Wat doe jij als je angstig bent?

Niet weer. Een onrustig gevoel komt opzetten en ik voel me opgesloten in mijn eigen lichaam. Het liefst wil ik vluchten. Maar ik weet niet waarheen. Negatieve gedachten beginnen als een CD rond te draaien en er is niets wat ik kan doen om ze tegen te houden. ‘Er gaat iets ergs gebeuren’, zeggen ze. ‘Het gaat fout’, zeggen ze. ‘Jij kan het niet’, zeggen ze. En ze zeggen nog veel meer dingen die me alle moed en hoop laten opgeven. Als de paniek eindelijk is uitgedoofd blijf ik verslagen achter: ‘Waarom Heere? Waar bent U? Wat moet ik toch doen als ik angstig ben? Waar moet ik heen met mijn angst?’

Heb jij veel te maken met angst?

Heb jij in je leven veel te maken met angst en bezorgdheid? Angst is een emotie die bij onze gebroken wereld hoort. Er zijn veel onzekerheden en gevaren in het leven, die ons – terecht – bang en bezorgd kunnen maken. Misschien pieker jij wel veel over je toekomst, of over de toekomst van onze wereld. Misschien ben jij bang om te falen, of voor sociale situaties. Of misschien heb jij wel hele andere angsten die je erg in beslag houden.

Als angst grote vormen aanneemt in ons leven, dan kan het onze hele dagen en nachten in beslag nemen. Je voelt je opgejaagd, onrustig, je maakt doemscenario’s in je hoofd of je gedachten zijn negatief en somber. Angst kan voelen als een dikke mist waar je niet meer doorheen kunt kijken. Het kan je lichaam en je gedachten naar beïnvloeden. En het kan je functioneren dus oprecht verstoren.

Zelf heb ik in mijn leven veel geworsteld met angst, bezorgdheid, gepieker en stress. In dusdanige mate dat ik regelmatig last had van paniekaanvallen. Een paniekaanval is eigenlijk een toppunt van angst: Je lijf reageert heel heftig en het voelt oprecht alsof je doodgaat. Redeneren en rustig nadenken is op dat moment onmogelijk: alle alarmbellen gaan af en je bent in gevecht met jezelf, je lichaam en je eigen gedachten.

Angst op de zee

Juist hierom is Markus 4 één van mijn favoriete Bijbelgedeeltes. Het gaat over Jezus, die sliep in het midden van een grote storm op zee. Terwijl de discipelen op het schip de storm niet meer overzagen en doodsbang waren. Lees maar mee:

En er stak een harde stormwind op en de golven sloegen over in het schip, zodat het al volliep. En Hij (Jezus) lag in het achterschip te slapen op een hoofdkussen; en zij wekten Hem en zeiden tegen Hem: Meester, bekommert U Zich er niet om dat wij vergaan?
– Markus 4:37–38 (HSV)

Ik weet niet hoe het voor jou voelt, maar ik herken me ontzettend in de discipelen. Het begint figuurlijk te stormen in ons leven en de situatie het lijkt niet meer te overzien. We voelen ons machteloos en bang. En we stellen onszelf de vraag: Jezus, waar bent U? Ziet U niet wat er gebeurt? Bekommert U zich er niet om dat ik verga? Die laatste vraag: Zo rauw en echt. Je herkent de teleurstelling, de angst, en ook de frustratie: Maakt het U dan niets uit?!

Jezus stilt de storm

De reactie van Jezus is zo anders dan die van de discipelen. Hij sliep midden in de storm! Maar dan, als de discipelen Hem wakker maken, gebeurt er een wonder:

En Hij, wakker geworden, bestrafte de win en zei tegen de zee: Zwijg, wees stil! En de wind ging liggen en er kwam een grote stilte. En Hij zei tegen hen: Waarom bent u zo angstig? Hebt u dan geen geloof? – – Markus 4:39–40 (HSV)

Dit laat zien hoe almachtig Jezus is. Niets is te overweldigend en te moeilijk voor Hem. Hij spreekt, en de woeste zee gehoorzaamt. Sterker nog: er kwam een grote stilte. Jezus kan ons uit al onze omstandigheden redden en Hij brengt een grote stilte. Dat kan Hij fysiek doen door onze omstandigheden te veranderen, zoals hij deed op de zee. Maar dat kan Hij ook doen door ons een innerlijke rust te geven, midden in onze omstandigheden. Je hoort Zijn stem en je weet op dat moment dat Hij alles in Zijn handen heeft. Die gedachte geeft mij zo ongelofelijk veel hoop.

Ook als het moeilijk is. Ook als het lijkt dat God je niet ziet. Denk dan aan deze geschiedenis: De discipelen vroegen aan Jezus: ‘Ziet U ons niet?’ Maar Jezus stelt een hele andere vraag: ‘Waarom zijn jullie zo angstig? Hebben jullie dan geen geloof?’ Alsof Hij zeggen wil: Natuurlijk zie ik jullie wel. Waarom denken jullie dat ik niet van jullie afwist? Waarom geloven jullie niet dat God het beste met jullie voorheeft?

Er is zoveel onzeker in ons leven, maar één ding is niet onzeker: God is Almachtig, Hij is jouw Schepper en Hij is altijd bij je. Het sleutelwoord tegen al onze angsten is dus: vertrouwen. Vertrouwen dat God erbij is. Dat Hij jouw leven leidt. Dat jij je geen zorgen hoeft te maken over dingen die niet binnen jouw controle liggen. Dat alleen Hij invloed heeft op die dingen.

Is dan al mijn angst zomaar weg?

Helaas, in mijn leven niet. Het leven is complex en er is niet zomaar een makkelijke formule. Angsten kunnen door veel oorzaken zijn ontstaan en het is niet gemakkelijk om zomaar van een angst- of paniekstoornis verlost te worden. Zoek daarom altijd de hulp van een professional als angst grote vormen aanneemt in jouw leven: God geeft je ook mensen die jou kunnen helpen op weg naar herstel. Maar vertrouwen blijft voor mij het hoofdthema: vertrouwen dat God mij ziet en kent, en dat Hij mijn door mijn angsten heen veel meer zekerheid in Hem wil geven. Dat Hij in mijn levensscheepje aanwezig is.

Aan de slag!

Als jij momenteel worstelt met veel angst en zorgen: weet dan dat je niet alleen bent. En dat jouw angsten jou niet definiëren. Je bent een sterke en prachtige vrouw en je bent zo geliefd. Je staat er niet alleen voor: God weet van jouw bezorgdheid af en Hij heeft een plan met jou. Ook al lijkt dat nu onmogelijk.

• Waar ben jij bang voor? Schrijf al je angsten eens eerlijk op, en leg ze voor aan God in gebed.
• Wat is de eerste stap die jij kunt zetten op weg naar herstel? Voorbeelden van stappen zijn:
  – Je zorgen delen met iemand die je vertrouwt
  – Grenzen stellen
  – Luisteren naar je lichaam en goed uitrusten
  – Je gedachten bevragen en ontdekken waar je angst vandaan komt
  – Een betrouwbaar boek lezen over oorzaken van angst
  – Een gesprek met een hulpverlener/deskundige plannen