Ja, ons hele leven wil Hij nieuw maken! Om dat te kunnen doen, heeft Hij alles gegeven.

‘Hij vergeeft veelvuldig’ kun je ook vertalen met ‘Hij vergroot de genade’. God is zelf naar deze aarde gekomen. Hij werd een klein baby’tje. Hij wandelde op de aarde en is ons in alles gelijk geworden, behalve in de zonde. En Hij kan ons in alles bijstaan en te hulp komen, omdat Hij een van ons is geworden. Zo groot heeft God zijn genade gemaakt! Door Jezus worden wij vanbinnen vernieuwt. Als je je van je eigen weg afkeert en naar Jezus gaat die zegt: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij (Joh. 14:6, HSV). Jezus wijst ons en is de weg naar God.

Vernieuwing

God oprecht dienen is alleen mogelijk door de vernieuwing van onze geest. Ons kompas moet weer op God gericht worden. Ga dus tot God, want Hij is barmhartig. Laat je door Hem vernieuwen. Vernieuwing komt echter niet plotsklaps uit de hemel vallen. Nee, Paulus zegt in Ef. 4:21 hoe dat gaat: door de waarheid die in Christus Jezus is. Door Hem onderwezen worden is nodig om vernieuwd te worden. Lees je Bijbel, bid elke dag. Leven met God is vernieuwd worden in je denken, omdat je gevormd wordt door de manier van denken in de Bijbel. Gods woord is levend en krachtig en verandert je. God belooft zelf: Mijn woord zal niet leeg terug keren voordat het vrucht heeft voortgebracht.

Aan de slag!

• Waarin merk jij dat je je nog laat leiden door je eigen verlangens? Belijd dit aan God.
• Kies een van de dingen die Paulus noemt in Efeze 4:25-32. Hoe kun je dit in de praktijk brengen?

Bronnen: Ernst Jenni & Claus Westermann (1971). Theologisches Handworterbüch zum Alten Testament. München: Chr. Kaiser Verlag.