De God die jou wél ziet!

We starten vandaag, in samenwerking met medewerkers van Stichting de Haven, met een maandelijkse serie over een vrouw uit de Bijbel waarop neergekeken wordt. Omdat ze onrein is, omdat ze als prostituee werkt of omdat ze geen kinderen kan krijgen bijvoorbeeld. Het gevoel dat je er niet bij hoort of dat je vies bent is iets dat vrouwen in de prostitutie maar al te goed kennen. Door goed te lezen wat er over deze Bijbelse figuren wordt geschreven, zullen we tot verrassende ontdekkingen komen over hoe God naar deze vrouwen kijkt. Als eerste het verhaal van Hagar.

De geschiedenis van Hagar

De geschiedenis van Hagar lezen we in Genesis 16: 1-15.

Het eerste wat opvalt in dit verhaal is de naam van Hagar. In de Naardense Bijbelvertaling staat: “Sarai, Abrams vrouw, heeft hem nog niets gebaard maar zij heeft een Egyptische slavin, en haar naam is Hagar, – de zwerfster.” Dit raakt gelijk de kern van Hagars verhaal want zoals we zullen zien, is Hagars probleem dat ze geen thuis heeft. Er is niemand die haar echt ziet.

Er wordt op twee plekken in Genesis (hoofdstuk 16 en 21) over Hagar geschreven en beide keren vertelt van Hagars vlucht naar de woestijn. Uit het verhaal in Genesis 16 blijkt dat Hagar geen reisdoel voor ogen heeft. Ze doolt maar wat rond. Haar thuissituatie is echter zo slecht dat alles beter is dan op dezelfde plek blijven.

Wat is er gebeurd?

Hagar is de Egyptische slavin van Sarai. God had met haar man Abram een verbond gesloten en hem beloofd dat hij zoveel nakomelingen zou krijgen als sterren aan de hemel. Dit is nu tien jaar geleden. Sarai wil God een handje helpen en zegt tegen Abram dat hij maar met haar slavin moet slapen zodat Gods belofte toch uit zou komen. In die tijd was dit een bekend en wettig gebruik. Het zorgen voor nakomelingen was immers een van de belangrijkste taken in je leven.

Gedwongen seks

Nergens wordt in Genesis beschreven hoe het voor Hagar geweest moet zijn gedwongen naar bed te gaan met de man van je bazin, die ook nog eens 85 jaar is. Waarschijnlijk een heel stuk ouder dan zijzelf. Hagar raakt zwanger dus de vervulling van Gods belofte lijkt nabij. Maar het loopt anders. De verhoudingen raken totaal verziekt. Hagar kijkt op haar meesteres neer en Sarai richt zich vervolgens kwaad tot Abram. Die zegt: los het zelf maar op. Dan pest Sarai haar zo erg dat Hagar de woestijn in vlucht en dat terwijl ze zwanger is. In feite vlucht ze haar dood tegemoet.

Een bron in de woestijn

Maar dan vindt er een verrassende ontmoeting plaats. Hagar zit bij een bron in de woestijn als er opeens een stem klinkt. Het is een engel van de Heer die haar bij haar naam noemt en vraagt: “Hagar, slavin van Sarai, waar kom je vandaan en waar ga je naartoe?” Natuurlijk weet de engel waar ze vandaan komt. Hij weet immers ook wie ze is? Door deze vragen te stellen geeft hij haar de ruimte om haar verhaal te vertellen en dat doet ze. Ze geeft echter alleen antwoord op de eerste vraag. “Voor het aanschijn van Sarai, mijn meesteres, ben ik op de vlucht!” Gen. 16:8 (NaB)

Op de tweede vraag komt geen antwoord. Ze is letterlijk een zwerfster geworden. Een vrouw ten einde raad. Dan gaat de engel van God gaat haar de weg wijzen. (Traditioneel wordt gedacht dat de engel Christus is, maar het kan ook zijn dat het gaat om een vertegenwoordiger van God, NIV commentaar).

Hagar en Abram krijgen dezelfde belofte

Het eerste wat de engel zegt, is: “Ga naar je meesteres terug, en wees haar weer gehoorzaam.” Gen. 16: 9 (NBV) Dan krijgt ze de belofte dat God haar zoveel nakomelingen zal geven dat ze niet te tellen zijn. Precies, ze krijgt dezelfde belofte als de vader aller gelovigen, Abram, gekregen heeft! De engel vervolgt dat ze een zoon zal krijgen en dat ze hem de naam Ismaël moet geven. Zijn naam betekent: God hoort, want, zegt de engel, “gehoord heeft de Ene naar je vernedering.” Gen. 16:11 (NaB)

Hagars reactie vind ik zo ontroerend mooi. Nu is zij degene die de Ene een naam geeft. El Roï – God die mij ziet. Er staat trouwens ook dat zij naar God had uitgezien en Hij laat zich zien in antwoord op haar verlangen.Ook al is Hagars situatie na deze ontmoeting nog precies hetzelfde en zal haar leven er niet gemakkelijker op worden als ze teruggaat, toch is alles anders. Ze weet nu dat er Iemand is die haar hoort en haar ziet. De zwerfster heeft een thuis gevonden. Zelfs al zal zij weer in de woestijn komen dan zal ze altijd genoeg water hebben. Ze weet nu waar de bron is die nooit stopt met stromen. De bron krijgt de naam: Bron van de Levende die mij ziet.

Het verhaal van Hagar doet mij denken aan Milena* een van de vrouwen in de straat. Het was Kerst en samen met een andere vrijwilligster deelden we een cadeautje uit met daarbij een kaartje met een bijbeltekst erop. Milena was de laatste vrouw aan wie we iets uitdeelden. We mochten binnenkomen. Ik merkte dat ze trilde, ze had een zachte stem en op haar onderarm stond een naam getatoeëerd. Toen zag ik tot mijn schrik dat ze zwanger was. Geraakt was ze, door het kaartje. Het was voor haar een teken van die Ene: “God heeft me niet alleen gelaten” zei ze. Ze vertelde dat haar vriend het kind niet wilde en haar mishandelde. Ze wilde stoppen met de prostitutie. Diezelfde avond werd ze opgehaald en weggebracht naar een veilige plek. Een paar maanden later werd haar kindje geboren. Haar leven bleef moeilijk, want de voogdij werd haar ontzegd, maar toch had ze ervaren dat er een God is die speciaal haar op het oog heeft. En dat maakt alles anders.

*Milena is niet haar echte naam.

Aan de slag

Neem je in de ochtend voor om alle mensen die je die dag ontmoet echt te zien en als je met hen praat om echt naar hun verhaal te luisteren.

Kijk en luister het lied The God who sees

---

De Haven x Zij lacht

Dit jaar is er een samenwerking tussen Stichting De Haven en Zij lacht. Stichting De Haven is er voor moeders, dochters en zussen die werkzaam zijn in de seksindustrie. De Haven biedt veldwerk, maatschappelijk werk en een uitstapprogramma op maat voor deze vrouwen. De Haven zoekt ze op en is respectvol present als stoppen geen optie is.