De waarheid maakt vrij

Aan het begin van het boek ‘Het betoverde land achter de kleerkast’ heeft de slechte Witte Koningin het land Narnia in haar macht. De bewoners van Narnia kennen geen andere realiteit dan dat het altijd winter is en dat het kerstfeest nooit gevierd wordt. De bewoners die tijdens deze lange winter zijn opgegroeid, weten simpelweg niet beter en hebben geen flauw idee van andere seizoenen. Voor de dieren die het ooit nog meemaakten, lijkt de lente een lang vervlogen droom. Op een te vergelijken manier heeft de zonde de wereld en de mensen in haar macht. Maar dat is een boodschap die er niet makkelijk in gaat bij de mensen als Jezus erover spreekt.  

Slaaf van de zonde

Er ontstaat nogal wat tumult als Jezus spreekt over dat alle mensen slaaf zijn van de zonde. Het druist in tegen de trots van de Joden om te horen dat ze slaaf zijn. Zij zijn toch kinderen van Abraham?! Ze zijn altijd vrij geweest?! Er zit wel wat valse trots bij. De Joden zijn dan wel geen echte slaven, maar politieke vrijheid kennen ze ook niet onder de Romeinse bezetting.

Maar hier wil Jezus een andere kant op. Er bestaat een onvrijheid die erger is dan fysieke slavernij. Het is de zonde die de wereld en de mensen in haar greep heeft. Ze hangt samen met alles wat mensen en hun levens kapot maakt. Het gaat veel verder dan individuele overtredingen, een leugentje, een snoepje pikken; beelden die mensen vaak van ‘zonden’ hebben. Het gaat erover dat we ons niet kunnen onttrekken aan de macht die het kwaad over ons heeft en waaraan we deelnemen. Zowel in onze persoonlijke levens, als in de systemen waarin we meedraaien, kunnen we er ons niet aan onttrekken. We komen liefde tekort en zoeken onszelf en niet de ander. Het is wel even slikken om dat te horen.  

Moeilijke boodschap 

Voor de toehoorders is het een moeilijke boodschap. En dat terwijl ze zo naar vrijheid verlangen en hun hoop op Jezus als bevrijder hadden willen stellen. Waarom komt Jezus met een verhaal over zonde aanzetten? Zij waren toch Gods gunstgenoten?

Eigenlijk weten de mensen wel dat ze zondig zijn. In de vorige scène droop de een na de ander af toen Jezus, Diegene die zonder zonde was, uitdaagde de eerste steen te gooien. Niemand gooide. Maar soms is het moeilijk de waarheid onder ogen te zien. Het tast je zelfbeeld aan en dat is niet leuk. Dat is ook voor mensen van nu moeilijk. Herken je dat?

In principe geloof ik best dat ik zondig ben. Maar als ik eerlijk ben, vind ik vaak dat er wel goede redenen voor zijn dat ik iets doe of denk. Ik begrijp mijn eigen gedrag wel en ik geloof vaak dat ik best goede bedoelingen heb. De waarheid onder ogen komen, betekent erkennen dat ik genade nodig heb. Het betekent dat ik het niet zelf voor elkaar kan boksen en dat het kwaad ook invloed heeft op mij.  

Sleutel naar vrijheid 

Voor de tijdgenoten van Jezus is het moeilijk te horen dat het feit dat ze kinderen van Abraham zijn, niet automatisch betekent dat ze kinderen van God zijn. Ze stelden hun vertrouwen op hun afkomst, maar ook in hun levens is de macht van de zonde een feit. Ze hebben een bevrijder nodig die verder gaat dan de politieke realiteit. Hoe is dat voor ons? Ik denk dat niemand graag hoort dat hij niet zijn eigen keuzes maakt. Maar die harde waarheid is de sleutel naar de vrijheid.  

Jezus zegt: ‘U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden.’ (Johannes 8:32, NBV) 

Niet ikzelf hoef aan die waarheid onderdoor te gaan. Jezus die de Waarheid is, bevrijdt ons uit de macht van de zonde. Hij Zelf zal het kwaad zijn macht ontnemen door eraan onderdoor te gaan. Jezus’ tijdgenoten moesten even slikken. Toch is het een goede boodschap. Hij is de Waarheid waarop je je vertrouwen mag stellen. Hij is de Weg naar God en Hij betekent leven voor jou. Jezus’ preek is een harde boodschap, maar het is ook een uitnodiging om écht vrij te worden.  

Aan de slag!  

Twee vragen om over na te denken: 

1. Wat is de waarheid over jouw leven? Wil je je aan Jezus als de Waarheid overgeven?  
2. Waar zie je de macht van de zonde terug in de wereld om je heen? Hoe kun je woorden van waarheid spreken en licht brengen? 

Deze overdenking verscheen eerder op Zij Lacht en is geschreven door oud-schrijfster Martina Fraanje.