Liefde voor je vijand

Elk mens kent emoties. Ze zorgen ervoor dat we verbindingen aan kunnen gaan met andere mensen en dat we weten waar onze behoeften liggen. Zonder emoties zou het leven al snel saai worden. In de psychologie spreken we van vijf basisemoties, ook wel de 5 B’s genoemd: blij, boos, bang, bedroefd en beschaamd. Vanuit deze emoties ontstaan allerlei andere emoties. In deze overdenking kijken we naar de emotie ‘boosheid’ en hoe we daarmee om moeten gaan volgens de Bijbel.

Wraak nemen

Boosheid is eigenlijk altijd gericht op een ander persoon. Als er geen relaties zijn, is er waarschijnlijk ook geen boosheid. Omgaan met boosheid kan op veel verschillende manieren, maar iets wat we allemaal wel herkennen is een gevoel van wrok. Iemand heeft je iets aangedaan en eigenlijk wil je hem daarvoor terugpakken; je wilt wraak nemen.

Exodus 21 geeft een voorbeeld: als mannen met elkaar vechten en daarbij een zwangere vrouw treffen, en het resultaat is dat de vrouw of haar ongeboren kindje sterft, dan geldt ‘oog om oog, tand om tand’ (Exodus 21:22-25). Deze uitspraak wordt ook in onze tijd nog gebruikt. Op het eerste gezicht lijkt het alsof de Bijbel hiermee wil zeggen: neem wraak op dezelfde manier als wat je is aangedaan. Dat klinkt best rechtvaardig, toch?

Maar als je het hele stuk nog eens leest, vallen een paar kleine zinnetjes op: ‘Hij moet die betalen via de rechters.’ (Exodus 21:22, HSV) en ‘…moet u geven leven voor leven, oog voor oog, tand voor tand,…’ (Exodus 21:23-24, HSV)

De prijs die iemand moet betalen voor zijn fout moet via de rechters gaan. Een rechter is de tussenpersoon, zodat dader en slachtoffer niet recht tegenover elkaar staan. En misschien nog wel belangrijker: er mag niet zomaar nog een leven worden genomen. Wraak némen is niet wat de Bijbel hier zegt. 

Mensen moeten een offer aan God aanbieden, als verzoening voor hun fouten. De Heere neemt geen offer, maar de mens geeft het. Zo moet het ook zijn onder de mensen: het is niet de bedoeling dat het slachtoffer wraak neemt, maar dat de dader zijn fout inziet en op een manier verzoening aanbiedt.

Liefde voor je vijand

In het Nieuwe Testament komt Jezus terug op de uitspraken uit Exodus:

U hebt gehoord dat er gezegd is: Oog voor oog en tand voor tand. Ik zeg u echter dat u geen weerstand moet bieden aan de boze; maar wie u op de rechterwang slaat, keer hem ook de andere toe; en als iemand u voor het gerecht wil dagen en uw onderkleding nemen, geef hem dan ook het bovenkleed; en wie u zal dwingen één mijl te gaan, ga er twee met hem. Geef aan hem die iets van u vraagt, en keer u niet af van hem die van u lenen wil. U hebt gehoord dat er gezegd is: U moet uw naaste liefhebben en uw vijand moet u haten. Maar Ik zeg u: Heb uw vijanden lief; zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten; en bid voor hen die u beledigen en u vervolgen.
– Mattheüs 5:38-44 (HSV)

Jezus voegt hier een extra dimensie toe aan Gods wetten uit Exodus. In plaats van het onrecht vergelden, moet je je vijand liefhebben. Geen wraak, maar liefde. Jezus Zelf is daarvan het mooiste voorbeeld: Hij ging aan het kruis, en is gestorven voor ónze zonden. Aan het kruis zei Hij: “Vader, vergeef het hun.” Voor ons is dit misschien wel één van de moeilijkste boodschappen uit de Bijbel. Want als je zelf geen wraak neemt, is er dus geen recht, of wel?

Rechtvaardigheid

Vergeld niemand kwaad met kwaad. Wees bedacht op wat goed is voor alle mensen. Leef, zo mogelijk, voor zover het van u afhangt, in vrede met alle mensen. Wreek uzelf niet, geliefden, maar laat ruimte voor de toorn, want er staat geschreven: Mij komt de wraak toe, Ik zal het vergelden, zegt de Heere.
– Romeinen 12:17-19 (HSV)

Aan ons dus de opdracht om in liefde onze vijand tegemoet te gaan en ons idee van recht op vergelding los te laten. Dat betekent niet dat er geen recht en vergelding zal zijn – onze God is een rechtvaardig God.

Van het verzoenoffer dat voor elke zonde nodig was in het Oude Testament, leidt Jezus ons naar een nieuwe werkelijkheid: één offer voor alle zonden, en zoveel liefde voor ons. In plaats van elke fout te moeten vergelden, heeft Hij ons de vrijheid gegeven om voorbij de fouten van onszelf én de ander te kijken, en in liefde met onze vijanden om te gaan.

Onze boosheid blijft misschien bestaan. Maar vertrouw er dan op dat de Heere weet wat goed is en dat Hij dat ook zal doen. Zo kunnen wij in vrede leven met onze naasten.

Aan de slag!

Door wie is jou onrecht aangedaan? Bid vandaag voor die persoon en vraag God je te helpen diegene in liefde te beschouwen.