De overspelige vrouw – waarom wij niet mogen oordelen

30

mrt

Lydia Hiemstra

Ik weet niet of jij dit ook hebt, maar ik betrap mezelf er weleens op hoe snel ik een oordeel klaar heb over vrienden, kennissen, voorbijgangers, en zelfs mensen uit de kerk. Mogen wij wel of niet oordelen en waarom dan wel of niet? Ik neem je vandaag mee naar het verhaal van de overspelige vrouw om antwoord te krijgen op deze belangrijke vragen.  

De overspelige vrouw 

En de Schriftgeleerden en de Farizeeën brachten een vrouw bij Hem die op overspel betrapt was. En toen ze haar in het midden hadden doen staan, zeiden zij tegen Hem: Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt bij het plegen van overspel. In de wet nu heeft Mozes ons geboden zulke vrouwen te stenigen; U dan, wat zegt U? En dit zeiden zij om Hem te verzoeken, opdat zij iets hadden om Hem aan te klagen.  

Maar Jezus bukte en schreef met de vinger in de aarde. En toen zij Hem dit bleven vragen, richtte Hij Zich op en zei tegen hen: Wie van u zonder zonde is, laat die als eerste de steen op haar werpen. En opnieuw bukte Hij en schreef in de aarde. Maar toen zij dit hoorden en in hun geweten overtuigd waren, gingen zij weg, de één na de ander, te beginnen bij de oudsten tot de laatsten; en Jezus werd alleen achtergelaten, en de vrouw die in het midden stond.  
Jezus nu richtte Zich op en toen Hij niemand zag dan de vrouw, zei Hij tegen haar: Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld? En zij zei: Niemand, Heere. En Jezus zei tegen haar: Dan veroordeel Ik u ook niet; ga heen en zondig niet meer.
– Johannes 8: 3-10 (HSV) 

De balk en de splinter 

Je zou zeggen: de Schriftgeleerden en Farizeeën hadden het toch goed? Als kenners van de wet wisten zij dat er stond dat zo’n vrouw (en overigens ook de man!) gestenigd moest worden als sprake was van overspel. Jezus kende de wet ook, maar toch draait Hij het om. Hij zegt: Haal eerst maar eens de balk uit je eigen oog,voordat je naar de splinter van iemand anders kijkt (Mattheüs 7:5). Waarom doet Hij dit? 

De bedoeling van de Schriftgeleerden was om Jezus te verzoeken en uit te dagen om een oordeel te vellen over deze overspelige vrouw. Door het schrijven op de grond maakt Jezus duidelijk dat Hij geen oordeel uit wil spreken. Nadat de Schriftgeleerden maar blijven aandringen, geeft Hij toch antwoord. Een antwoord waar ze even flabbergasted van zijn.
Wie van u zonder zonde is, laat die als eerste de steen op haar werpen.
Iemand (ver)oordelen doet erop lijken dat jij het allemaal beter weet. Dat jij de beste bent en niets verkeerd doet. Je plaatst jezelf boven iemand anders en bent de rechter. Jezus zegt met zijn antwoord dat de Schriftgeleerden ook zondaars zijn en daarom niet voor rechter kunnen spelen. Wij mogen dus simpelweg niet (ver)oordelen, omdat we zondaars zijn. Alleen iemand zonder zonde kan en mag oordelen.  

Jezus kwam om te redden, niet om te oordelen 

Jezus was en is de enige zonder zonde. Toch (ver)oordeelt ook Jezus de overspelige vrouw niet. Daarmee laat Hij zien dat toen Hij de eerste keer naar de aarde kwam, niet gekomen is om te oordelen, maar om te redden. Hij wil niet dat wij uiteindelijk veroordeeld worden, Hij wil dat we leven en voor altijd dicht bij Hem kunnen zijn. 
De tweede keer dat Jezus naar de aarde komt, zal de aarde geoordeeld worden. En weet je wat nu zo tof is? Doordat Jezus de eerste keer kwam om ons te redden, kan Hij ons ook redden bij het laatste oordeel. We zullen geoordeeld worden en door onze zonden zullen we schuldig worden verklaard. Maar dan komt Jezus!
Als we geloven dat Jezus kwam om ons te redden zal Hij voor ons gaan staan en zeggen: ‘Ik heb je zonde al gedragen, jij bent vrij en zondeloos.’  

Het doel van oordelen 

En nu komen we bij iets heel tegenstrijdigs. Vanuit bovenstaand stuk kun je concluderen: wij mogen niet oordelen, alleen Jezus mag dat. Toch staat er in 1 Korintiërs 5:12 (NBV) het volgende: 

Waarom zouden we over buitenstaanders oordelen? U hoeft toch alleen te oordelen over leden van de gemeente?

