Gods rustdag: ook als het niet uitkomt?

December kan een tijd zijn van rust en bezinning, bijvoorbeeld door de feestdagen die de sleur kunnen doorbreken en het uitzicht op een nieuw jaar. Toch ervaar ik het vaak ook als een drukke tijd vol feestdagen, vooruit plannen met een lijst van wat beter kan en een instelling van ‘nog even dit afmaken voor het nieuwe jaar begint’. In deze overdenking wil ik stilstaan bij het idee van de rustdag, de sabbat, en wat dit ons kan leren over het zoeken naar Gods rust. Is er wel plek in onze drukte voor een rustdag? Is dat niet onhandig of onwennig? Ja, maar dat is nu ook juist het punt! God kent ons door en door en weet in welke sloten we kunnen lopen als we gewoon maar ons eigen gang gaan. Omdat Hij van ons houdt en ons door en door kent, gaf Hij ons de rustdag.

Rust zoeken volgens Exodus

Het vers dat deze overdenking inspireerde, komt uit Exodus, wanneer God spreekt over de geboden voor Zijn verbond met Israël:

Zes dagen lang mag je werken, maar op de zevende dag moet je rust houden, ook in de ploegtijd en in de oogsttijd.
– Exodus 34:21 (NBV)

Dit is in een notendop wat de sabbat betekent: niet werken, maar rust houden. Het is een dag gewijd aan de HEER (Exodus 35:2, NBV). Met de toevoeging dat men ook in de ploegtijd en oogsttijd de rustdag in ere moet houden, laat God al iets zien van hoe de mens in elkaar steekt. Als het een rustige tijd is, is het niet zo moeilijk om een rustdag te houden, maar als er veel te doen is, dan begint het wellicht te kriebelen. Om die verleiding preventief tegen te gaan, geeft God duidelijk aan dat ook in zulke belangrijke en drukke tijden de zevende dag geldt als rustdag.

Jezus en de sabbat

Als je ziet hoe belangrijk de rustdag is volgens de wet, snap je wellicht ook de reactie van de Schriftgeleerden beter als Jezus en zijn leerlingen dat gebod lijken te overtreden (de leerlingen plukken aren om te eten). Jezus herinnert hen aan hoe koning David en zijn metgezellen aten van de toonbroden uit de tempel en Hij voegt eraan toe:

De sabbat is er voor de mens, en niet de mens voor de sabbat; en dus is de Mensenzoon ook heer en meester over de sabbat.
– Marcus 2:27-28 (NBV)

Jezus plaatst de wet waar Gods volk zich aan moest houden in een nieuw licht: ze zijn niet gemaakt om de sabbat in ere te houden, maar de sabbat is voor hen gemaakt! Jezus kwam dan ook niet om af te rekenen met de wet, maar om de wet en de Profeten tot vervulling te brengen (Matteüs 5:17, NBV). Hij doet dit mede door zich aan de wetten te houden vanuit het perspectief en de liefde die God bedoeld heeft. Hij laat Gods houding zien, een houding van liefde en het juiste doen omdat het juist is.

God kent ons beter dan wijzelf

Paulus legt in de Romeinenbrief uit dat de volgelingen van Jezus niet langer gebonden zijn aan de wet: Jezus heeft de wet vervuld en daarom kunnen zijn leerlingen uit vrijheid en gerechtigheid Jezus dienen. Dit dienen wordt geïnspireerd door Jezus’ voorbeeld en de hulp van de Heilige Geest. Ook Paulus gaat preventief in op de valkuilen waar mensen in kunnen stappen:

De zonde mag niet langer over u heersen, want u staat niet onder de wet, maar leeft onder de genade. Betekent dit nu dat we vrijuit mogen zondigen omdat we niet onder de wet staan, maar onder de genade leven? Absoluut niet.
– Romeinen 6: 14-15 (NBV)

Paulus legt uit dat als we ervoor kiezen om Jezus te volgen, we daarmee ook zijn voorbeeld zullen volgen uit liefde. Ondanks dat onze redding niet meer afhangt van de wet, maar van wat Jezus heeft gedaan en onze relatie met Hem als zijn volgelingen, hoeven we de wet niet zomaar af te schrijven, want ook deze is door God gegeven.

Hoe gaan we dan om met de sabbat en het idee van de rustdag? Daar heb ik geen kant-en-klaar antwoord op. Wat ik wel heb geleerd, is dat God onze situaties begrijpt en dat de sabbat bedoeld is als een rustdag voor de mens en als dag om weer dichter bij God te komen. Ook in tijden van oogsten en ploegen, van deadlines of bergen opdrachten, mogen we erbij stilstaan dat we ook rust nodig hebben. God weet dat we soms liever doorwerken dan rust nemen, als niemand ons zegt het anders te doen. Jezus hield zich aan de sabbat en liet zien dat mensen goede dingen mochten doen tijdens de sabbat, omdat de sabbat een rustdag is voor de mens en de mens niet voor de sabbat leeft.

Of je nu de zondag, de zaterdag, wisselende dagen of dagdelen aanhoudt als je rustmoment, ik wil je uitdagen om te kijken waar jij je rust bij God kan vinden. Dat mag elke dag, wil ik je vertellen, of je nou een minuut bidt of een hele middag apart zet. God heeft altijd tijd voor ons en biedt rust als we vermoeid zijn. Gods rust is geen verplichting, maar een geschenk dat we nodig hebben.

Aan de slag!

Kijk eens naar Bijbel-leesplannen over rust zoeken of de rustdag, zoals “Rust vinden in een drukke wereld” (van Susan Narjala) en “Tijd maken om te rusten” op de YouVersion Bijbelapp. Bid voor Gods leiding, want Hij kent ons het beste en heeft de rustdag bedacht.