JHWH – ‘Ik ben’: hoe God zich openbaart in de bijbel

In een lied wat ik laatst vond werd de bijbel de ‘autobiografie van God’ genoemd. Het is een fascinerend idee dat elke pagina van de bijbel als het ware doordrenkt is met God. Waar echter biografieën vaak zijn opgedeeld in hoofdstukken als ‘de jonge jaren’, ‘de reis naar de top’ ‘zijn roem’ etc., is de bijbel een tijdloos boek. God is immers dezelfde en zal altijd dezelfde zijn. Dat heeft ook gevolgen voor jou in het hier en nu. Ik wil je meenemen naar enkele bijbelgedeelten waar God op een bijzondere wijze naar voren komt. Samen gaan we kijken naar wat we van God terugvinden in dit bijbelgedeelte en welke gevolgen dat heeft voor jou en de toekomst.

Exodus 3:13-15

Toen zei Mozes tegen God:

“Maar als ik tegen de Israëlieten zeg: ‘De God van jullie voorvaders heeft mij naar jullie toe gestuurd,’ dan vragen ze mij misschien: ‘Hoe heet Hij dan?’ Wat moet ik dan tegen hen zeggen?” 14 Toen zei God tegen Mozes: “Mijn naam is IK BEN. Zeg tegen de Israëlieten: ‘IK BEN heeft mij gestuurd. 15 De Heer, de God van jullie voorvaders, de God van Abraham, Izaäk en Jakob, heeft mij naar jullie toe gestuurd.’ Dat is voor eeuwig mijn naam. En zo wil Ik voor altijd worden genoemd. (BasisBijbel)

Die was (Wat betekende dit voor de Israëlieten?)

Dit is de eerste keer dat God zijn naam bekend maakt aan zijn volk. In dit hoofdstuk krijgt de godsnaam JHWH een bijzondere lading mee: doordat het correspondeert met een vorm van het werkwoord hajah, ‘zijn’, maakt God zich hier op unieke wijze bekend. IK BEN of IK ZAL ER ZIJN, deze naam duidt als geen ander de aanwezigheid, de alomtegenwoordigheid, de eeuwigheid van God aan. In deze bijbelverzen onderstreept God dat Hij er al was bij Abraham, Izaäk en Jakob en dat Hij ook nu zijn volk niet is vergeten.

Die is (Wat betekent dit voor jou op dit moment?)

God was er al bij Abraham, Izaäk en Jakob. Hij was er bij Mozes en het volk Israël. Ook nu is Hij jou niet vergeten. God is immers nu precies dezelfde als Hij in de tijd van de bijbel was. Hij is niet veranderd in de tussentijd.

De emoties, wonderen en persoonlijkheid van God zijn niet veranderd, wat Hij toen deed, kan Hij ook nu doen (als Zacharias zich het verhaal van Abraham en Sarah had herinnerd, had hem een hoop stilzwijgend leed bespaard kunnen blijven). Hoe Hij zich toen openbaarde aan zijn volk blijft van kracht voor zijn gemeente, voor jou. Hij blijft IK BEN: aanwezig, alomtegenwoordig, eeuwig.

Die komen zal (Wat betekent dit voor ons in de toekomst?)

Wat een belofte! IK ZAL ER ZIJN. Iets om naar uit te kijken en je aan vast te houden. De eeuwigheid is zo ontzettend moeilijk om je voor te stellen! Denk aan een zo ver mogelijk punt in de tijd, wat is het verste waar je aan kan denken? Maakt niet uit hoe het eruit ziet, maar God zal er zijn. Een geruststellende gedachte, toch?

Jesaja 65:1-2

Al vragen zij niet naar mij, toch laat ik me raadplegen,
en al zoeken ze mij niet, toch laat ik me vinden.
Al roept dit volk mijn naam niet aan, toch antwoord ik: ‘Hier ben ik, hier ben ik.’
2 Heel de dag sta ik met uitgestoken handen tegenover een opstandig volk,
dat op de verkeerde weg is en zijn eigen ingevingen volgt.(NBV)

Die was (Wat betekende dit voor de Israëlieten?)

Wat een ontzettend mooi stuk vind ik dit! Het laat een bijzonder liefdevolle God zien. Dit beeld doet me denken aan een vader die staat te wachten tot zijn dwarse puber weer thuiskomt. God staat nog steeds te wachten tot zijn volk Israël weer bij Hem terugkeert, zoals je kan lezen in vers 2.

Die is (Wat betekent dit voor jou op dit moment?)

Vers 1 lijkt erop te duiden dat God zich ook laat vinden door de volken die Hem niet kennen en niet aanroepen. Vele bijbeluitleggers zijn het erover eens dat dit een profetische verwijzing is naar het feit dat ook heidenen (dus niet het volk Israël) tot zijn kinderen mogen horen. Paulus citeert dit vers ook in Romeinen 10, waar hij uitlegt waarom nu ook heidenen God mogen aanroepen.

Dit vers verwijst dus al naar Jezus en zijn werk, waardoor jij bij Hem mag horen!

Die komen zal (Wat betekent dit voor ons in de toekomst?)

Zoals we eerder hebben gevonden is God altijd dezelfde. Dat betekent dat de geweldige liefde en genade die Hij laat zien in deze verzen nog steeds rijkelijk aanwezig zijn. Nog steeds staat Hij met zijn handen uitgestoken naar iedereen die Hem zoekt. Wie kan jij bij Hem brengen?

Aan de slag!

1.  Nu jij! Probeer aan de hand van het volgende bijbelstuk dezelfde vragen te beantwoorden. Vraag de Heilige Geest om hulp en probeer te ontdekken wie God is.

Jozua 21:43-45 (BasisBijbel)

“43 Zo heeft de Heer aan Israël het hele land gegeven dat Hij aan hun voorvaders Abraham, Izaäk en Jakob had beloofd. Ze veroverden het en gingen er wonen. 44 En de Heer gaf hun aan alle kanten rust, zoals Hij aan hun voorvaders gezworen had. Niet één van hun vijanden heeft hen kunnen overwinnen. De Heer gaf al hun vijanden in hun macht. 45 Alles wat de Heer aan het volk Israël had beloofd, heeft Hij ook gedaan. Er is niets wat Hij níet gedaan heeft.”

Die was (Wat betekende dit voor de Israëlieten?)

Die is (Wat betekent dit voor jou op dit moment?)

Die komen zal (Wat betekent dit voor ons in de toekomst?)

2. Op dit moment geen tijd? Niet getreurd, een andere challenge voor jou, zodat je er later misschien op terug kan komen. Stop een pen of stift met een opvallende kleur bij je bijbel. Elke keer als je een naam van God, Jezus of de heilige Geest tegenkomt, onderstreep je deze.

Voorbeeldje:

33 In de synagoge was iemand met een duivelse geest. 34 Die schreeuwde luid: “Laat ons met rust! Wat moet U van ons, Jezus van Nazaret? Bent U gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie U bent: de Heilige van God!” (Lukas 4:33-34, BasisBijbel)

Laat je weten wat er uit jouw ontdekkingstocht kwam?
PS: In de webshop vind je een prachtig kaartje met de tekst ‘YHWH – Ik ben‘.