Het bezoek van de drie mannen in Genesis 18: wie is wie?

Het is een warme zomerdag en ik zit bij de deur naar de tuin. Het is hier minder heet en op de tocht hou je het best wel even uit. Plotseling komen er drie mannen door de poortdeur de tuin inlopen. De zon schijnt op hen, ik knijpt met mijn ogen, omdat ze lijken te stralen. Zie ik het goed? Ik val van mijn krukje en blijf op mijn knieën zitten. De drie mannen lijken op elkaar. Eén van hen lijkt de belangrijkste. Hij komt dichterbij en ik kijk naar Hem op. “Heer, ik zie de genade in uw ogen. Ga mij niet voorbij, uw dienaar. Laat mij uw voeten wassen. Kom zitten in de rust van de schaduw van de boom.” De drie mannen reageren liefdevol: “Wij nemen je uitnodiging graag aan.”

Ik snel naar binnen, vul een teiltje met wat water en pak wat te eten en kom naar buiten om met de drie mannen te zitten. Ik kom met hen tot rust en spreek met hen over mijn zorgen en dromen voor de toekomst.  

Dit is wat Abraham overkwam in Genesis 18: vers 1 – 5. Dit is de eerste keer in de Bijbel dat er voeten worden gewassen. Daarnaast is het een bijzonder moment dat God Abraham bezoekt door de Heer. Of drie mannen? Hoe zit dat eigenlijk? Is het God zelf? 

De HEER verscheen opnieuw aan Abraham, bij de eiken van Mamre. Op het heetst van de dag zat Abraham in de ingang van zijn tent. 

De HEER verschijnt 

Hier verschijnt de Heer aan Abraham. Het verschijnen van God aan iemand, hoeft niet te betekenen dat God letterlijk wordt gezien. Zo verscheen God aan Mozes in een brandende struik, aan Elia in de wind en aan Paulus als een fel licht. Ook is de Heer in hoofdstuk 17 al aan Abraham verschenen. Hier wordt niet aangegeven hoe God precies aan Abraham verscheen. In hoofdstuk 18 is het echter wel heel duidelijk. Daar komt God langs als man, of zelfs in de gedaante van drie mannen. Al wordt er gezegd dat de HEER in enkelvoud langskomt. Misschien zit jij ook wel in je huis, op uitkijk. Wie verwacht je? Het is het heetst van de dag, een moment dat je moe bent en rust neemt. 

Toen hij opkeek, zag hij even verderop plotseling drie mannen staan. Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep en zei: “Heer wees toch zo goed uw dienaar niet voorbij te gaan. Ik zal wat water voor u laten halen zodat u uw voeten kunt wassen. Maak het u hier onder de boom intussen gemakkelijk. Ik zal u ook iets te eten brengen, zodat u weer op krachten kunt komen voordat u verdergaat. Daarvoor bent u immers bij uw dienaar langsgekomen!” 

Drie mannen: ‘Ga mij niet voorbij’ 

Wanneer Abraham opkijkt naar het stipje in de verte, de Heer, ziet hij niet één man, maar drie mannen. Er zijn vanuit theologen verschillende theorieën over wie deze drie mannen zijn. Sommigen zeggen dat het drie engelen zijn, anderen zeggen dat het misschien wel de drie-eenheid is. God komt in zijn volle glorie en tegelijkertijd zo menselijk bij Abraham langs. Het doet mij denken aan hoe Jezus ook bij ons langskomt. Hoe reageren wij erop als we Gods aanwezigheid herkennen? Abrahams reactie, op het heetst van de dag, is actief. Hij snelt naar de Heer, de drie mannen, toe en buigt zich voor hen. Hij maakt zichzelf kleiner, omdat Hij herkent hoe groot God is. 

Vervolgens spreekt Abraham tegen God. Hij spreekt God echter niet aan als ‘jullie’, want het zijn toch écht drie mannen die Hij ziet. Hij herkent de eenheid van de mannen. Andere theologen zeggen dat Hij één van de mannen herkent als de belangrijkste Heer. Hij nodigt God uit en zegt: ‘Ga mij niet voorbij, ik wil U dienen.’
Durf jij dat tegen God te zeggen als je hem tegenkomt? Wat zal zijn antwoord wel niet zijn? Abraham durft de vraag wel te stellen. Dit komt omdat hij iets ziet in het gezicht van God. De Naardense Bijbelvertaling ligt erg dicht bij de grondtekst. Hier staat niet ‘Heer, wees toch zo goed’, maar ‘áls ik toch genade heb gevonden in je ogen.’ Abraham herkent de genade in de ogen van God. Wauw! 

Abraham nodigt God uit om te rusten onder een boom. Wanneer iemand onder een boom rust, is dit een teken van Gods volk in verhouding met de Heer. Zij zijn klein, Hij is groot. Bij hem kan je schuilen en tot rust komen. Dit lijkt echter de omgekeerde wereld. Want Abraham vraagt God bij hem te rusten. Samen met God rusten onder een boom. Hoe vet moet dit zijn geweest! Het moet een bijna paradijselijk tafereel zijn geweest. Ook biedt Abraham aan dat God zijn voeten kan wassen. Een teken van dienstbaarheid. Wist je dat dit het eerste moment in de Bijbel is dat er voeten worden gewassen? Het laatste moment dat dit gebeurt in de Bijbel is wanneer Jezus de voeten wast van zijn discipelen. 

Zij antwoordden: ‘Wij nemen uw uitnodiging graag aan.” 

God neemt jouw uitnodiging graag aan! 

Er is een interessante woordspelling in Genesis 18 waarin met enkelvoud en meervoud wordt gespeeld. Abraham spreekt de drie aan in enkelvoud, maar de Heer spreekt in terug in meervoud in vers vijf. Niet alleen één van de mannen, maar God wil in zijn volle glorie met Abraham zijn, in drievoud. Hij neemt de uitnodiging niet aan uit beleefdheid, of om Abraham terecht te wijzen. Hij zegt niet dat het dan wel goed in orde moet zijn in de tent, dat het eten aan eisen moet voldoen. Nee. Zijn antwoord op de uitnodiging is in meervoud en volmondig: “Wij nemen je uitnodiging graag aan.” God wil graag met jou zijn. 

Aan de slag! 

• Heb jij wel eens aan God gevraagd om je niet voorbij te gaan? Vraag God vandaag, terwijl je vanuit de ingang van je hart naar zijn genadige ogen kijkt: “Heer, kom bij mij binnen.” 
• Heb jij het idee dat God als Vader, Zoon en Geest aanwezig is in jouw leven? Wie van de drie-eenheid zou jij graag willen spreken, wanneer je samen tot rust komt onder de boom van jouw relatie met Hem?