Jouw leven heeft zin!

15

mei

Gastblogger

Vandaag de tweede blog in samenwerking met medewerkers van Stichting de Haven. Een tweemaandelijkse serie over een vrouw uit de Bijbel waarop neergekeken wordt. Omdat ze onrein is, omdat ze als prostituee werkt, of omdat ze geen kinderen kan krijgen bijvoorbeeld. Het gevoel dat je er niet bij hoort of dat je vies bent, is iets dat vrouwen in de prostitutie maar al te goed kennen. Door goed te lezen wat er over deze Bijbelse figuren wordt geschreven, zullen we tot verrassende ontdekkingen komen over hoe God naar deze vrouwen kijkt. Als tweede het verhaal van Lea.

De geschiedenis van Lea

Vandaag lezen we Genesis 29:15 tot en met 30:24. Dat is al een lang stuk, en ik lees er graag ook Genesis 27 en 28 bij.  

En ze leefden nog lang en gelukkig

Als kind vond ik het verhaal over Rachel en Lea een fantastisch verhaal. Ik leefde mee met Jakob. De slimme, jongere broer, die voor een bord eten het eerstgeboorterecht van z’n simpele broer kocht, en daarna met de truc met een schapenvel over zijn armen de zegen van z’n vader kreeg. Vervolgens vluchtte hij naar een ander land en ontmoette een knap meisje uit precies de goede familie! Hij mocht met haar trouwen als hij zeven jaar voor haar vader werkte. Echte liefde! Ik gruwelde mee met de schok die kwam na de huwelijksnacht: Jakob was voor de gek gehouden en per ongeluk getrouwd met de lelijke, oude zus in plaats van het meisje op wie hij verliefd was. Arme Jakob en Rachel! Gelukkig mochten ook zij alsnog trouwen, als Jakob nóg eens zeven jaar werkte. Na veel gedoe, wat ik niet allemaal snapte (Jakob kreeg met drie andere vrouwen kinderen), kregen hij en Rachel de zonen Jozef en Benjamin. Eind goed, al goed. En ze leefden nog lang én gelukkig.

Lea met de fletse ogen

Maar, zoals ik wel meer dingen uit m’n kindertijd niet meer snap, zo smaakt dit verhaal me ook niet meer.

Ik zie nu vooral een verhaal vol leugens en bedrog over de rug van onschuldige mensen. En waarom lees ik nergens over Lea en Rachel, en wat zíj́ hiervan vonden? We lezen sowieso weinig over Lea, en wát er staat is vrij ontluisterend.

Lea had fletse ogen, maar Rachel was erg mooi.”
– Genesis 29:17 (Groot Nieuws Bijbel)

En de dag na de huwelijksnacht zegt Jakob tegen zijn schoonvader: “Wat hebt u me aangedaan! Ik heb toch voor u gewerkt voor Rachel. Waarom hebt u me bedrogen?” – Genesis 29:25 (Groot Nieuws Bijbel)

Er staat: “Jakob had ook gemeenschap met Rachel; hij hield van haar, niet van Lea.” – Genesis 29:30 (Groot Nieuws Bijbel)

En: “Toen de Heer zag dat Jakob niet van Lea hield, zorgde hij ervoor dat Lea kinderen kon krijgen.”  – Genesis 29:31 (Groot Nieuws Bijbel). Nou, daar moet Lea het dan maar mee doen.

Als een koe verkocht

Ik word er steeds bozer van. Wat ís dit eigenlijk voor een verhaal? Als kind genoot ik van dit verhaal. Nu heb ik alleen maar vragen… Hoe was het voor Lea om met een man te moeten leven die niet van haar, maar van haar zusje hield? Kon ze dat niet weigeren? Konden zij en Rachel niets tegen hun vader inbrengen?! Hoe voelde ze zich tijdens de huwelijksnacht? En ja, ze krijgt dan wel kinderen als troost, maar waarom kon Jakob niet ook een beetje van háár houden? En waarom laat God eigenlijk toe dat Lea en Rachel door hun vader als een stel koeien verkocht worden? Het lijkt wel een slechte grap, maar toevallig lees ik juist in m’n studiebijbel dat ik er niet zover naast zit. Er staat: Lea betekent ‘koe’ en Rachel betekent ‘schaap’. Het wordt er niet beter op. Overigens snap ik nu wél waarom Jakob ‘bedrieger’ betekent.

