Soms zou ik willen dat ik niet zo rijk was…

Weet je, soms zou ik willen dat ik niet zo rijk was. Niet voor een dagje, maar gewoon, in het algemeen. Begrijp me niet verkeerd. Het is echt niet zo dat ik in het geld rond zwem. Ik ben gewoon maar een student die probeert rond te komen van wat ik heb. Ik zeg dit ook niet om te proberen ondankbaar te zijn. Ik ben juist heel dankbaar voor alles wat ik heb. Het is een zegen om je niet druk te hoeven maken over wat je elke dag gaat eten of drinken. We hebben het enorm goed in Nederland en daar wil ik niet makkelijk over doen. Het is ook niet zo dat ik graag arm zou zijn. Het lijkt me verschrikkelijk om in armoede te moeten leven. En toch… soms zou ik willen dat ik niet zo rijk was. Ik zal je uitleggen waarom.

Daar staan ze dan. Achter hen ligt de woestijn. Voor hen ligt het beloofde land. Bijna is het moment daar. Bijna mogen ze het land gaan innemen. Bijna mogen de Israëlieten in het beloofde land gaan wonen. Maar voordat ze dat gaan doen, spreekt Mozes hen nog voor een laatste keer toe. Hij houdt hen de geboden, die God hen heeft gegeven, nog één keer voor. Zó moeten ze gaan leven, straks als ze in het beloofde land zijn. Zo moeten ze met elkaar omgaan. Als ze dat doen, zullen ze precies leven zoals God het wil. Midden in zijn toespraak zegt Mozes opeens iets opvallends:

‘Jullie Heer God zal jullie in het land brengen, zoals Hij aan jullie voorvaders Abraham, Izaäk en Jakob heeft beloofd. Hij zal jullie grote, goede steden geven die jullie niet hebben gebouwd. En huizen vol met allerlei spullen die jullie daar niet hebben neergezet. En waterputten die jullie niet hebben uitgehakt. En wijngaarden en olijfbomen die jullie niet hebben geplant. Jullie zullen meer dan genoeg te eten hebben. Wanneer het dan zo goed met jullie gaat, pas er dan voor op dat jullie de Heer niet vergeten. Want Hij heeft jullie uit de slavernij in Egypte bevrijd.’ (Deuteronomium 6:10-12)

Het volk is het land nog niet binnen of Mozes waarschuwt hen. Het is alsof hij het gevaar van tevoren al aan ziet komen. Straks woont het volk eindelijk in het land. Ze zullen meer dan genoeg te eten en te drinken hebben. Ze zullen leven in mooie steden en mooie huizen met alles erop en eraan. Ze zullen alles hebben wat hun hartje begeert en er zal rijkdom in overvloed zijn. Als dat allemaal eindelijk zo is, zal het zomaar kunnen gebeuren dat ze God vergeten. Mozes zag het al helemaal gebeuren. Waarom? Het volk zal God vergeten, omdat ze Hem dan niet meer nodig hebben. Waar heb je God voor nodig als je eten en drinken hebt in overvloed, waar je zelf niets voor hebt hoeven doen? Waar heb je God voor nodig, als je in een mooie stad en in een mooi huis woont? Waar heb je God voor nodig, als je mooie kleren en allerlei luxe binnen handbereik hebt? Dan heb je God niet nodig. Dan kun je Hem wel vergeten.

Dat is precies waar Mozes het volk voor waarschuwt. Ze mogen God niet vergeten. Ze mogen niet denken dat ze Hem niet nodig hebben, want ze hebben Hem wel nodig! Zonder Hem waren ze nooit in het land aangekomen. Zonder Hem hadden ze nooit dat eten en drinken, die overvloed en rijkdom gehad! Daarom mogen ze God niet vergeten. Daarom mogen ze niet vergeten dat Hij hen heeft bevrijd uit Egypte waar ze slaven waren. Ze mogen niet vergeten dat Hij degene was die hen te eten en te drinken gaf in de woestijn toen ze honger en dorst hadden. Ze mogen niet vergeten dat God voor hen heeft gestreden zodat zij in het beloofde land kunnen wonen. Ze mogen niet vergeten dat ze afhankelijk van God zijn en dat alles wat ze in het nieuwe land zullen bezitten niet aan hen zelf, maar aan God te danken is.

God vergeten en Hem niet meer nodig hebben. Dat is het gevaar van rijkdom. Dat is het gevaar dat wij, rijke Nederlanders, ook lopen en waar we zo vaak intuinen. Hoewel Mozes’ waarschuwing zoveel eeuwen geleden klonk, is het vandaag de dag nog steeds relevant: Pas op. Pas heel goed op als je rijk bent. Als je alles hebt wat je hartje begeert of als je alleen nog maar meer wilt. Pas op, want je loopt het gevaar dat je God gaat vergeten. Je loopt het gevaar te denken dat je God niet meer nodig hebt. Daarom waarschuwde Mozes de Israëlieten. Niet om hen te zeggen dat ze er niet van mochten genieten. Niet om hen te zeggen dat ze er geen gebruik van mochten maken. Maar om hen te helpen herinneren dat ze alles wat ze hebben aan God te danken hebben.

Daarom wil ik soms dat ik wat minder rijk was. Niet omdat het slecht is om rijk te zijn, ik ben juist heel dankbaar voor alles wat ik heb gekregen. Maar dat is nu juist wat de Israëlieten in hun oren moesten knopen en wat ik net zo goed moet doen. De rijkdom die ik heb, heb ik gekregen. Ik heb er niet voor gezorgd dat ik in Nederland ben geboren. Ik heb er niet voor gezorgd dat ik elke dag te eten en te drinken heb. Dat ik een huis heb waar ik in kan wonen. Tuurlijk, ik werk hard en pak de kansen die ik krijg. Maar hoeveel mensen werken hard, zonder waar te krijgen voor hun geld. Hoeveel mensen krijgen nooit de kansen die ik wel krijg?

Ik wil soms dat ik wat minder rijk was, omdat rijkdom me bij God vandaan houdt. Omdat het me doet denken dat ik God niet nodig heb. Omdat het soms zorgt dat ik Hem vergeet. Niet dat ik graag minder rijk ben. Niet dat ik het leuk vind of ernaar uitzie. Maar het zou goed voor me zijn om eens wat minder rijk te zijn. Omdat het me weer zal herinneren dat ik alles aan God te danken heb en in alles van Hem afhankelijk ben.

Aan de slag!
Wat vind je van de waarschuwing van Mozes? Vind je het terecht? Of overdreven? Hoe kijk jij aan tegen de rijkdom die jij hebt? Zou je ook weleens wat minder rijk willen zijn of vind je het onzin?