Zwoegen tot in de eeuwigheid?

Waarom werken we eigenlijk allemaal zo hard? Uiteindelijk zullen we toch allemaal sterven? Waarom geeft God ons dan zoveel vermoeiende bezigheden? In het boek Prediker staat een prachtig gedicht, dat vrijwel alle moeilijkheden kan relativeren. Het gaat over dat God voor alles een tijd heeft vastgesteld.

Voor alles is er een vastgestelde tijd, en er is een tijd voor elk voornemen onder de hemel.
– Prediker 3:1 (HSV)

Voor ons kleine mensen is het vaak moeilijk om te begrijpen waar alles heengaat. In een tijd waarin het nieuws dagelijks gaat over oorlog, extremen in het weer en gewelddadige incidenten, kan het lijken alsof we steeds verder bij God vandaan drijven. Maar God heeft alles al voorzien. Hij wist al lang wat er nu zou gebeuren.

Het zwoegen

In Prediker 3:9-11 staat: “Welk voordeel heeft hij die werkt, van datgene waarvoor hij zwoegt? Ik heb gezien welke bezigheid God de mensenkinderen gegeven heeft om zich daarmee te vermoeien. Hij heeft alles op zijn tijd mooi gemaakt. Ook heeft Hij de eeuw in hun hart gelegd, zonder dat de mens het werk dat God gedaan heeft, van het begin tot het eind kan doorgronden.” (HSV)

Twee dingen vallen mij hierin op, waar ik je graag in mee wil nemen.

Waarvoor werken we?

Welk voordeel hebben we van hetgeen waarvoor we zwoegen? Sinds de zondeval moet de mens werken om zijn eten bij elkaar te scharrelen. Waar dat vroeger om het bewerken van het land ging, gaat dat tegenwoordig om een grote verscheidenheid aan taken waar we geld voor terug krijgen. Maar als er in Prediker 3:2 staat: “Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven”, waarvoor zouden we dan werken? We zullen uiteindelijk toch allemaal sterven. Al dat werk wordt zelfs genoemd als iets om ons mee te vermoeien.

Voor mij voelt het vaak ook zo: het grootste deel van de week gaat ‘op’ aan werk. Mijn werk bestaat dan wel uit mensen vrij direct verder proberen te helpen, maar aan het einde van de dag kom ik moe thuis en heb ik nauwelijks meer energie om te koken en gezellig te doen tegen manlief.

Onze inspanning is niet tevergeefs

God heeft ‘de eeuw’ in ons hart gelegd. De eeuw, wat is dat? Het staat voor het idee dat het leven verder gaat na het huidige bestaan. Het besef van een eeuwigheid dus. Maar de eeuwigheid is ook een andere dimensie: het bestaat niet alleen uit het hiernamaals, maar ook uit een grotere werkelijkheid, die nu al om ons heen is.

Aan de ene kant maakt dat besef mij nog benauwder: we werken ons moe, waarna we uiteindelijk toch sterven, om vervolgens de eeuwigheid in een ander bestaan te zullen doorbrengen. Ik vind dat nogal wat. Kunnen we dan niet beter gezamenlijk stoppen met werken, voor elkaar zorgen en elkaar het beste gunnen?

Aan de andere kant geeft het ook hoop: wat we doen heeft soms meer waarde dan wij kunnen zien, omdat die dimensie van de eeuwigheid iets abstracts is. Zoals Paulus in 1 Korinthe 15:58 zegt: “…wetende dat uw inspanning niet tevergeefs is in de Heere.” (HSV)
Alles wat uit liefde voor de Heere is gedaan, zal van waarde zijn en zal voor eeuwig blijven bestaan. Met die gedachte kunnen we misschien met een geruster hart ons werk in Gods hand leggen. We werken dan niet voor onszelf of zonder doel, maar voor God.

Het genieten

Ook beschrijft de schrijver van Prediker een wat positievere gedachte in vers 12 en 13: “Ik heb gemerkt dat er voor hen niets beter is dan zich te verblijden en het goede te doen in hun leven, ja ook, dat ieder mens eet en drinkt en het goede geniet van al zijn zwoegen. Dat is een gave van God.” (HSV)

In plaats van ons te focussen op de dingen die ons vermoeien, moeten we misschien af van het idee dat we altijd een directe, zichtbare beloning verdienen. Doe wat je doet uit liefde voor God en het zal van waarde zijn. Door meer in het moment te leven, kunnen we dat steeds meer doen. We kunnen dan misschien zelfs gaan genieten van wat we doen. Dát is de gave van God. En laat de mooiste troost dan dit zijn: als het onze tijd is om te sterven en we zullen in ‘de eeuw’ komen, dan zullen alle positieve dingen in het gedicht ver uitstijgen boven de deprimerende gedachten van nu.

Aan de slag!

Sta vandaag eens extra stil bij de gaven van God, juist in de taken die je vermoeid kunnen maken.