Een schone kribbe of een grote opbrengst – Wat heb jij liever?

In het boek Koningen staat dat Salomo meer dan drieduizend spreuken uitsprak (1 Koningen 4:32, HSV)! In het boek Spreuken van Salomo staan er al heel wat en soms lijkt het moeilijk ze te ordenen. Zo is het ook met hoofdstuk 14. In mijn Bijbel staat er een kopje boven: ‘Wijsheid in het menselijk leven.’ In de vorige hoofdstukken ging het wat meer over twee verschillende wegen, die van de dwaze en die van de wijze, maar in hoofdstuk 14 zijn de spreuken iets algemener. Eén spreuk sprong er voor mij uit:

Als er geen koeien zijn, blijft de kribbe schoon, maar door de kracht van de os is het grote opbrengst.
– Spreuken 14:4 (HSV)

Luiheid en leegheid

Ja, juist deze spreuk sprak mij aan. Op het eerste gezicht lijkt het een spreuk als alle andere spreuken. Salomo spreekt vaker over luie mensen. Het is dwaasheid om lui of leeg te zijn. ‘Hoe lang, luiaard, blijf je liggen?’ vraagt hij scherp (Spreuken 6:9). En in hoofdstuk dertien zegt hij: ‘Begerig is de ziel van een luiaard, maar tevergeefs; de ziel van vlijtigen wordt echter verzadigd.’ (vers 4)
De Bijbel is heel duidelijk over luiheid en leegheid. Ik schaam me als ik aan mezelf denk. Hoe lang zit ik wel niet ijdel te swipen op mijn telefoon? Hoe lang stel ik wel niet belangrijke dingen uit, omdat ik gewoon geen zin heb? Ik las: ‘Bezit aan vluchtigheid ontsproten wordt minder, maar wie met zijn hand bijeenbrengt, vermeerdert zijn bezit.’ (Spreuken 13:11) en ik moest weer aan mezelf denken: Hoe vaak ga ik wel niet uit verveling nieuwe dingen online bestellen? En laten we eerlijk zijn… vaak zijn dat niet de meest nodige dingen. Wat is het resultaat? Ik heb meer rommel, met mijn onnodige aankopen tast ik Gods schepping aan en ik heb minder geld over om te gebruiken voor goede doeleinden. Salomo heeft gelijk en ik moest dit even horen…
C.H. Spurgeon zei eens: “De ijdele mens verleidt de duivel om hem te verleiden.” Ja, zo is het… Want juist als ik lui ben, ga ik dingen doen die niet tot eer van God zijn. Juist als ik mijn roeping ontloop, ben ik geneigd om afgeleid te worden door dingen van de wereld en toe te geven aan luiheid.

Een schone kribbe of een grote opbrengst?

Een schone kribbe lijkt mij wel heel erg makkelijk… Het is makkelijker om geen os in de stal te hebben. Je hoeft dan niet voor het beest te zorgen, het eten te geven, zijn stal schoon te maken, etc. Ik blijf liever liggen, zonder os, dan hoef ik straks ook niets op te ruimen. Op elke manier is het makkelijker om niet te zwoegen. De Bijbel zegt alleen, dat makkelijk niet altijd beter is! Want die os waarvoor je zo hard moet werken, zorgt ook voor een grote opbrengst. In vers 23 zegt Salomo het nog eens: ‘Bij alle zwoegen is er overschot, praatjes leiden slechts tot gebrek.’
Alle zwoegen? Ja, dat staat er echt. Al het zwoegen in het leven is voor Gods kinderen tot een goed doel. Paulus zegt het ook: ‘En wij weten dat voor hen die God liefhebben, alle dingen meewerken ten goede.’ (Romeinen 8:28)
Betekent dat dat zelfs het zwoegen dat we niet begrijpen, de vieze kribbes die we niet begrijpen, meer opbrengst geven? Ja, God staat boven alles wat wij hebben te lijden. Zoals bij Jozef en Job het geval was, heeft de duivel vaak een idee ten kwade, maar God keert dat ten goede voor hen die Hem liefhebben! (Genesis 50:20; Job 42:10).

Werken voor God

Wat moet ik dan wel doen? Mij keihard storten op mijn werk, als een soort slaaf? Nee, de Bijbel zegt juist dat een luiaard een slaaf wordt. In Spreuken 12:24 staat: ‘Ledigheid leidt tot herendienst.’ Als je lui bent, kun je een slaaf worden van jezelf en van de zonde. Van luiheid komt meer luiheid. Zoals Salomo zegt: dan doop je je eten in de saus, maar je bent te moe om het naar je mond te brengen (Spreuken 26:15). Werken voor God is heel anders. Dat gaat van harte en met bereidwilligheid!

Het is zoals Paulus schrijft: ‘Alles wat u doet, doe dat van harte, als voor de Heere en niet voor de mensen.’ (Kolossenzen 3:23)
Zelfs speciaal gericht aan slaven* schrijft hij ook: “Dien met bereidwilligheid de Heere en niet de mensen. U weet immers dat wat ieder aan goeds gedaan heeft, hij dat van de Heere terug zal krijgen.” (Efeze 6:7-8)

Zou dat dan ook het geheim zijn? Komt daar de bereidwilligheid van de wijzen vandaan? Misschien werken zij niet voor zichzelf, maar voor God… Dan zijn we ook geen slaven, maar dan zijn we als Maria, die ook de tijd nam om aan de voeten van de Heere Jezus te gaan zitten (Lukas 10: 42). Dan zijn we niet lui, maar maken we ons ook niet druk over ons werk, zoals Martha, maar dan leven we voor Hem… Dan maken we ons geen zorgen om een vieze kribbe, maar willen we een grote opbrengst voor Hem. Dat is het goede deel!

Challenge!

Als we werken voor God, hebben we echte ‘vrije’ tijd!

• Welke schat heb jij vandaag ontdekt?
• Bedenk hierbij een challenge die je vandaag zelf of samen met iemand uitvoert. Check #spreukenchallenge op Instagram voor inspiratie van anderen en deel ook jouw challenge!

---

* Het is wel belangrijk om de slavendienst in de tijd van de Bijbel te onderscheiden van de verschrikkelijke slavenhandel dat zich in ons land heeft afgespeeld. Lees in dit artikel hier meer over!