Hoop voor de aarde – Paulus over duurzaam leven

Heb jij weleens een colaatje gedronken in een warm land? Ik moet bekennen dat ik daar een zwak voor heb. In Nederland geef ik er niet om, maar het smaakt me heerlijk als het echt heet is. Dan wil ik natuurlijk wel dat ene rode merk met die mooie letters. Toen ik een keer in een dorpje in the middle of nowhere een vrachtwagentje volgeladen met kratten cola zag hobbelen over een zandweg, zag ik ineens voor me hoe over al die zandweggetjes tot in de uithoeken van de wereld allemaal vrachtwagentjes rijden die frisdrank van een bepaald merk vervoeren. Gek eigenlijk, terwijl je met water en fruit bijvoorbeeld prima limonade zou kunnen maken. Dat is gezonder en een stuk beter voor de wereld. De laatste tijd ben ik ermee bezig welke impact mijn levensstijl op de aarde heeft. Heeft duurzaam leven wel zin? Paulus’ brief aan de Romeinen heeft me er een nieuwe motivatie voor gegeven.  

In de Bijbel lezen we dat de aarde door God is gemaakt. Ik ben een beetje opgegroeid met het idee dat de aarde er is voor de mensen. In de Bijbel zie ik dat God aan Adam en Eva een mooie plek geeft om te wonen en een opdracht om voor de aarde te zorgen. Maar er is nog veel meer wereld. Er zijn plaatsen waar mensen niet eens kunnen komen. Er is zoveel schoonheid die niemand ooit ziet. Ik denk eigenlijk dat dat gewoon bestaat voor het plezier van God. In Psalm 104 staat bijvoorbeeld dat God ook Leviathan, een indrukwekkend zeemonster, maakte, om er mee te spelen als een soort badeendje. In de poëtische taal van sommige psalmen doet alles mee om God te loven. De bomen klappen, de zeeën juichen, de bergen springen omhoog van blijdschap. De aarde spreekt van Gods grootheid.  

1. Zinloos? 

Dat positieve plaatje zien we niet overal in de Bijbel terug. In de brief aan de Romeinen schrijft Paulus in hoofdstuk 8 erover dat de schepping lijdt. Er zit een zinloosheid in de schepping. Niet alleen de schepping lijdt, ook de kinderen van God lijden. Als je weleens het nieuws volgt, kun je dat zien. Het lijkt wel alsof er altijd wel ergens iets aan de hand is. Een aardbeving hier, een overstroming daar. Mensen en dieren worden er de dupe van dat de schepping ten prooi is gevallen aan zinloosheid. Misschien ervaar je het ook wel in je eigen leven. Sommige dingen lukken gewoon niet, hoe hard je het ook probeert. Ik ben zelf vrij idealistisch ingesteld. Maar juist dan grijpt het me soms aan. Heeft het wel zin? Heeft het echt effect? Soms zie ik er op grote schaal maar weinig van. Moet ik me er maar bij neerleggen dat duurzaam leven toch geen zin heeft?     

2. Hoop op nieuw leven 

Hoewel Paulus die diepgewortelde zinloosheid in de schepping aanwijst, blijft hij daar niet in hangen. En hij troost ook niet met het uitzicht van de hemel.  

Want de schepping is ten prooi aan zinloosheid, niet uit eigen wil, maar door hem die haar daaraan heeft onderworpen. Maar ze heeft hoop gekregen, omdat ook de schepping zelf zal worden bevrijd uit de slavernij van de vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt.
– Romeinen 8: 20-22 (NBV)

De schepping, deze aarde, heeft hoop gekregen! Paulus gebruikt het beeld van een vrouw die aan het bevallen is. Waarom houdt een vrouw het vol tijdens een bevalling? Omdat ze nieuw leven verwacht. De schepping ziet verlangend uit naar dat moment dat ze zal worden bevrijd, dat God haar zal verlossen. Niet alleen mensen willen graag dat God verlossing komt brengen, de hele wereld ziet ernaar uit. De bomen, ze snakken ernaar dat God hen schone lucht geeft. De vissen, ze zijn die ‘plastic soep’ helemaal zat. Voor mij is dat een nieuwe motivatie om me toch in te spannen voor een duurzaam leven. Ik doe dat niet omdat ik geloof dat ik de wereld kan redden, ik geloof dat God dat gaat doen. Om van die hoop te getuigen wil ik mijn verantwoordelijkheid nemen voor die mooie schepping, voor die wereld waarvan ik onderdeel uitmaak en waarvan ik ook afhankelijk ben. (Tja, en dat geldt natuurlijk ook voor cola drinken in een ver land.)

Heeft duurzaam leven zin? Ik las een keer een verhaal over een oude man die wandelingen maakte in de natuur. Tijdens het wandelen raapte hij plastic op. Op een gegeven moment had hij zijn handen vol maar dan kwam hij altijd wel een zak of een doosje tegen. Hij had niet de illusie dat hij Nederland plasticvrij kon maken maar elk stukje plastic opgeraapt is er eentje minder. Sindsdien kan ik het soms niet laten iets op te rapen. En toen ik laatst een plastic zak uit de sloot viste en in de prullenbak ernaast gooide, stak er iemand haar duim op. Wie weet heb ik haar weer een beetje geïnspireerd.  

Aan de slag 

• Luister naar het lied Vapour van The Liturgists. Wat is het een prachtig beeld dat de bomen in hun handen klappen voor God!
• Denk eens na of je een challenge kunt doen om een stap te zetten in een meer duurzaam leven. Op deze website vind je allerlei ideeën.

Schrijfster
Deze overdenking is geschreven door Martina Fraanje, oud-schrijfster van Zij Lacht.