Niet zien en toch geloven, hoe dan?! – deel 1

We kennen allemaal de uitspraak: ‘Eerst zien, dan geloven.’ Het is afgeleid van Thomas, een volgeling van Jezus. Hij wilde Jezus eerst in levenden lijve zien en Hem aanraken, voordat hij kon geloven dat Hij was opgestaan uit de dood. Jezus zegt als reactie daarop: “Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.” Waarom lijkt het zien voor Jezus een ondergeschikte rol te spelen, en hoe moeten wij dan geloven? 

Ik wil je vragen om Johannes 20:24-29 te lezen. 

Wij leven in een tijd waarin ‘zien’ enorm belangrijk is. We zijn visueel ingesteld; denk maar aan alle beeldschermen. Beeldend onderwijs is effectief, omdat we daardoor beter begrijpen en onthouden. Door te zien worden we sneller geraakt, zodat we in beweging komen. Social media en marketing spelen hierop in. En dan zegt Jezus: ‘Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven…’ Waarom is het zien ondergeschikt?

Het zien ondergeschikt

1. Thomas kreeg, net als vele anderen in die tijd, het bewijs van Jezus’ opstanding. Hij kon het met zijn ogen zien. Voor alle generaties daarna zou dat niet meer mogelijk zijn. Jezus is teruggegaan naar Zijn Vader; Hij is niet langer zichtbaar als mens op aarde. Als zien het belangrijkste onderdeel van geloven zou zijn, hadden wij een probleem!
   
2. Daarnaast kunnen we ons afvragen hoe stabiel geloof is dat afhankelijk is van het zien.
   Neem bijvoorbeeld het volk Israël: ze zagen de straffen voor de Egyptenaren en Gods bescherming voor henzelf. Ze zagen de HEERE Die voor hen uitging, overdag in een wolkkolom en ’s nachts in een vuurzuil. Maar dan ineens… zien ze de zee voor zich, de vijand achter zich en hun geloof wankelt meteen! God toont Zichzelf opnieuw en het geloof komt terug, maar niet voor lang. Ze willen een God die ze kunnen zien en maken het gouden kalf. Het lijkt er dus op dat je het zien nodig hebt om te kunnen geloven. Dat het risico groot is dat je het geloof verliest zodra je God niet ziet, of zodra je problemen ziet.
   
3. Geloven gaat niet over zien, maar over vertrouwen. Vertrouwen betekent ‘geloven dat iemand (in dit geval God) betrouwbaar is en doet wat Hij zegt’. Door de eeuwen heen is God betrouwbaar gebleken. Jezus had voorzegd dat Hij zou sterven en na drie dagen zou opstaan uit de dood. Thomas had Jezus blind kunnen vertrouwen op Zijn woord.
   
4. ‘Eerst zien, dan geloven’ klinkt aannemelijk, maar klopt deze uitspraak wel? Is het zien een voorwaarde of een garantie voor geloof? Jezus had veel volgers vanwege de wonderen die zij zagen. Toch geloofden ze niet in Hem als Zoon van God. En nog steeds zijn er gelovigen die afhaken, terwijl ze eerder wonderen hebben gezien, soms zelfs in hun eigen leven. Zien is geen voorwaarde om te geloven en zien biedt geen garantie voor geloof. 

Niet zien en toch geloven, hoe dan?! 

Paulus zegt: ‘Hoe kunnen ze in Hem geloven als ze niet over Hem hebben gehoord?’ (…) ‘Door te luisteren kom je tot geloof, en wat je hoort is de verkondiging van Christus.’ (Romeinen 10:14b en 17, NBV21)

Blijkbaar gaat het dus niet om de ogen, maar de oren! Oren om te horen, die wíllen horen naar wat God te zeggen heeft. Luisteren vraagt om een keuze. Het is net als in een gesprek: je kunt niet goed luisteren naar de ander als je met allerlei andere dingen bezig bent, veel geluid of afleiding om je heen hebt of zelf constant aan het woord bent. Luisteren naar Gods stem is nog moeilijker, omdat we Hem dus niet zien, en vergt inspanning. 

Eerst zien, dan geloven of eerst geloven en dán zien?

Geloof begint dus met het evangelie horen, daarin geloven en willen luisteren naar Gods stem. De Geest helpt ons Zijn stem te verstaan en geeft ons inzicht in Zijn Woord(en) (Johannes 14:26). Vervolgens zul je ontdekken dat God Zichzelf laat zien. De Geest geeft ons ‘geestelijke ogen’, waardoor we geestelijk zullen zien en ons geloof gaat groeien. 

Geloof… overtuigt ons van de waarheid van wat we niet zien.
– Hebreeën 11:1b (NBV21)

Dus laten we het omkeren: eerst geloven, dan zul je zien! 

Aan de slag!

Hoe ervaar jij het niet zien en toch geloven? Waar heb jij de meeste moeite mee en wat helpt je juist? Lees (of luister) ook morgen het vervolg op deze overdenking: ‘Eerst geloven en dan zien’.