Het dal van de dorre doodsbeenderen – wat betekent dit voor jou vandaag?

07

dec

Martina Fraanje

Het is een huiveringwekkend beeld dat in hoofdstuk 37 van Ezechiël wordt geschetst. Een dal waarin verdroogde botten liggen. Ik kan me voorstellen dat als er nu een film van zou worden gemaakt de camera er met een drone overheen zou vliegen. Van bovenaf zie je ze liggen in een dal. Het gaat maar door. Rijen en rijen botten, doods, dor, zonder enige hoop op herleven. Het dal van de dorre doodsbeenderen is een bekende scéne uit een niet zo bekend boek, het boek Ezechiël, dat zijn naam dankt aan de profeet tot wie God zich in beelden, woorden en visioenen richt. Waar gaat deze passage over? Hoe kan dit ons vandaag hoop geven?

Ezechiël profeteert te midden van de Babylonische ballingschap. Het volk Israël bevindt zich in een hopeloze en uitzichtloze situatie. Ezechiël behoorde tot een groep die al is weggevoerd naar Babylon, samen met andere leiders van Israël. Als hij daar is, krijgt hij visioenen die op het eerste gezicht best onbegrijpelijk zijn. Het lijkt alsof de aanwezigheid van God zich verplaatst van Jeruzalem naar Babylon. Dat kan toch niet!

In één van de hoofdstukken die voorafgaan aan hoofdstuk 37, krijgt Ezechiël bericht vanuit Jeruzalem en dan vallen de puzzelstukjes op zijn plek. Jeruzalem is gevallen en de tempel is verwoest. Het sprankje hoop dat er wellicht nog was, is de grond in geboord. Van de ijkpunten van de identiteit van het volk Israël, is niets meer over. Geen thuisland, geen koningshuis en geen huis voor God om je vertrouwen op stellen. Dan komt dat beeld van het dal van de dorre doodsbeenderen.

Het dal van de dorre doodsbeenderen doet denken aan een slagveld. Een plaats waar hevig is gevochten, maar is verloren. Niet recent, maar een poosje geleden, want het vlees is al verteerd of opgevreten door dieren. Het begraven van lichamen is belangrijk, dat was toen zo en is nu nog steeds zo. Het is het laatste dat je kunt doen voor mensen die zijn overleden. in die tijd was het laten liggen van de lichamen een straf. Het was een afschrikwekkend teken: deze mensen verdienden niet eens een fatsoenlijke begrafenis.

God vraagt aan Ezechiël of deze botten nog tot leven kunnen komen… Ezechiël laat het in het midden. God weet dat alleen. Misschien durft hij de hoop niet eens uit te spreken. In de boeken van Mozes is het altijd duidelijk geweest. Als je de wetten van God niet navolgt, zul je sterven. Het is een doodlopende weg als je de weg van het leven verlaat. Dat is wat het beeld representeert: er is geen hoop voor het volk Israël. De ziel is eruit, hun weg is doodgelopen.  

Wat er dan gebeurt, is onvoorstelbaar. Ezechiël moet profeteren in het dal van de dorre doodsbeenderen. Hij moet profeteren tegen de wind. Hier staat een woord in het Hebreeuws dat een aantal betekenissen heeft: het woord ruach betekent ‘wind’, ‘adem’ en ‘geest’. Het komt een aantal keer voor in dit gedeelte. Het is ook het woord voor Gods Geest die al bij de schepping waait om tot leven te wekken. Het woord waarin in Genesis wordt beschreven dat God de adem in de neus blaast van de eerste mens. Door Gods Geest komt er leven. De botten worden, stap voor stap weer gebouwd tot levende mensen. God legt zelf het visioen uit aan Ezechiël:

Dan zult u weten dat Ik de HEERE ben, als Ik uw graven open en als Ik u uit uw graven doe oprijzen, Mijn volk. Ik zal Mijn Geest in u geven, u zult tot leven komen en Ik zal u in uw land zetten. Dan zult u weten dat Ík, de HEERE, dit gesproken en gedaan heb, spreekt de HEERE.
– Ezechiel 37: 13-14 (HSV)

Gods Geest schept nieuw leven in een hopeloze situatie. Gods Geest zal uitreiken naar de mensen en hen terug doen keren uit ballingschap. Niet de werkelijkheid, dat dal van de dorre doodsbeenderen, maar Gods perspectief geeft hoop op nieuw leven.

Waar zie jij het dal van dorre doodsbeenderen? Welke beelden komen er in je op als je eraan denkt? Zelf kreeg ik een soort flashback van een aantal scénes uit ‘The Lion King’. Ik moest denken aan die plek waar de hyena’s rondhangen. Een kale dorre plek met veel botten. Die beesten willen alleen maar stukmaken, vlees eten, knagen. In de film is dat volgens mij ook een beeld voor de krachten die erop uit zijn om de natuur stuk te maken. Als je naar de cijfers kijkt over klimaatverandering, over ontbossing, over uitstervende dier- en plantensoorten, geven die geen hoop. Ik bedoel niet te zeggen dat je geen impact kunt maken. Misschien kan dat best, ik ben er in ieder geval super voor om het te proberen. Maar als we naar de realiteit kijken, is er heel vaak geen reden te vinden om hoopvol te zijn.

Onze wereld komt pas weer tot leven als Gods Geest erover waait. Voor al die situaties waarin de levenslijn is afgebroken, kan God met zijn adem nieuw leven inblazen.

Aan de slag!

Dit jaar worden de kerstbomen vroeg in huis gehaald. Mensen hebben een hang naar troost en gezelligheid en al ver voor Advent kruipen ze in hun verwarmde huizen met de lichtjes aan. We willen gezelligheid en een gevoel van knusheid in een tijd van harde cijfers en sociale afstand. Maar Advent gaat over het verwachten van Gods komst in deze wereld. In de aanloop naar kerst kijken we niet uit naar het kindje Jezus in de kribbe. We kijken uit naar Jezus’ komst. Hij is de opgestane. Jezus, in wie God een reddingsplan is begonnen voor deze wereld in nood. Die met zijn Geest leven geeft en perspectief op de nieuwe wereld van God. Laten we God verwachten die met zijn adem het dal van de dorre doodsbeenderen zal doen herleven! Hoe geef jij daar vorm aan in deze tijd?

Deel deze overdenking

  1. Isabella schreef:

    Prachtig.
    Even heel heftig om bepaald te worden bij die beenderen, de dood. En dan Ruach een hoop van leven.

  2. Tess schreef:

    Oh en wat een hoop hebben wij in Hem!! Dankbaar voor zoveel vandaag 🙌🏻

  3. Juliette schreef:

    Heel mooi, de hoop in Jezus wederkomst, dat is advent !

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2023 Zij Lacht | Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap