‘Heere, Ú bent ons een toevlucht geweest van generatie op generatie. Al vóór de bergen geboren waren en U de aarde en de wereld voortgebracht had, ja, van eeuwigheid tot eeuwigheid bent U God.’ Het was tien voor twaalf. Plechtig klonken de openingswoorden van de ‘Oudejaarspsalm’ door onze woonkamer. Een machtig moment. Terwijl de seconden het oude jaar wegtikten, bereidden wij ons inwendig voor op het nieuwe jaar. De God, Die er het afgelopen jaar voor ons geweest was en alle duizenden jaren ervoor, Híj zou ook het nieuwe jaar met ons meegaan.

Elk jaar als Psalm 90 gelezen wordt, raak ik ontroerd van de eeuwige, betrouwbare aanwezigheid van onze God. Toch zijn er verzen die ik graag over zou slaan. Hoe kon Mozes, die zó ‘close’ was met God, zeggen: ‘Wij komen om door uw toorn, door uw woede bezwijken wij’? Is dat de God, Die Zich openbaart als Vader?

Het ontstaan van de Oudejaarspsalm

Om dit te begrijpen, moeten we ons verplaatsen in de tijd waarin deze Psalm tot stand kwam. Vermoedelijk is de Oudejaarspsalm geschreven in de tijd dat het volk Israël door de woestijn zwierf. Ze waren aangekomen bij het beloofde land, maar toen het erop aan kwam, durfden de mensen de strijd niet aan. Ook al hadden ze de HEER onvoorstelbare wonderen zien doen, ze geloofden niet dat Hij hen de overwinning zou geven. Als straf op hun ongeloof kregen ze te horen dat zij 40 jaar in de woestijn zouden rondzwerven, totdat de hele generatie van boven de 20 jaar overleden zou zijn. God zou met de nieuwe generatie pas weer gaan bouwen aan een nieuw bestaan.

Leer ons onze dagen te tellen

In die situatie zegt Mozes:

Want wij vergaan door Uw toorn,
door Uw grimmigheid worden wij door schrik overmand.
U stelt onze ongerechtigheden voor Uw ogen,
onze verborgen zonden in het licht van Uw aangezicht.
Want al onze dagen gaan voorbij door Uw verbolgenheid,
wij brengen onze jaren door als een gedachte.
(…) Wie kent de kracht van Uw toorn
en Uw verbolgenheid, wie weet hoezeer U te vrezen bent?
Leer ons zó onze dagen tellen,
dat wij een wijs hart verkrijgen.

(Psalm 90:7-12, HSV)

In die jaren in de woestijn ervaarden de Israëlieten op verschillende manieren de (terechte) toorn van God over hun zonden. Zij konden hun dagen tellen, want zij wisten dat ze nog maximaal 40 jaren te leven hadden. Het mooie is, dat dat geen verloren jaren hoefden te zijn. Mozes bidt om een wijs hart, een hart dat leeft vanuit een eerbiedig ontzag voor de HEER (Spreuken 1:7).

En wij?

Hoe is dat bij ons? Wat gaat er door jou heen als deze Psalm voorgelezen wordt? Dankbaarheid, vanwege de trouw van God? Ontzag voor Zijn ontzagwekkende grootheid? Of schuld, vanwege de zonden die je het afgelopen jaar gedaan hebt?

Ik kan mij herinneren dat ik me bij deze woorden vaak wat unheimisch voelde. God, die terecht toornig is. Ik, die steeds zoveel dingen op een hogere prioriteit zet dan mijn Heer. En dan de woorden:

Wie kent de kracht van Uw toorn en Uw verbolgenheid, wie weet hoezeer U te vrezen bent? 

Toen ik deze tekst een tijdje geleden las, schoot ineens een antwoord door mij heen: ‘Jezus!’ Als er Iemand is die weet hoe krachtig de toorn van God over de zonde is, dan is Hij het wel. Als er Iemand is die het volle gewicht van Gods verbolgenheid daarover gedragen heeft, dan is dat Jezus. Waar ik op oudjaarsavond soms angstig onderuit kon zakken bij het horen van deze woorden, heeft Jezus de reden daarvoor weggenomen aan het kruis – en wel omdat Gods liefde (liefelijkheid, zie vers 17) voor mij zo groot was, dat mijn Vader dit Zelf ook wilde. Al mijn zonden en onvolkomenheden heeft Jezus gedragen toen Hij uitriep: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?’ Ik hoef niet angstig weg te kijken als ik hoor over de toorn van God. Nee, ik mag dankbaar naast Jezus gaan staan en elke dag opnieuw leven vanuit de genade die Hij bracht, in opdracht van en in overleg met Zijn (en onze) Vader.

Wat die genade inhoudt? Dat lezen we o.a. in de laatste verzen van de Oudejaarspsalm. Mozes schreef die met het oog op de beloftes die God het volk gegeven had en die Hij waar zou maken in het land dat Hij haar zou geven. Dankzij Jezus zijn dit zegeningen waar wij ook in mogen delen:

• Jezus zal terugkomen
• De HEER wil ons elke morgen verzadigen met Zijn goedertierenheid
• Dankzij Jezus mogen we juichen en blij zijn, elke dag van ons leven
• Als Jezus komt, zullen we een onvoorstelbare blijdschap meemaken, waardoor alle ellende uit het ‘zondige tijdperk’ zal verbleken
• We zien het werk en de glorie van de HEER
• De lieflijkheid van de Heer is over ons
• Hij bevestigt het werk van onze handen – ook in 2019! 

Aan de slag!

• Lees de Oudejaarspsalm nog eens rustig door. Maak er eventueel een kopie van, waar je aantekeningen op kunt maken. Welke teksten raken je? Waarom?
• In het laatste vers staat: ‘De lieflijkheid van de Heere, onze God, zij over ons; bevestig het werk van onze handen over ons, ja, het werk van onze handen, bevestig dat’. Het woordje dat wij als ‘bevestigen’ vertalen, wordt in het Engels vertaald met het werkwoord ‘establish’. Dat betekent ‘tot stand brengen’.
  Je zou kunnen zeggen dat Mozes bidt: ‘Heer, laat ons zien hoe geweldig liefdevol U bent. Wilt U Uw werk door ons heen tot stand brengen?’ Ik wil je uitdagen om in het nieuwe jaar dit gebed te bidden, telkens als je met de Heer in gesprek bent over de dingen die je doet. Het kan bijna niet anders, of je zult Hem aan het werk zien (vers 16)!
• Wat laat deze Psalm over Jezus zien? Wie is Hij voor jou? Neem vandaag de tijd om Hem te aanbidden!