Huh? Mogen we toch wel oordelen? Ik denk dat het verschil tussen het ene oordelen (zoals de Schriftgeleerden en Farizeeën deden) en het andere oordelen (zoals in de Korinthebrief staat) zit in het doel wat je hebt. We moeten niet oordelen met als doel veroordeling, zoals de Schriftgeleerden en Farizeeën deden. Zij wilden Jezus aanklagen en de vrouw veroordelen voor de zonde die ze had gedaan. Wij moeten ‘opbouwend’ oordelen. Als je ziet dat een medechristen een zonde begaat, spoort de Bijbel ons aan om elkaar aan te spreken op onze zonden, zodat degene die de zonde begaat zich weer kan bekeren. Dit is oordelen, omdat je van iemand houdt en je wilt dat diegene en de gemeente opgebouwd worden.  

Aan de slag! 

Best lastig dat oordelen en wanneer er een tijd is om het wel of niet te doen. Let er vandaag eens op en als je een oordelende gedachte krijgt, ga dan na of dit iets positiefs bijdraagt of alleen maar negatief is. 
Probeer naar de ander te kijken door Gods ogen en wordt zo vervuld van zijn liefde voor de mensen om je heen.  

Deel deze overdenking

  1. Anne schreef:

    Mooi stuk, iets waar ik de laatste tijd ook over nagedacht heb. Ik las een artikel over seksueel misbruik en de kerk die dit in de doofpot stopte. Hieruit kwam tussen mij en mijn man een gesprek op gang. Moeten wij als christenen iemand vergeven die zoiets gedaan heeft, en daarnaast diegene niet straffen? Ja, wij moeten iedereen vergeven, maar doe je hiermee de slachtoffers niet onrecht aan? In dit stuk komt dit voor mij naar voren. Deze overspelige vrouw zal een man hebben gehad. Waarschijnlijk kreeg hij dit wel te horen, wat hem verdriet bracht. Toch veroordeelde Jezus deze vrouw niet, ondanks dat dit andere verdriet bracht en daarmee haar man misschien onrecht mee aan deed. Zou je dit op deze manier kunnen doortrekken naar het artikel wat ik las?

    Ik ga er nog eens verder over nadenken.

    • Jeannette schreef:

      De wet was duidelijk dat zowel de man als de vrouw die overspel pleegde gestraft moesten worden. Dat nu alleen de vrouw zou worden gestraft/verantwoording geroepen was niet volgens de wet en een strikvraag voor Jezus.
      Het gaat m. i. niet om toedekken van een zonde. De gevolgen heeft ze moeten dragen.

      Ik zie geen het verband tussen overspel en door je genoemde seksueel misbruik.
      Overspel heeft 2 instemmers, seksueel misbruik een dader en slachtoffer(s).
      Seksueel misbruik dient zeker gestraft te worden. Het slachtoffer dient gehoord en recht gedaan te worden.

    • Lydia (schrijfster) schreef:

      Hoi Anne!
      Ik heb ook even een tijdje nagedacht over je berichtje, vandaar dat het antwoord even op zich liet wachten. Dit bijbelgedeelte en ook deze blog ging over veroordeling en niet over vergeving, maar ik snap je vraag. Moeilijke kwestie die misschien ook niet zo zwart-wit is. Ik zal proberen uit te leggen hoe ik er over denk:

      Je vraag was: ‘wij moeten iedereen vergeven, maar doe je hiermee de slachtoffers niet onrecht aan?’ Ik denk dat vergeving en medeleven voor het slachtoffer wel hand in hand kunnen gaan. Vergeven betekent niet dat je vergeet wat er is gebeurd, maar dat je het diegene niet meer kwalijk neemt. Dat is een groot verschil. Dat betekent dus ook dat als je iemand vergeeft het niet meer uit maakt of diegene gestraft wordt of niet.

      Uiteindelijk komt iedereen voor de troon van God en moet iedereen zich verantwoorden naar aanleiding van zijn of haar daden. Dus het kan zo zijn dat er hier op aarde geen straf wordt uitgesproken over bepaalde daden, maar je zult altijd nog rekenschap tegenover God moeten afleggen. Er zal dus altijd recht worden gesproken door de beste Rechter: God.

      Dus als antwoord op je vraag: nee ik denk dat het niet onrechtvaardig is naar de slachtoffers toe als je de daders vergeeft. Wel is het natuurlijk zo dat je je over het slachtoffer moet ontfermen en niet moet doen alsof het niet zo erg is. Jeanette omschreef dat ook heel mooi hieronder!

  2. Siem de Vreede schreef:

    “Jezus kwam om te redden, niet om te oordelen” Als je de tekst over de wederkomst van Jezus leest in 2 Thes. 1:6-9, gaat Jezus dan zijn onvoorwaardelijke liefde verklaren aan de gehele mensheid? Nee, wat Hij gaat doen is voorwaarden stellen, oordelen en straffen. Van wat komt Jezus ons eigenlijk van redden? In feite van Hemzelf. Hij komt ons redden van de straf die we van Hem krijgen als we Zijn evangelie niet gehoorzamen. Als Jezus wederkeert dan krijgen dus we een theocratie.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2023 Zij Lacht | Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap