Hoe zit het met jouw hart? De Bergrede als spiegel

Hoe vaak lees jij hetzelfde boek opnieuw? Er zijn maar weinig boeken die ik twee of zelfs meerdere keren gelezen heb. Zo lees ik nu opnieuw door The Lord of the Rings heen, maar – je snapt ‘m –  dat is dus een zeldzaamheid. Vaak is het een kwestie van ‘check!’ en door. En toch merk ik dat het iets waard is om een boek opnieuw te lezen, ook al weet ik van tevoren hoe het verhaal loopt. Ik vergeet dingen en onthoud achteraf vooral de grote lijn. En zo lees ik nu met plezier nog een keer door die duizend bladzijden heen! Opvallend genoeg heb ik hetzelfde bij het lezen van de Bijbel gemerkt. Soms valt me ineens iets héél anders op als ik weer in dezelfde verzen duik. Er zit kracht in het vaker lezen van dezelfde Bijbelteksten. En laatst had ik zo’n ervaring met de Bergrede.

Ik startte in hoofdstuk 1 van Matteüs, waardoor ik wat context had voordat ik aan de Bergrede zelf (hoofdstuk 5) begon. Context over hoe Jezus met zijn onderwijs begon. Hij was radicaal anders dan wat men tot die tijd van leraren, rabbijnen, kende. De Schriftgeleerden waren de standaard wat religie betreft. Zij waren streng in het volgen van de regels als manier om bij God te horen. Volgde je elke regel perfect op? Dan stond je in hoog aanzien en was je hét voorbeeld van een goede Jood.

De Bergrede laat zien: Jezus is radicaal anders dan de (andere) leraren uit Zijn tijd

Maar wat deed Jezus? Hij ging dieper dan dat. Hij ontmantelde als het ware de geliefde geboden van de Schriftgeleerden en liet zien dat je het daar alleen niet mee redt.

Jullie hebben gehoord dat tegen onze voorouders is gezegd: ‘Je mag niemand doden.’ En ook: ‘Als je een ander doodt, ben je schuldig en zul je door de rechtbank gestraft worden.’ Maar Ik zeg jullie: als je kwaad blijft op iemand, ben je schuldig. Je zal door de rechtbank gestraft worden. En als je iemand voor sukkel uitscheldt, ben je schuldig. Je zal voor de Hoge Raad komen. En als je iemand voor dwaas uitscheldt, zul je in de hel terechtkomen. (Matteüs 5:21-22, BasisBijbel)

Jezus zegt hier: ‘Ja, die geboden zijn belangrijk, maar kijk ook eens naar je hart! Je kunt ieder gebod tot in de puntjes opvolgen en nog steeds kwaad in je hart hebben. Je kunt alles voor de Wet perfect doen en nog steeds zondigen.’

De Bergrede laat zien dat onze zonde dieper zit dan we zelf kunnen opgraven

Jezus maakt het hier duidelijk: onze zonde gaat dieper dan waarvan de Wet ons kan redden. Met de Bergrede houdt Hij ons een spiegel voor. Onze zonde zit tot in het diepst van ons zijn en we kunnen onszelf níet redden. Hoe hard we ook graven.

Ontmoedigend, vind je niet? I know I do. Want wat moeten we hiermee? We kunnen uit alle macht proberen aan Gods eisen te voldoen, maar kort gezegd: het heeft geen zin. We gaan er niet komen. Eind. The end. Finito. Bedankt, Jezus!

Toch is dit niet de intentie waarmee Hij dit deelt. Zijn doel is niet om ons te ontmoedigen en zelfs niet om ons slecht over onszelf te doen voelen. Dat laatste is op z’n hoogst een middel.

Hij laat aan het einde van de Bergrede namelijk niet alleen zien wat het probleem is, maar geeft ook de oplossing.

Jezus zei tegen zijn leerlingen: “Lúister niet alleen naar wat Ik zeg, maar dóe het ook. Dan lijk je op een verstandig man die zijn huis op rotsgrond bouwde. Toen het hevig begon te regenen en te stormen en er een overstroming kwam, stortte het huis niet in. Want het was op een stevige ondergrond neergezet. (Matteüs 7:24-25, BasisBijbel)

De Bergrede is een spiegel die Jezus ons voorhoudt

Bij Jezus is de oplossing van ons probleem te vinden. Híj is de uitkomst. Door bij Hem te komen, naar Hem te luisteren, ons door Hem te laten onderwijzen komen we uit die bodemloze put van onze zonde. Door eerst te leren dat alleen ons geloof in Hem ons redt, kunnen we aan de slag in een nieuw leven, met handvatten die écht verschil maken. Zo worden we nieuwe mensen, die meer en meer worden zoals God ons bedoeld heeft. Niet door onze voorbeeldigheid, maar door zijn voorbeeld.

In Hebreëen lezen we hóe God met ons aan de slag wil.

Want het woord van God is vol leven en kracht. En het is scherper dan het scherpste zwaard. Het dringt zó diep in ons door, dat het ziel en geest van elkaar kan scheiden. Het laat ons zien wat er in ons is, al zit het nóg zo diep verborgen. Het brengt onze diepst verborgen gedachten en plannen aan het licht. Niemand kan zich voor God verbergen. Alles wat we zijn en doen, is zichtbaar voor God. En we zullen tegenover Hem verantwoordelijk zijn voor alles wat we hebben gedaan. (Hebreëen 4:12-13, BasisBijbel)

God wil, door middel van zijn Woord, onze diepste kern blootleggen. De Bergrede is een spiegel, die mag dienen om ons te laten zien wat ons bij Hem vandaan houdt.

Aan de slag!

Lees, als je daar tijd voor hebt, eens de hele Bergrede door, van hoofdstuk 5 tot en met 7. Beantwoord deze vragen voor jezelf:

– Wat valt mij op als ik deze woorden van Jezus lees?
– Wat zegt Hij hier over hoe Hij wil dat ik leef?
– Hoe verschilt dat met hoe ik zélf denk dat ik moet leven?