God en jouw gedachten: denken tot Gods eer (deel 2)

Gods waarheid kan jou vrede geven in je gedachtewereld. Gisteren lazen we dat God zelf wil waken over onze gedachten. Vandaag staan we stil bij onze eigen rol als mens: hoe kunnen wij gedachten denken die tot Gods eer zijn? Dat is geen gemakkelijke vraag. Onze gedachten zijn vaak zo vluchtig en veranderlijk. Hoe kunnen we dan ooit onze gedachten altijd op Gods eer richten? Reageren we niet vaak vanuit een opwelling of vanuit emotie? We zullen verder graven in Filippenzen 4, waar we enkele waarheden ontdekken waaraan wij onze vluchtige gedachten mogen toetsen.

Herken je dat? Dat je gedachten zo vluchtig en veranderlijk lijken te zijn? Alsof de lucht op het ene moment stralend blauw is, en het volgende moment dikke sombere wolken je hoofd binnen drijven. De ene dag kijk je vol optimisme naar de toekomst. Het volgende moment twijfel je of God wel een plan heeft met deze aarde, en ben je angstig dat er slechte dingen zullen gebeuren.

Gods almacht als beginpunt

Tegenover onze vluchtige gedachten en gevoelens, staat Gods waarheid altijd vast. Dat vind ik zo rustgevend. Gisteren lazen we vers 6 en 7 van Filippenzen 4, waarin staat dat Gods vrede onze gedachten wil bewaken. Hij kan dat, want Hij is onveranderlijk (Numeri 23:19) en almachtig (Psalm 135:5-6). Het startpunt volgens Filippenzen 4:6 en 7, is dus dat wij ons dagelijks overgeven aan Hem.

Wanneer we gaan nadenken hoe wij gedachten kunnen denken tot Gods eer, dan is dat een hele belangrijke waarheid om mee te beginnen… Het begint bij God. We moeten geloven dat Hij alleen ware vrede schenkt. En onze kracht om gedachten te denken die tot zijn eer zijn, moet van Hem komen. Biddend mogen we dan het volgende rijke vers van Filippenzen 4 in de praktijk gaan brengen:

Verder, broeders, al wat waar is, al wat eerbaar is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat lieflijk is, al wat welluidend is, als er enige deugd is en als er iets prijzenswaardig is, bedenk dat.
– Filippenzen 4:8 (HSV)

Goede gedachten denken als actieve keuze

Waar, eerbaar, rechtvaardig, rein, lieflijk, welluidend, deugdelijk, prijzenswaardig. Het zijn allemaal positieve woorden. Ineens krijgt de uitspraak ‘denk positief’ een hele rijke inhoud. Het bijbelse ‘positieve denken’ is dus een actieve keuze om onderscheid te maken in gedachten die waar of niet waar zijn, eerbaar of niet eerbaar zijn, enzovoort. Hoewel onze gedachten vaak in een mum van tijd opwellen, mogen wij ons wel bewust zijn van de gedachten die wij denken. Vervolgens kunnen we besluiten wat wij met onze gedachten doen.

De woorden die Paulus opschrijft, kun je zien als toetsstenen. Wanneer je merkt dat je verzinkt in een gedachtenspiraal, of wanneer je je op een andere manier bewust wordt van je gedachten (goed of slecht) mag je even stoppen, om jezelf de volgende vragen te stellen:

1. Zijn mijn gedachten waar?

Wanneer je merkt dat je zorgwekkende gedachten denkt over de wereld, of over andere mensen, bedenk dan eerst: zijn deze dingen waar? Of is er een mogelijkheid dat ik het verkeerd begrepen heb? Of bedenk ik scenario’s die ook niet zouden kunnen gebeuren? Dit zorgt al voor meer nuance en hopelijk meer rust en duidelijkheid om vervolgstappen te ondernemen. Een klassiek voorbeeld is het schadelijke ‘invullen voor een ander.’ Probeer dit tijdig te herkennen als gedachten die niet waar hoeven te zijn.

2. Zijn mijn gedachten eerbaar?

Het Griekse woord wat voor ons Nederlandse ‘eerbaar’ gebruikt wordt, is semnos. Het duidt hier op de levenshouding waarmee wij als christen moeten leven, namelijk: als mensen die aan Christus toebehoren. Onze gedachten moeten dan ook een afspiegeling zijn van onze identiteit die wij hebben in Christus. 

3. Zijn mijn gedachten rechtvaardig?

God is rechtvaardig. Dit betekent dat Hij doet wat Hij zegt, en dat Hij altijd eerlijk handelt. Om die reden moeten wij ook eerlijke gedachten denken. Wanneer een ander iets toekomt – een complimentje, een hoger salaris – dan mogen wij daar geen kwade gedachten over denken. We mogen een ander niet zonder reden veroordelen. Dan zijn we eigenlijk onredelijk bezig.

4. Zijn mijn gedachten rein?

Gedachten die tegen Gods richtlijnen voor onze schepping ingaan, zijn onrein. Seksuele gedachten die tegen Gods richtlijnen ingaan, zijn hier natuurlijk een belangrijk en bekend voorbeeld van. Maar dit geldt net zo goed voor gedachten over agressie, haat, jaloezie, de populairste of beste willen zijn, en nog veel meer. Een herkenningspunt voor onreine gedachten is wanneer wij gedachten denken die ons als mens lijken te verheerlijken, maar eigenlijk heel schadelijk zijn voor onszelf en voor anderen. 

5. Zijn mijn gedachten lieflijk en welluidend?

Lieflijk. Wat een mooi woord! Het Griekse woord dat hier voor gebruikt wordt is prosphiles. Dit betekent iets als ‘warm’ of ‘vriendelijk’. Het Griekse woord voor welluidend, euphemos, heeft hier betrekking op iets als ‘verzachting’. We mogen dus de scherpe randjes van onze gedachten afhalen en het goede in het oog houden.

Onze keuze en Gods vergeving

Het begint dus allemaal daarmee: jezelf bewustzijn van de dingen die je denkt. Op die manier kun je toetsen of jouw gedachten in lijn zijn met Gods richtlijnen. Het denken tot Gods eer geeft gedachten die waar, eerbaar, rechtvaardig, rein, lieflijk en welluidend zijn, zal ons tot mensen maken die vrolijker, rustiger en liefdevoller zijn. Het helpt ons om te vechten tegen leugens en somberheid.

Maar volkomen zal het nooit worden. Elke dag opnieuw mogen we bidden om te denken volgens Gods richtlijnen. Maar vergeet niet: Zijn vrede alleen kan onze gedachten bewaken. Zijn vergeving alleen kan ons heilig en rechtvaardig maken.

Maar zoveel als er in je mogelijk is wat betreft goede gedachten, bedenk dat!

Aan de slag!

• Welke van Gods richtlijnen voor onze gedachten sprak jou het meeste aan? Welke het minst?
• Kun je voorbeelden bedenken van situaties in jouw leven waarin je gedachten denkt die niet volgens Gods richtlijnen zijn? Hoe zou je deze gedachten kunnen ombuigen als je denkt aan Filippenzen 4:8?

Bron: De Griekse woorden en hun uitleg komen uit: De Bijbel voor jou, A. Remmers.

Disclaimer: Wanneer jij worstelt met psychische problemen in welke vorm dan ook, dan kunnen deze woorden misschien pijnlijk zijn. Een overdenking of een bijbeltekst alleen is niet genoeg om heling te ontvangen. Ik bid voor jouw vrijheid en vrede in je gedachtewereld.