Lessen van Prediker, deel 1: oprechte vragen stellen

Geen enkel boek van de Bijbel kan me zo verrassen als Prediker. Waarom? Omdat het dit jaar geschreven zou kunnen zijn. De oprechte vragen die er worden gesteld zijn zó hedendaags dat ik me soms echt verbaas dat deze tekst in de Bijbel staat. De woorden in Prediker komen zo dichtbij. Salomo, die aangenomen wordt de ‘Prediker’ te zijn, is er een meester in om twee waarheden naast elkaar te houden: het zinloze van het leven en het genieten van het gewone. Vandaag en morgen gaan we ze beide langs.

Prediker vertelt over zijn zoektocht naar wijsheid en vraagt zich hardop af wat je er eigenlijk aan hebt. Want zowel een wijze als dwaze wacht hetzelfde lot: ze zullen snel worden vergeten. Hij vervolgt:

Daarom kreeg ik een hekel aan dit leven. Want alles wat er onder de zon gebeurt, vond ik maar lucht. Het leven is onbegrijpelijk en teleurstellend. Ik kreeg een hekel aan al mijn harde werken en zwoegen onder de zon. Want ik zou alles toch moeten achterlaten voor de man die na mij zal regeren. En je weet niet of hij wijs zal zijn of dwaas. Toch zal hij de macht hebben over alles waarvoor ik met zoveel wijsheid gezwoegd heb onder de zon. Het is dus ook maar lucht.

Zo begon ik te wanhopen aan het nut van al mijn harde werken en zwoegen onder de zon. Want eerst heeft iemand met wijsheid en kennis en talent ergens voor gezwoegd. Maar daarna moet hij het achterlaten voor iemand die er niets voor heeft gedaan. Ook dat is lucht. Het is iets verschrikkelijks. Want wat heeft hij dan aan al zijn harde werken? Wat heeft hij dan aan al zijn plannen en aan al zijn zwoegen onder de zon? Dag en nacht zwoegt hij, zonder rust te hebben. Ook dat is lucht. Het is iets onbegrijpelijks. (Prediker 2:17-23, BasisBijbel)

Je mág oprechte vragen stellen, ook aan God

Nou, hij komt er lekker in hè? Ik vind deze woorden op z’n tijd ontzettend helend om te lezen, omdat deze oprechte vragen zo nu en dan ook door míjn hoofd spoken. Wat heeft het allemaal voor zin? Waarom doe ik wat ik doe? Ik gok dat jij daar ook wel eens mee zit. Af en toe kan het je ineens overvallen. Wat ben ik nou eigenlijk aan het doen?!

Dat is precies hoe ik me voorstel dat Salomo erbij zit. In zijn paleis (het is en blijf teen koning hè), achter zijn tafel met een stuk papier voor zich, over Jeruzalem heen starend terwijl hij zich dit soort dingen afvraagt en tot een nuttige conclusie probeert te komen. Salomo staat bekend om zijn wijsheid. Wat zegt dat over de oprechte vragen die hij hier stelt?

Oprechte vragen hoeven niet weggestopt te worden

Misschien heb jij de neiging om dit soort oprechte vragen weg te stoppen. Toegegeven, er zijn leukere dingen om je mee bezig te houden… Nadenken over hoe zinloos het leven eigenlijk is geeft je misschien een zwaar en drukkend gevoel, wanhopig zelfs. Het laatste dat je wilt is daarin blijven hangen. Netflix aan en weg ermee!

Maar als Salomo bekend staat als de meest wijze persoon én dit soort oprechte vragen niet uit de weg gaat, wat kunnen wij daarvan dan leren?

Dat het góed is om over dit soort dingen na te denken. Dat het góed is om je gevoelens te onderzoeken, positief of negatief, en ze niet automatisch weg te willen stoppen. Als het goed genoeg is voor Salomo, dan mag het goed genoeg zijn voor ons!

Aan de slag!

Herken jij de gevoelens die Salomo hier beschrijft? Dan mag je die serieus nemen. Je mag ze meenemen in je tijd met God en hoeft ze niet bij de deur achter te laten.

Wat zijn de oprechte vragen die jij vandaag hebt? Als jij eerlijk tegen jezelf bent, wat komt er dan naar boven? Laat ze in je opkomen en schrijf ze desnoods op. Als je wilt kun je ze in gebed aan God vragen, zonder dat je per se een antwoord verwacht. Het gaat erom dat je ze dúrft te stellen.

En, misschien een geruststelling uit het einde van het boek: 

Heb diep ontzag voor God en houd je aan zijn wet. Want dat is het belangrijkste voor elk mens. Want God oordeelt over alles wat we gedaan hebben, goed of slecht. Ook over de dingen die geen mens van je weet. (Prediker 12:13b-14, BasisBijbel)

Hoe erg we ook verzinken in ons denken, hier komt het op neer: God heeft uiteindelijk het laatste woord. Het bestaan kan zinloos voelen, maar dit geeft níet de doorslag. Stel je vragen, denk erover na, maar bovenal: weet dat God regeert!

Morgen gaan we verder met een iets vrolijker onderwerp: genieten! See you there.