Hoop

Ik denk aan de vrouwen die ik – voordat corona daar een einde aan maakte – namens stichting De Haven in de Geleenstraat in Den Haag bezocht op hun ‘werkplek’ achter het raam of in een bordeel. Door een familielid verkocht worden aan een man, die eerst z’n familie heeft opgelicht en nu op doorreis is naar een volgend land, is voor sommige vrouwen geen vergezocht verhaal uit een eeuwenoud boek, maar realiteit.

Welke hoop kunnen zij uit dit verhaal putten? In ieder geval dat ze niet vergeten zijn. Zeker niet door God. Zoals God zag dat Jakob niet van Lea hield, zo ziet Hij nu ook de gebroken harten van Stacy, Joy en Anna achter het raam. God ziet hen, en wij van De Haven ook. En het voelt als een cliché, maar veel van de vrouwen achter het raam willen niet bekeken, maar wel gezien worden. Wij zien hen. Hun moed, hun kracht, hun gebrokenheid, hun doorzettingsvermogen en ook hun verdriet.

Lea speelde misschien slechts een bijrol in het leven van Jacob en Rachel, maar voor de geschreven geschiedenis was ze zeker niet onbeduidend! Lea werd nota bene stammoeder van de helft van de 12 stamvaders van de 12 stammen.

En voordat we het ene misverstand (mijn leven heeft zin als mijn man van me houdt) inwisselen voor een ander (‘mijn leven heeft zin omdat ik kinderen heb gekregen’): voor God is geen enkel leven onbeduidend. Dát mag de boodschap zijn: God ziet jouw verdriet, en jouw leven heeft betekenis!

Knagen

Blijft er dan niets knagen? Ja helaas wel. Maar, zoals altijd bij alles wat ik niet snap in het leven (en dat is heel veel), kom ik uit bij Gods keuze om onze menselijke, vrije wil niet in te perken. 

Geloof, liefde, hulp, hoop, gezondheid: het kan alleen bestaan bij de gratie van de mogelijkheid van het tegenovergestelde. Mijn dochter vraagt weleens: als God wil dat wij in Hem geloven, waarom laat Hij zich dan niet wat duidelijker zien en horen? En ook: Waarom zorgt God er niet voor dat iedereen die getrouwd is voor altijd verliefd op elkaar blijft?

Maar nee, zo werkt het niet. Denk je maar eens in dat je je man kunt betoveren zodat hij altijd van je houdt. Na hoeveel dagen denk je: ja maar dit is niet écht, hij kiest er niet zélf voor, dit is geen echte liefde?

Je voelt je geliefd omdat je weet dat iemand daar zelf voor kiest. God heeft Jacob niet gedwongen om van Lea te houden, omdat dit af zou doen aan zijn vrije wil. God laat zich niet zien zodat we er zelf voor mogen kiezen te geloven. Wat zou het anders waard zijn? Geloof is geloof omdát je het niet zeker weet, liefde is er omdat je weet dat het er ook niet kan zijn. En waarom sommige mensen veel voorspoed in hun leven hebben, en anderen (zoals Lea destijds en Stacy, Joy en Anna nu) het met weinig liefde moeten doen, weet ik niet. Maar ik kies ervoor te geloven dat God erbij is en ons nooit alleen laat.

Aan de slag!

Door welke ogen bekijk je je eigen leven? Definieer jij je leven aan de hand van je rol die je toebedeeld krijgt door anderen? Ben je ‘de opstandige dochter’, of ‘de begripvolle zus’, of de ‘buurvrouw waar iedereen mag aankloppen’? Voor God speel jíj de hoofdrol in zijn verhaal, waarbij je met niemand anders vergeleken wordt, hoe ongelooflijk dat ook klinkt. Probeer vandaag jezelf eens door Gods ogen te zien. Waarin verschilt dat met hoe je jezelf normaal ziet, en kan je daar iets uit afleiden?

Deel deze overdenking

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2023 Zij Lacht | Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap