Jongeren en eenzaamheid: een onmogelijke combinatie?

Eenzaamheid associëren we vaak met ouderen die zich alleen voelen en uitzien naar bezoek. Maar eenzaamheid komt ook voor onder jongeren. Misschien ervaar jij zelf wel eenzaamheid en schaam jij je ervoor omdat het niet bij je leeftijd lijkt te passen. Weet je dat we in de Bijbel ook eenzaamheid terugvinden?

Eenzaamheid is het fysiek ervaren van een tekort in patronen van verbinding met andere mensen (eenzaamheid.info). Je mist contact met anderen en voelt dat niet alleen geestelijk maar ook lichamelijk. Dat kan gaan om zowel de kwantiteit: te weinig relaties, als de kwaliteit: genoeg sociale relaties maar het gemis van emotionele diepgang. Het is belangrijk om eenzaamheid serieus te nemen, omdat het je welzijn beïnvloedt.

Laten Wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op Ons lijken… God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep Hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep Hij de mensen.
– Genesis 1:26 (NBV’21)

Opvallend is dat God niet alleen is. Hij spreekt over Wij, en Ons. Hij is de Drie-ene God, Vader, Zoon en Geest. En jij en ik zijn naar Zijn evenbeeld geschapen. ‘Het is niet goed dat de mens alleen is…’ (Genesis 2:18). Een mens is geschapen voor relaties, voor ‘samen’ in plaats van ‘alleen’.

Jongeren en eenzaamheid

Wij leven in een samenleving die steeds individualistischer is geworden. Het is dus niet verwonderlijk dat eenzaamheid toeneemt. Anders zijn of je anders voelen kan ook eenzaam maken. Je voelt je niet begrepen, niet gezien, misschien zelfs minderwaardig. Daarnaast zijn er diverse andere factoren die een rol kunnen spelen. Specifiek voor jongeren:

• Social media: geeft het beeld dat iedereen een rijk sociaal leven heeft en gelukkig is;
• De toegenomen mogelijkheid om jezelf te vermaken vanachter je computer en/of mobieltje: games, series, shoppen, et cetera;
• Prestatiedruk, chronische stress, vermoeidheid tijdens studie/(bij)baan.

Eenzaamheid in de Bijbel

In de Bijbel komt eenzaamheid ook voor. Neem bijvoorbeeld vrouwen die onvruchtbaar waren. Zij hadden een prima sociaal netwerk, maar voelden zich buitengesloten doordat ze geen kinderen kregen. Zo was Rachel jaloers dat haar zus wel kinderen kreeg (Genesis 30:1) en Hanna intens verdrietig om haar kinderloosheid (1 Samuël 1:10).

Veel profeten kenden ook eenzaamheid. Zij stonden vaak alleen in hun taak en waren niet geliefd door de boodschappen die ze moesten overbrengen. Zo voelde Jeremia (ook jong!) zich erg eenzaam (Jeremia 15:17). En neem Elia:

 Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER […] maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook mijn leven voorzien.
– 1 Koningen 19:10 (NBV’21)

Elia had een groot geloof en deed wonderen in Gods naam. Desondanks kreeg hij last van gevoelens van angst, eenzaamheid en minderwaardigheid en zelfs suïcidale gedachten. Bijzonder dat het in Gods Woord vermeld staat en hoe liefdevol God hem benaderde:
– Hij stelde een vraag tot zelfreflectie;
– Hij toonde zichzelf in de stilte;
– Hij bemoedigde Elia met een vriend/collega;
– En Hij liet zien dat Hij Zijn beloften nakomt.

Gods reactie op jongeren en eenzaamheid

Uit Gods reactie op eenzaamheid blijkt dat Hij de eenzamen ziet en Zich over hen ontfermt. Opvallend is ook de speciale aandacht die God geeft aan weduwen en wezen. Zij zijn niet alleen kwetsbaar als het om levensonderhoud gaat, maar ook om hun eenzame positie en God heeft daar zorg voor. ‘God geeft eenzamen een thuis,’ staat in Psalm 68:7a.

En ook Jezus kende eenzaamheid. Hij werd door iedereen verlaten, zelfs door Zijn Vader. Hij stond er alleen voor op het moeilijkste moment van Zijn leven op aarde. Jezus begrijpt jou niet alleen, maar stierf ook aan het kruis om overwinning te behalen over (jouw) eenzaamheid.

Misschien denk je dat jongeren en eenzaamheid niet samengaan en voel je je daardoor nog meer alleen. Maar net zo min als Elia de enige overgebleven profeet bleek te zijn (er waren er nog honderd!), ben jij niet de enige die hiermee worstelt. Dus kijk wat je nodig hebt om jouw eenzaamheid te doorbreken en onderneem stappen. Weet dat God jou ziet en je bijstaat; Hij laat jou nooit alleen!

Aan de slag!

• Doe een zelftest op internet (eenzaamheid.info) en check wat de oorzaak van jouw eenzaamheid is.
• Schaam je niet voor je eenzaamheid en zoek (professionele) hulp als je er zelf niet uitkomt.
• Neem tijd om na te denken over Gods liefdevolle reactie op eenzaamheid.