De Bijbel als handboek voor mentale gezondheid?

Onze mentale gezondheid gaat achteruit blijkt uit onderzoek: eenzaamheid, depressie, burn-out en suïcidaliteit nemen toe, vooral ook onder jongeren. Nu kun je dit probleem overlaten aan de psychische hulpverlening, maar zou God als onze Schepper niet het beste weten wat goed voor ons is?

Laat ik beginnen om aan te geven dat dit geen pleidooi is tegen psychologische hulp. Ik ben zelf hulpverlener geweest en heb tien jaar in de psychiatrie en psychosociale hulpverlening gewerkt. Daarnaast heb ik zelf mentale klachten gehad en hulp gezocht. Ervaring op twee fronten dus, maar ook geloofservaring! Ik heb ontdekt hoe krachtig Gods Woord is als we door een moeilijke tijd gaan, dat de Bijbel handvatten aanreikt om het risico op mentale klachten te verkleinen en dat veel psychologische inzichten verrassend veel op bijbelse adviezen lijken. Soms is de Bijbel net een handboek voor mentale gezondheid!

Gods Woord geeft licht en waarheid

Als wij worstelen met onze mentale gezondheid ervaren wij dat vaak als een periode van duisternis waarin wij gevoelig zijn voor leugens. Leugens over:

• onszelf: ‘ik ben niets waard’;
• anderen: ‘ik ben anderen tot last, ze hebben een hekel aan mij’;
• de situatie: ‘het komt nooit meer goed’ en
• God: ‘Hij heeft zich van mij afgekeerd’.

Het is belangrijk om tegenover deze gedachten de waarheid van Gods Woord te plaatsen, om zijn licht erover te laten schijnen.

Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.
– Psalm 119:105 (HSV)

Wijs mij de weg van uw waarheid en onderricht mij, want U bent de God die mij redt, op U blijf ik hopen, elke dag weer.
– Psalm 25:5 (NBV’21)

Handboek voor mentale gezondheid?

De Bijbel is natuurlijk niet bedoeld als handboek voor mentale gezondheid, maar er worden ons – vanuit onze relatie met God – goddelijke principes aangereikt die belangrijk zijn voor onze mentale gezondheid. Een aantal voorbeelden:

• Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God; en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus.
  – Filippenzen 4:6-7 (HSV)

Deze tekst bevat prachtige psychologische inzichten! Zorgen maken/piekeren is niet goed voor onze mentale gezondheid; bidden daarentegen juist wel. Dankbaarheid heeft ook een positief effect; je voelt je er gelukkiger door.

• Ook vanuit de schepping worden ons principes aangereikt die essentieel zijn voor onze mentale gezondheid. Zoals een goed dag-nachtritme en de rustdag. Onze 24-uurs economie jaagt ons op, terwijl het niet gezond is om altijd ‘aan’ te staan en maar door te gaan.
• God zag dat het niet goed was dat de mens alleen was, dus het is niet gek dat door de individualisering de eenzaamheid toeneemt. We hebben gezelschap nodig en de zorg voor anderen heeft een positief effect op onze eigen mentale gezondheid.
• En dan het principe van vergeving: in de hulpverlening komt daar steeds meer aandacht voor, omdat het je helpt om verder te kunnen.
• In de Bijbel staan veel wijsheden die ons bijvoorbeeld leren om te gaan met lijden en verlies. Voor alles is een tijd zegt Prediker. Lijden hoort bij het leven, maar heeft niet het laatste woord. Daardoor is er hoop voor de toekomst.

Gods Woord geeft (h)erkenning en bemoedigt ons om vol te houden als we het moeilijk hebben. Er zijn verrassend veel bijbelse personen die worstelen met mentale gezondheid en het mag er zijn. Het is opgeschreven in Gods Woord en God wijst hen die terneergeslagen zijn nooit af, maar gaat liefdevol met hen om. God laat ons dus niet alleen, maar is erbij in het donkere dal; wat een troost!

De Bijbel is niet bedoeld als handboek voor mentale gezondheid, maar laten we leven in relatie met Hem en zijn Woord ter harte nemen; God weet immers wat het beste voor ons is!

Mijn dochter, heb aandacht voor mijn woorden, geef aan mijn uitspraken gehoor.
Houd ze steeds voor ogen, bewaar ze in het diepste van je hart.
Ze zijn het leven voor wie ze aanvaarden, sterken heel het lichaam als een medicijn.
Van alles waarover je waakt, waak vooral over je hart, het is de bron van je leven.
– Spreuken 4:20-23 (NBV’21)

Aan de slag!

Ga met een geloofsvriend(in) het gesprek aan over de inhoud van de blog en deel jullie persoonlijke ervaring over mentale gezondheid in combinatie met de Bijbel.

–

Naar: Laat er licht zijn!, Marijke Gootjes.